چه خبر؟

چه خبر؟

بهروز شیدا: «که از تکرار پرسش‌ها گمان ساخته‌ایم» -نخی بر دوازده قطعه‌ی غریبه

«نخی بر دوازده قطعه‌ی غریبه» نوشته بهروز شیدا یک «انقلاب مینیاتوری» در خوانش متون است. اثری که مرز بین «نظریه» و «اجرا» را می‌زداید و نشان می‌دهد که تفکر خود می‌تواند فرمی هنری باشد. در این جستار، نویسنده با انتخاب تئوری فردریش کیتلر به عنوان سنگ محک، و بسط آن به فرضیه‌هایی نو شبکه‌ای از گفت‌وگوهای میان‌متنی می‌آفریند که بارگاس یوسا را به سیلویا پلات، مکتب فرانکفورت را به رمان مدرس صادقی پیوند می‌زند. حاصل، متنی است شاعرانه، پویا و عمیقاً انسانی که نه تنها الگویی برای تحلیل متون ارائه می‌دهد، بلکه درکی تازه از شرایط پیچیده انسان معاصر را نیز پیش چشم ما می‌گذارد.

ادامه مطلب »
از ما

شاهرخ تندرو صالح: «مهتابکاران کلمات» -درنگی بر جهان داستان پردازی و روایت نگاری رمان مسعود نقره کار

مسعود نقره‌کار در رمان «روسپیان صادق‌ترین معشوقه‌های عالم‌اند» با پرسشگری مداوم و توصیف‌های عمیق، زخم‌های آرمان‌زدگی، پوچ‌پویی و اضطراب وجودی انسان معاصر را در بستر تاریخ و فرهنگ ایران کاوش می‌کند و با نگاهی انتقادی، از دل واقعیت‌های تلخ اجتماعی و روان‌شناختی، روایتی روشنگرانه از چالش‌های روشنفکری و جستجوی معنا در جهان مدرن ارائه می‌دهد.

ادامه مطلب »
از ما

از تجربه تا تخیل – رضا باقری: زیرزمین

گاهی چیزهای به ظاهر پیش‌پاافتاده می‌توانند تنهایی، مرزهای نامرئی بین انسان‌ها و رازهای پنهان را برملا کنند. نویسنده در این داستان به ما نشان می‌دهد که چگون جامعه، به ویژه در بافت فرهنگی خاص، افراد را مجبور می‌کند رنج‌ها و شکست‌هایشان را مانند «ننگ» پنهان و در «زیرزمین» وجود خود دفن کنند؛ این رازها اگرچه سنگین و آزاردهنده هستند، اما رویارویی با آن‌ها و پذیرش تنهایی ناشی از آن‌ها ممکن است به رهایی شخصی بینجامد.

ادامه مطلب »
از دست ندهید

آموزه‌های داستان‌نویسی -فرانتس ک. اشتانتسل: بُعد تاریخی نظرگاه‌گرایی در داستان‌نویسی

رمان‌های قدیمی‌تر تمایل آشکاری به شیوه روایت بی‌نظرگاهی داشتند. تقریباً تمام نویسندگان بزرگ دوره ویکتوریا، مانند دیکنز، تاکری، جورج الیوت، ترولوپ، و همچنین هم‌عصرانشان مانند بالزاک، ژان پل، تولستوی و دیگران، به جز چند استثنای کوتاه، به شیوه بی‌نظرگاهی (Aperspektivismus) روایت می‌کردند. تغییر به سمت نظرگاه‌گرایی (Perspektivismus) با رمان‌های فلوبر و هنری جیمز آغاز شد و سپس در رمان‌های مدرن به سبک غالب تبدیل گردید.

ادامه مطلب »
از ما

علی عبادی: یک رویای ساده

نویسنده از طریق توصیف روند قضایی ناعادلانه، تجربه تلخ بازداشت و زندان، و به ویژه سوءاستفاده جنسی از سحر توسط یک مأمور حکومتی، نشان می‌دهد که چگونه این ساختارهای ظالمانه، کرامت، آزادی و جان یک انسان را می‌گیرند و چگونه مقاومت و اعتراض او (خودسوزی) به نمادی برای جنبش زن، زندگی، آزادی تبدیل می‌شود تا صدایی برای دادخواهی باشد.

