نقد ادبی

از ما

جواد اسحاقیان: گونه‌های انسجام در رمان «شبِ مرشدِ کامل» نوشته‌ فرهاد کشوری

این رمان ترسیم هذیان‌ها، پریشان‌گویی‌ها و کابوس‌های یک شب “شاه عباس کبیر” است. در همان حال این رمان سرشار از کابوس‌ها، قتل‌ها، شکنجه‌ها و صحنه‌هایی وحشتناک و شگرفی از گوش و بینی بریدن و “زنده‌خواری” دُژخیمان غول‌آسای دربار است که نفس را در سینه حبس و تپش قلب خواننده را افزون می‌کند.

ادامه مطلب »
از دست ندهید

فرشته وزیری نسب: «دختران خیال آلاچیق نو» – کاوش مفهوم آن «دیگری» در رمان «در تیرگی شب»

برای لیلای «در تیرگی شب» حضور دیگری به تدریج کمرنگ‌تر می‌شود و او خود را باز می‌یابد. لیلای زن درون را در می‌یابد و نویسندهٔ مرد می‌کوشد دیگری زن را درک کند و به او نزدیک شود. او و احساساتش را به تصویر بکشد و برای رهایی اش، حداقل در چهارچوب داستان، تلاش کند.

ادامه مطلب »
از دست ندهید

فرج سرکوهی: داستان بلند«زبیگنیو» – بافت تراژیک و طنز قوی در ساختاری منسجم

فعالان سیاسی داستان زبیگنیو از استبداد جان به در می‌برند اما به دلیل غیبت از کشور خود و زندگی حاشیه‌ای در کشور میزبان، از فعالیت سیاسی واقعی و مؤثر محروم و از معنا و هویت تهی می‌شوند.

ادامه مطلب »
از ما

منا میرزایی: «داش آکل به گفته مرجان» نمایشی از عشق و سوگواری

در نسخه بهرام بیضایی از داش آکل هدایت، «مرجان» نقش ویژه‌ای در روایت ماجرای عشق و تراژدی به عهده می‌گیرد. مهبانو، مادر مرجان، هم شخصیت کاملاً جدیدی‌ست ساخته ذهن بیضایی، که بخش بزرگی از پیچ‌ و خم‌های احساسی داستان بر دوش اوست.

ادامه مطلب »
از ما

بهروز شیدا: «که گاه تنها مرهم درد، آرزوی درمان است» – چرخشی گِرد رمان روز سیاه کارگر، نوشته‌‌ی احمدعلی خداداده؛ پیش‌گفتار و پانوشت‌ها: ناصر مهاجر، اسد سیف

بختیار در ماه قربان سال ۱۳۰۰ قمری در قریه‌ای در کردستان به دنیا آمده است. پدر بختیار الله‌داد نام دارد؛ مادرش جهان؛ خواهر کوچک‌‌‌اش شیرین.

ادامه مطلب »
هادی ابراهیمی (عکس از: علی حقیقت‌جو). پوستر: ساعد. نشریه ادبی بانگ
رویدادهای فرهنگی و هنری

«با سایه‌هایم مرا آفریده‌ام» از هادی ابراهیمی رودبارکی در نشر آسمانا

از نظر درونمایه و موضوع، شعرهای این دفتر گستره‌ی رنگارنگ و گونه‌گونی را در بر می‌گیرند و شاعر در دام این یا آن دبستان و نگره‌ی شعری و ادبی نیفتاده، بلکه زبان و نگاه خود را دارد.

ادامه مطلب »
رویدادهای فرهنگی و هنری

هادی ابراهیمی: نگاهی به رمان «زبیگنیو، دگردیسی ناکام ایرانی» نوشته علی نگهبان

وایت داستان از زبان اول شخص همراه با صداقت و صمیمت منولوگ‌هایش، ارتباط حسی و جغرافیایی پرکششی با مخاطب برقرار ‌می‌سازد. خواننده که از همان ابتدا می‌خواهد بداند چرا و چه وقت این اتفاق افتاده‌است، این سئوال تا پایان رمان با او پیش می‌رود.

ادامه مطلب »
از ما

 مجتبی زمانی: نوع شناسی ادبیات غربت در آثار نسیم خاکسار یا در باب اهمیت گسترش ادبیات تبعید

این مقاله می‌خواهد به میانجی داستان بلند «چیزی رخ نداده است» ، ردپای ادبیات غربت را در آثار نسیم خاکسار کشف کند.  ردپایی که با ادبیات تبعید در آثار نخستین نویسنده شروع می‌شود و بعد تا مرزهای رسیدن به ادبیات مهاجرت در آثار متاخر نویسنده ادامه می‌یابد. خط سیری که بازتاب نگاه نویسنده به تحولات اجتماعی زمان خود است. 

