خرداد ۱۴۰۴

چه خبر؟

جنگ ایران و اسرائیل- مینا نصری: «قیقاج جنگ؛ وحشت روزمره و فریادهای گم‌شده در ترس»

مینا نصری با توصیف وحشت روزمره مردم ایران در سایه حملات اسرائیل، جنگ را نه‌تنها فاجعه‌ای نظامی، بلکه روزشماری از ترس و مرگ می‌داند که زندگی عادی را مختل کرده است. او با نقد شادی برخی رسانه‌ها از کشتار و بی‌تفاوتی به رنج دیگران، به نقش ادبیات و تخیل در بازسازی همدلی اشاره می‌کند. نصری جنگ را نیرویی مخرب می‌بیند که فرهنگ، زبان و خاطره‌ها را آلوده می‌کند و خواستار شنیده شدن فریادهای مردم برای صلح است.

ادامه مطلب »
رویدادهای فرهنگی و هنری

جنگ ایران و اسرائیل – رعنا سلیمانی: صدای زنان علیه ویرانی و توهم قدرت

رعنا سلیمانی در این مقاله با نگاهی انتقادی به جنگ‌افروزی‌های جمهوری اسلامی و تنش‌های اخیر با اسرائیل، از رنج مردم، به‌ویژه زنان، در برابر سیاست‌های متوهمانه حاکمیت سخن می‌گوید. او جنگ را چرخه‌ای از ویرانی، فقر و سرکوب می‌داند که جز قربانی کردن مردم دستاوردی ندارد. سلیمانی با تأکید بر نقش زنان در بازسازی و مقاومت، خواستار تقویت صدای مردم برای صلح، عقلانیت و آزادی به‌جای جنگ و ویرانی است.

ادامه مطلب »
رویدادهای فرهنگی و هنری

 جنگ ایران و اسرائیل – حسین نوش‌آذر: در جست‌وجوی جهان‌های جایگزین

حسین نوش‌آذر – در جهانی که خشونت و جنگ بر زندگی‌ها سایه می‌اندازد، ادبیات با خلق روایت‌های همدلانه و جهان‌های جایگزین، نه‌تنها فریادی علیه بی‌عدالتی است، بلکه پلی به‌سوی همزیستی مسالمت‌آمیز می‌سازد.

ادامه مطلب »
داستان

جنگ ایران و اسرائیل- عباس شکری: ادبیات، فلسفه صلح و امکان مقاومت در برابر خشونت

شکری با نقد سوءاستفاده سیاسی رهبرانی چون نتانیاهو و شعارهای افراطی برخی جریان‌ها در ایران، تأکید می‌کند که ادبیات، از آثار تولستوی و درویش تا دولت‌آبادی و اوز، با بازسازی چهره انسانی «دیگری»، پلی برای صلح می‌سازد و در برابر سیاست‌های جنگ‌طلبانه، مقاومتی نرم اما قدرتمند ارائه می‌دهد.

ادامه مطلب »
رویدادهای فرهنگی و هنری

جنگ ایران و اسرائیل – فرج سرکوهی: «درس‌هایی از تاریخ»

فرج سرکوهی با نگاهی به تاریخ، از حاکمان متوهمی می‌گوید که با استبداد و جنگ‌افروزی، ایران را به ویرانی کشاندند. او هشدار می‌دهد که تداوم این بلاهت در برابر تنش‌های کنونی، کشور را به پرتگاه بزرگ‌تری سوق خواهد داد.

ادامه مطلب »
از ما

 آتفه چهارمحالیان: «از کنش فرهنگی تا نیل به خواست جمعی» – تحلیلی بر کارزار «شعر زندگی در برابر اعدام» (بخش نخست)

کارزار «شعر زندگی در برابر اعدام» کنشی فرهنگی‌ست در برابر نهادینه‌شدن خشونت قضایی در ایران؛ تلاشی برای بازخوانی عدالت است، نه در چهارچوب انتقام و سرکوب، بلکه در قالب زبانی هم‌ذات‌پندار، معترض، زایا و مقاوم. این مقاله، با تحلیل بیانیه‌ها، سخنرانی‌ها و شب‌های شعر این کارزار، نشان می‌دهد که شعر چگونه، فراتر از قالبی ادبی، می‌تواند به میدان کنش فرهنگی و تبلور اندیشه‌ای مدنی و انسانی بدل شود.