ادامه مطلب »
چه خبر؟

گویه‌های بانگ – گویۀ‌ بیست و یکم: «در حاشیه ویرانی‌ها» از نادیا قاسمی

اشعار نادیا قاسمی تصویری قدرتمند از زندگی در آستانه فروپاشی عاطفی و اجتماعی را به دست می‌دهند. در دنیای شعری او نجات انسان از تباهی به عملیاتی عظیم نیاز دارد، و با این‌حال امیدی کوچک همچنان در ویرانه‌های به جای مانده از انسانیت ما به بازسازی ادامه می‌دهد.

ادامه مطلب »
از ما

از تجربه تا تخیل – هدیه کازرونی: مُلان

«مُلان» روایتی است از تلاقی تجربه‌های شکست خورده و تخیل‌های نجات‌بخش. این داستان، مرز میان واقعیت و وهم را نه در ذهن یک راوی، که در دل تاریخ یک خانواده و جغرافیای یک سرزمین جستجو می‌کند. همراه می شویم با داستانی که عکس‌های قدیمی، کلیدهای قفل شده و نام‌های فراموش شده، در آن بار حافظه جمعی ما را بر دوش می‌کشند.

ادامه مطلب »
از ما

محبوبه موسوی: «حمل گناه تا ناکجا»، مجموعه «داستان کمانچه‌ای که زوزه می‌کشد» نوشته امین عسکری‌زاده

داستان‌های عسکری‌زاده با تمرکز بر شخصیت‌های مهاجری که نه به دلیل فشارهای سیاسی یا اجتماعی، بلکه به خاطر بار گناه و عذاب وجدان ناشی از گذشته‌ای نادرست به سرزمین میزبان پناه برده‌اند، زاویه‌ای نو از مهاجرت را ارائه می‌دهد. هستهٔ مرکزی اغلب داستان‌های این مجموعه، «گریز از خود» و تلاش برای پاک کردن لکه‌های پاک‌ناشدنی گذشته است. نگاه واقع‌بینانه و غیررمانتیک کتاب به جامعهٔ مهاجر، آن را به مجموعه‌ای بدیع و تأمل‌برانگیز تبدیل کرده است.

ادامه مطلب »
بانگ - نوا

آوا و نوا: «از سکوت تا تمساح»، سمفونی داستان‌های شکسته احمد خلفانی – با اجرای گندم

آیا می‌توان مجموعه‌ای از داستان‌های به ظاهر پراکنده را همچون یک سمفونی کامل تجربه کرد؟ اپیزود جدید پادکست «آوا و نوا» از نشریه ادبی «بانگ» با اجرای گندم، ما را به اعماق جهان ادبی احمد خلفانی در مجموعه داستان «از سکوت تا تمساح» می‌برد تا پاسخ این پرسش را بیابد.

ادامه مطلب »
ادبیات غرب

دونالد بارتلمی: «پاراگوئه » به ترجمه نادر افراسیابی

در داستان «پاراگوئه»، بارتلمی مفاهیم آرمانشهر (Utopia) و ویرانشهر (Dystopia) را به شکلی پیچیده و مبهم بررسی می‌کند. پاراگوئه‌ی توصیف‌شده در داستان، هم می‌تواند به عنوان یک آرمانشهر و هم به عنوان یک ویرانشهر تفسیر شود. از یک طرف، این مکان به عنوان یک دنیای جدید و ناشناخته، امکاناتی برای کشف و تجربه‌های جدید ارائه می‌دهد. از طرف دیگر، ویژگی‌های عجیب و غریب آن، مانند سیستم‌های عقلانی‌سازی هنر و حرکت براونی، می‌توانند نشان‌دهنده‌ی نوعی ویرانشهر باشند که در آن انسان‌ها درگیر بی‌نظمی و ازخودبیگانگی هستند.