ادامه مطلب »
از ما

مهرک کمالی: نقدی بر دریافت شهریار مندنی‌پور از داستان‌نویسی ایران در سال‌های دهه‌ ۱۳۷۰ و ۱۳۸۰

شهریار مندنی‌پور در مقاله‌ا‌ی کوتاه، « ادبیات زخمی ایران در حکومت اسلامی، سرکوب‌ها و خلاقیت‌ها- مقدمه‌ای در موقعیت ادبیات ایران در آستانه سالگرد قیام ژینا»

ادامه مطلب »
از ما

محمدرفیع محمودیان: نظریه‌ی عمومی افسون – در معرفی رمان نظریه‌ی عمومی فراموشی

جذابیت رمان در چه چیزی، در چه عامل یا عواملی، نهفته است؟ چرا در دورانی که کار، مصرف، رسانه های همگانی و گردش‌گری جایگاهی مهم در زندگی انسانها یافته‌اند هنوز بسیاری بخشی از وقت آزاد خود را به خواندن رمان اختصاص می‌دهند؟

ادامه مطلب »
چه خبر؟

سالگرد قیام ژینا – یونس لیثی دریلو: «آزادی و زندگی زن به شیوه ملانصرالدین»، به ترجمه حمیده جوانشیر

کاریکاتورها و داستان‌های تلخ و شیرین نشریه ملانصرالدین در زمینه آزادی زن، بیانگر این معناست که در یک قرن گذشته زنان در منطقه ما چه‌ها به دست آورده‌اند و برای چه‌ها هنوز باید بجنگند و مردان به این مسئله چطور نگاه می‌کنند.

ادامه مطلب »
از ما

ناصر منوچهری: «بُهت، شَک، وحشت، تنهایی و هنر»- نگاهی به بوف کور و شعر فروغ فرخزاد

هراس انسان از مرگ، مضامینی تازه نیستند. آن چه می‌تواند نسبتآ بدیع جلوه کند، انطباق جنبی این مضامین‌اند بر تار و پود جامعه‌‌ای که خود را، لجوجانه و کودک‌وش، تافته‌ی جدا بافته‌ای می داند و درانتها و بویژه پیگیری آنها در بطن ادبیات مدرن ما.

ادامه مطلب »
از ما

بهروز شیدا: «آوازِ دورِ خونین‌شبان شاید؟» – چهار رمانِ شکارِ کبک، پنجاه درجه بالای صفر، لب بر تیغ، خنده‌ی شغال در چند نگاه

به چه چیز در این چهار رمان نگاه می‌کنیم؟ چه‌گونه نگاه می‌کنیم؟ به حضور مرگ نگاه می‌کنیم؛ به رابطه‌ی عشق و مرگ. به چهار رمان شکار کبک، پنجاه درجه بالای صفر، لب بر تیغ، خنده‌ی شغال در چهار آینه نگاه می‌کنیم: درک زیگموند فروید از رانش مرگ، درک ژاک لاکان از رانش مرگ،  اندیشه‌ی ژان پل سارتر، اندیشه‌ی فریدریش نیچه. آن‌گاه؟

ادامه مطلب »
رویدادهای فرهنگی و هنری

احمد خلفانی: «تستوسترون و بازی قدرت»-  رمانِ «زنده باد تستوسترون»ِ فریبا صدیقیم در نشر باران

رمان «زنده باد تستوسترون» را در حالت کلی می‌توان داستانی دانست در مورد جولان قدرت در درون انسان‌ها. نشان‌دهنده اینکه قدرت از بیرون است ولی به درون نفوذ می‌کند و زن و  مرد را تغییر داده و رفتارهایشان را شبیه هم می‌کند.

ادامه مطلب »
از ما

جواد اسحاقیان: دختران کوبانی 

در کهن‌ترین افسانه‌ها و اسطوره‌های ادبیات فارسی مانند “هزار و یک‌شب” از “حکایت مرد غمگین” یاد باید کرد که عقابی بس بزرگ او را به سرزمینی ناشناخته می برد که در آن، زنان فرمانروا، جنگ‌جو و رهبر هستند.

ادامه مطلب »
از ما

علی شریعت کاشانی: احمد شاملو و «روزگار غریب» ایران امروز

توانایی چشمگیر تصویرها، استعاره‌ها و لحن و زبان رازگشای شاملو در بازنمایی حال و هوای جاری در ماتم‌سرای ایران چنان است که گویی شاعر از موضعی پیشگویانه و پیامبرانه معبر و مفسر هرآن چیزی است که در زمانه نامهربان ما، در این چندمین دهه استیلای استبداد دینی بر ایران پساانقلابی و مغبون، همچنان روی می‌دهد.

ادامه مطلب »
از دست ندهید

شهریار مندنی‌پور: ادبیات زخمی ایران در حکومت اسلامی، سرکوب‌ها و خلاقیت‌ها- مقدمه‌ای در موقعیت ادبیات ایران در آستانه سالگرد قیام ژینا

روزی که دختری/ گردآفریدی  شجاع روسری‌اش را بر سر چوبی دار‌‌ زد و بر‌ بلندایی ایستاد، شروع یک جنبش نبود. یکی از تجلی‌های آن بود. برآمدن «آزادی نه گفتن» به ستم دوگانه بر زنان ایران: زن، زندگی، آزادی= آزادی ادبیات ناب، نه مردسالار و نه زن سالار

ادامه مطلب »
از دیگران

سجاد زند: «چاقو» نوشته سلمان رشدی – وقوع معجزه برای یک نویسنده خداباور؟

نوشته سلمان رشدی درباره مجموعه وقایعی که به سوءقصد به جان او منجر شد و آنچه که بعد از سوءقصد اتفاق افتاد، یک سند است اما الزاماً اثر ادبی خلاقی نیست. رشدی در فصل‌هایی از این کتاب ناکام است اما این بدان معنا نیست که کتاب خواندنی نباشد. این اثر را بررسی کرده‌ایم.

ادامه مطلب »