ادامه مطلب »
رویدادهای فرهنگی و هنری

شیرین عزیزی مقدم: مواجهه» با تنهایی: روایتِ فروپاشیِ انسان در جهانِ بی‌پاسخِ حسین مقدس

مجموعه‌داستان «مواجهه» نوشته‌ی حسین مقدس، منتشرشده توسط نشر عینک در سال ۱۴۰۳، روایتی از تنهایی و انزوای انسان مدرن است که در سه بخش «پارک‌ها»، «دوچرخه‌ها» و «چهارفصل» ارائه می‌شود. داستان‌ها با زبانی ساده و روان، جهانی ذهنی را ترسیم می‌کنند که در آن شخصیت‌ها ارتباط خود را با واقعیت از دست داده و در کابوس‌ها، روزمرگی و توهمات گرفتار شده‌اند.

ادامه مطلب »
از دست ندهید

از تجربه تا تخیل – مهدیس رجب‌بیگی: ژاکت سبز و پیشانی سرخ

داستان با تمرکز بر رابطه مادر و دختر، خشونت خانگی را نه فقط به عنوان یک اتفاق فیزیکی، بلکه به عنوان فرسایش تدریجی عاطفی و روانی نشان می‌دهد. داستان بر تجربهٔ رنج و مقاومت زنان در فضایی مردسالار متمرکز است و به ویژه در بازنمایی مهر مادری و مقاومت خاموش زنان در برابر خشونت موفق عمل می‌کند.

ادامه مطلب »
رویدادهای فرهنگی و هنری

رونمایی از مجموعه‌داستان «عشقال» نوشته وحید ضرابی‌نسب در تورنتو

در حاشیه نمایشگاه کتاب بدون‌سانسور تورنتو از مجموعه داستان «عشقال» نوشته وحید ضرابی‌نسب رونمایی شد. فرشته احمدی، نویسنده و مدرس داستان‌نویسی در سخنانی در این برنامه یادآوری کرد که ادبیات و هنر در زمانه‌ای که شیوه‌هایی جدید از ارتباط حاکم می‌شود، به‌سمت ساختارشکنی و گفت‌وگویی نو با مخاطب پیش می‌روند. ب

ادامه مطلب »
از دیگران

جواد اسحاقیان: رویکرد طبقاتی به رمان «غرور و تعصب» نوشته‌ جِین آستِن

آستن با نگاهی انتقادی، نابرابری‌های جنسیتی و فشارهای اجتماعی بر زنان، به‌ویژه در امر ازدواج، را برجسته کرده و از طریق الیزابت، ایده اراده فردی و انتخاب آزاد در برابر قراردادهای اجتماعی را مطرح می‌کند. این رمان، با تکیه بر نظریه مارکس و انگلس درباره رابطه زیرساخت اقتصادی و روساخت فرهنگی، نه‌تنها بازتاب‌دهنده جامعه انگلستان در آستانه قرن نوزدهم است، بلکه با معرفی شخصیتی چون الیزابت، نطفه‌های اولیه فمینیسم و دفاع از فردیت زنان را در بستری واقع‌گرایانه ترسیم می‌کند.

ادامه مطلب »
از دست ندهید

از تجربه تا تخیل – هنگامه مظلومی: آب طلا

در این داستان طلایی که نماد ثروت است، به‌جای رهایی، به دیوانگی و فروپاشی روانی منجر می‌شود. به این ترتیب نویسنده با تبدیل تدریجی یک شیء مادی به هویتی روانی، استعاره‌ای چندلایه خلق می‌کند که هم کالایی شدن روابط انسانی را به تصویر می‌کشد و هم پیامدهای ویرانگر آن را. این ارتباط یکپارچه بین نماد و کنش داستانی، بدون نیاز به توضیح صریح، نظام سرمایه‌داری را به‌صورت یک تراژدی انسانی به نمایش می‌گذارد.

ادامه مطلب »
از دیگران

  لروی جونز (امیری باراکا): «فریاد‌زنندگان» به ترجمه میترا داوودی  

این داستان از طریق تصاویر زنده، خواننده را به درون دنیای موسیقی جاز و زندگی سیاه‌پوستان آمریکا می‌برد. از نظر تاریخ موسیقی، این داستان بازتابی از نقش موسیقی جاز و بلوز در مبارزه برای حقوق مدنی و هویت فرهنگی سیاهان است. در نهایت، این داستان نه تنها یک اثر ادبی قدرتمند، بلکه یک سند تاریخی و اجتماعی است درباره‌ی مقاومت، هویت و تلاش برای آزادی.

