«شب سیاه و مرغان خاکسترنشین» نوشته رامین احمدی به بررسی و نقد اشعار نیما در سالهای ۱۳۱۱-۱۳۲۱ میپردازد. این کتاب را نشر آسمانا به مدیریت مهدی گنجوی منتشر کرده است.
برخلاف اغلب نویسندگان و منتقدان که ادعا میکنند در سالهای ۱۳۱۱-۱۳۲۱ طبیعتگرایی و رومانتیسم از شعر نیما کنار میرود، رامین احمدی در این کتاب استدلال میکند که آرمانخواهی، طبیعتگرایی و رومانتیسیسم در شعر نیما تداوم مییابند.
احمدی با تجزیه و تحلیل شعر نیما در بستر تحول سیاست، اقتصاد و فرهنگ در دهه یاد شده، نمای پدیدهی «رومانتیسیم ایرانی» را ترسیم کرده است. همچنین فصلی از این اثر به رویارویی شعر نیمایی با شعر سنتی پرداخته و دفاع نیما از نوع شعری خود را تجزیه و تحلیل، و تاریخنگاری کرده است.
حورا یاوری محقق و نویسنده برجسته درباره این اثر مینویسد:
«شب سیاه و مرغان خاکسترنشین، حاصل سالها تحقیق و تأمل رامین احمدی در شعر نیمایی با بهرهگیری از یک چارچوب نظری مستدل و سنجیده است. از جالب توجهترین بخشهای کتاب بخش “جدال با مدعی” است که در مطالعات نیماشناسی سابقه شناخته شدهای ندارد. “جدال با مدعی” روایت رویارویی نیما با میراث شعری گذشتگان و گفتوگوی او با سنت هزار ساله شعر فارسی برای دستیابی به موجودیت مستقل شعری، و رسیدن به نقطهای است که در آن شعر، همچنانکه آرزوی نیماست، خود به سراغ شاعر میآید، و آفاق تازهای در نگاه به طبیعت، زمان، و انسان، در برابر شعر میگستراند.»
یاوری در ادامه یادآوری میکند:
«شب سیاه و مرغان خاکسترنشین سفرنامه پایداری نیما در ادامه این راه است؛ راهی که نه فقط شعر نیما، بلکه شعر فارسی را برای همیشه دگرگون میکند، راهی که شاعران بعد از نیما در سالها و دهههای بعد دنبال میکنند و به اوج میرساننند.»
رضا فرخفال، نویسنده و محقق ادبی، درباره این اثر مینویسد:
«درباره نیما یوشیج و شعر او اگرچه بسیار گفته و نوشته شده، اما هنوز دربارهی رخداد شعری یا انقلاب ادبی نیمایی سخنهایی ناگفته مانده است. مولف در این کتاب با روش و رویکردی تازه سخن در اینباره را پی گرفته است. در این مجلد که بخش دوم از پژوهش مولف دربارهی نیما است، به دههی دوم حیات شاعری نیما در سالهای ۱۳۲۱-۱۳۱۱ و شکلگیری ذهنیت و بیان نو شعری او پرداخته شده است. آنچه به این پرداخت تازگی میبخشد این است که مولف ابداع نیمایی را همچون هر ابداعی دیگر در زمینههای اجتماعی (تحولات سیاسی عصر شاعر)، تحولات تکنولوژیک (صنعت چاپ و روزنامه) و تاثیرات فرهنگی و ایدئولوژیک در زمانه شاعر بررسی میکند؛ هم در آن حال که تکاپوی ذهن شاعر را در سودای امر نو و گفتن سخنی نو به دقت نشان میدهد. این سودای شاعر در چهارچوب مفهوم ” اضطراب تاثیر” برگرفته از هارولد بلوم، منتقد آمریکایی، کاویده شده (رویارویی با سنت “پدران شعری” به تعبیر مولف) و نیز تاثیراتی که نیما از مکتب مادیگرایی تاریخی و از آن مهمتر از جریان رمانتیسم اروپایی گرفته بود.»
فرخفال سپس مینویسد:
«نکته مهم این است که همصدا با مولف کتاب میتوانیم بگوییم که ابداع نیمایی تنها نوآوری در اسلوب و صورت شعر (شکستن وزن و طول مصاریع…) خلاصه نمیشود، بلکه سخنی نو به مفهوم سخنی به کلی “دیگر” در تاریخ شعر پارسی بوده است.»
رامین احمدی (پزشک، شاعر و نویسنده) در سال ۱۳۶۰ در هفده سالگی به آمریکا مهاجرت کرد و از آن تاریخ دیگر ایران و شهر دوران نوجوانیاش، کرمان، را ندید. پیش از رفتن به مدرسهی پزشکی در رشتهی تاریخ ادبیات روسیه تحصیل کرد. فارغالتحصیل رشته امراض داخلی و بهداشت عمومی از دانشگاه ییل است.
از او تاکنون کتابهای زیر منتشر شدهاند: به یاد عشقهای گذشته، مجموعه شعر (نشر هنر، سال ۱۹۹۲)؛ شعر ایران در دهه شصت، مجموعه مصاحبه و معرفی شاعران (انتشارات پر، سال ۱۹۹۴)؛ پرونده عباس امیر انتظام، مجموعه مقالات (انتشارات پر، سال ۱۹۹۸)؛ نامه به عدالتخانه تاریخ، مجموعه نامههای امیر انتظام از زندان (انتشارات پر، سال ۲۰۰۰)؛ افسانه و نیمای جوان، شعر نیما در دهه ۱۳۰۱-۱۳۱۱ (نشر فرزانه ، تهران ۱۳۹۵، نام نویسنده برای چاپ در داخل کشور ایلیا کیان احمدی است.)
برای تهیه این کتاب روی این لینک (+) کلیک کنید.
نیما در بانگ:
- کورش عموئی: از نفراتِ نیما به جادوی روجا: نکاتی پیرامونِ صدسالگیِ افسانه
- امیر حکیمی: رهایی از فسانه، در یکسدسالگی افسانه نیما
- حمید فرازنده: نیما، تغییردهندهی پارادایم شعر فارسی
آسمانا در بانگ:
- رمان «مقامات متن» از مرضیه ستوده در انتشارات آسمانا
- «آینه را بشکن»، گزیده اشعار نانائو ساکاکی به ترجمه مهدی گنجوی در نشر آسمانا
- «عجایب یاد»، سرودههای امیر حکیمی در نشر آسمانا
- «کهکشان خاطرهای از غروب خورشید ندارد» از مهدی گنجوی در نشر آسمانا
- در انتشارات آسمانا: ۱۰۰ لیکوی جمعآوری شده از جنوب کرمان به زبان انگلیسی
- رمان «فیلها به جلگه رسیدند» از کاوه اویسی در انتشارات آسمانا