ادامه مطلب »
رویدادهای فرهنگی و هنری

سمیه مقاری: رمان «روی نت بمان» نوشته‌ اکرم پدرام‌نیا از منظر تکنیک‌‌های ادبی

رمان «روی نُت بمان» اثر اکرم پدرام‌نیا، بازآفرینی مدرنی از تراژدی آنتیگونه سوفوکل، روایتی از تلاش یک پزشک زنان، برای بازپس‌گیری و خاکسپاری جنازه برادر اعدام‌شده‌اش در بستر حوادث سال ۱۳۶۷ است. این رمان با دو راوی، گردی و سودی، تضاد میان عدالت‌خواهی و حفظ حیات را کاوش می‌کند و با تکنیک‌های ادبی خلاقانه‌ای چون شکستن دیوار چهارم، تصویرسازی سورئال، و روایت غیرخطی، تاریخ ناگفته‌ای را از منظر زنانه و با نگاهی فرامیهنی به قربانیان ستم در سراسر تاریخ پیوند می‌زند.

ادامه مطلب »
بانگ - نوا

عسگر آهنین: دستمال گلدار

در «دستمال گلدار» شاعر در مرز میان مرگ و زندگی، به دنبال امیدی نیلوفرگونه از دل مرداب است. شعر با طنز تلخ فقدان و تلاش برای یافتن معنا در پایان عمر را روایت می‌کنند.

ادامه مطلب »
از ما

ادبیات مهاجرت- بیژن بیجاری: روخوانیِ یادداشت‌های «فَست‌فود»

بِیجاری در این داستان مهاجرت را نه به عنوان یک رویداد، بلکه به عنوان فرآیندی مداوم از جستجوی معنا در فضایی بیگانه به تصویر می‌کشد. شخصیت‌هایی مانند چارلی و جاستین نشان می‌دهند چگونه جامعه‌ی مهاجرپذیر، خود حاشیه‌نشینانی تولید می‌کند که در جستجوی ارتباط‌اند.

ادامه مطلب »
بانگ - نوا

دو شعر از علی صبوری – با صدا و اجرای شاعر

غزل نخست با تصاویر پرتوان روحیه‌ی مقاومت و امید را در برابر تاریکی‌ها ترسیم می‌کند. غزل دوم اما با نوستالژی زیبایی‌های ازدست‌رفته آغاز می‌شود و جهانی آرمانی را توصیف می‌کند که گویا تنها با “یک دم نغمه‌خوانی” می‌تواند بازآفریده شود. این دو غزل در کنار هم، دو روی یک سکه‌اند: ستایش پایداری در تاریکی و حسرت رویش‌های محقق‌نشده.

ادامه مطلب »
رویدادهای فرهنگی و هنری

محمد کشاورز: عبور از خط قرمز

تجربه‌ی شخصی کمی درباره‌ی سانسور پیش از انقلاب ۵۷ دارم. هفده هیجده سالگی برای سردرآوردن از پیچ و خم سانسور و سیاست زود بود. اما من نوشتن داستان را زود شروع کردم. سال‌های ۵۵ و ۵۶ مجله‌ای ادبی ـ هنری به اسم «رستاخیز جوان» چند تایی داستان از من چاپ کرد. اما یک مقاله‌ی کوتاه که اشاراتی داشت به محدویت‌های نویسندگان ایرانی و داستانی که موضوعش مراسم تعزیه بود چاپ نکرد. نگفتند چاپ نمی‌کنیم، گفتند گم شده. آن‌وقت‌ها در تحریریه‌ها گویا «گمشدن» واژه آشنایی بود. اسم مستعار سانسور.

ادامه مطلب »
از ما

نسیم خاکسار: قنات

این داستان نقدی عمیق بر نظام‌هایی است که انسان‌ها را به ابزار مصرفی تبدیل می‌کنند و با وعده‌های پوچ، مانند زمین و افتخار، زندگی و آینده آن‌ها را نابود می‌سازند. پایان داستان، نمادی از ناامیدی مطلق و فروپاشی انسانیت در برابر بی‌عدالتی و بی‌پناهی است.

ادامه مطلب »
بانگ - نوا

معرفی کتاب با شیرین عزیزی مقدم- داستان‌های رُمی، جومپا لاهیری، به ترجمه‌ی غزل امید (قربانپور)

اهیری با انتخاب زبان ایتالیایی، تجربه‌ی مهاجرت و یادگیری زبان جدید را بازتاب می‌دهد و با توصیفات دقیق و سبک نگارشی ساده اما عمیق، پیچیدگی‌های زندگی مهاجران و تعاملات زبانی و فرهنگی را به تصویر می‌کشد. مقدمه‌ی کتاب، روایتی شخصی از چالش‌ها و شگفتی‌های یادگیری زبان ایتالیایی است که به‌عنوان دریچه‌ای به داستان‌های مجموعه عمل می‌کند.

ادامه مطلب »