ادامه مطلب »
از ما

سورنا دانایی: راهی به هزارتوی فراداستان پسامدرن «بیگانه‌ای در من» نوشته‌ شُکوه میرزادگی

این رمان که تجربه زیسته نویسنده از فروپاشی نظام‌های تمامیت‌خواه در ایران و چک‌اسلوواکی را بازمی‌تاباند، از طریق شگردهای خودارجاعی، درهم‌آمیزی ژانرها و بازی با زمان روایی، مرزهای داستان و تاریخ را درمی‌نوردد. دانایی نشان می‌دهد چگونه میرزادگی با تلفیق داستان کاراگاهی، شعر منثور و روایت تاریخی، نه تنها تراژدی شخصی قتل دکتر امین جلالی را روایت می‌کند، که نقدی گزنده بر استبداد سیاسی و پیامدهای ویرانگر ایدئولوژی‌های چیره ارائه می‌دهد. این اثر از رهگذر طنز تلخ و تعلیق‌های هنرمندانه، هم روایتی از گذشته است و هم هشداری برای اکنون.

ادامه مطلب »
بانگ - نوا

از تجربه تا تخیل – مانی پارسا: عَسَس و آن بابا و آنها که ما

پارسا با زبانی آمیخته به گفتمان عامیانه و نمادهای سیاسی-اجتماعی، تصویری هجوآمیز از رابطهٔ فرد و قدرت، و همچنین تماشاگران منفعل این تقابل ترسیم می‌کند. داستان با پایانی باز و چندپاره، بر ابهام و پیچیدگی این رابطه تأکید دارد و پرسش‌هایی بنیادین دربارهٔ هویت، مقاومت و پذیرش در جامعه مطرح می‌کند.

ادامه مطلب »
ادبیات غرب

بهروز چناری‌زاده: «زیستن و نوشتن در سایه روشن»؛ بررسی تاثیرات انتوان چخوف بر آثار سه نویسنده انگلیسی زبان

مقاله حاضر تأثیرگذاری چخوف بر کاترین منسفیلد، جان چیور و ریموند کارور را مورد واکاوی قرار می‌دهد. این پژوهش نشان می‌دهد که چگونه اصول سه‌گانه روایت چخوف (ایجاز و عینیت تا شفقت انسانی) در بافتارهای اجتماعی و تاریخی متفاوت، بازخوانی و بازآفرینی شده‌اند. منسفیلد با نگاهی امپرسیونیستی به درون‌مایه‌های زنانه، چیور با نقادی جامعه حومه‌نشین آمریکا و کارور با تصویرگری تلخ فروپاشی روانشناختی طبقه متوسط، هر یک وجوهی از میراث چخوف را در تقابلی خلاق با جهان مدرن و پسامدرن به نمایش می‌گذارند. این مقاله با پیگیری ردپای چخوف در گذار از سنت به مدرنیته و سپس به پسامدرنیته، در نهایت به این پرسش بنیادین می‌پردازد که آیا این «سایه» روشن، به بازتولید وفادارانه سبک محدود شده یا به خلق امکاناتی نو در داستان‌نویسی معاصر انجامیده است؟

ادامه مطلب »
از دست ندهید

آموزه‌های داستان‌نویسی – فرانس ک. اشتانتسل: «تغییر زاویه دید از اول شخص به سوم شخص»

جستار حاضر تحلیلی از چگونگی تغییر ارجاع بین ضمایر «من» و «او» در روایت اول‌شخص و سوم‌شخص ارائه می‌دهد. این تحلیل به‌ویژه بر روی فاصله‌گیری راوی اول‌شخص از تجربیات گذشته‌اش و همچنین نقش این تغییر ارجاع در ایجاد فاصله‌ی عاطفی و روانی در داستان‌نویسی تمرکز دارد.

ادامه مطلب »
از ما

شیرین عزیزی مقدم: کلباسی، کاوشگر تنهایی در لایه‌های پنهان زندگی

 در سالروز درگذشت محمد کلباسی (۹ آبان ۱۴۰۲)، داستان‌نویس اصفهانی و استاد ادبیات فارسی، مجموعه «سرباز کوچک» (۱۳۵۸) به عنوان شاهکاری از جریان واقع‌گرایی ذهنی در ادبیات ایران برجسته می‌شود؛ اثری که با ۱۲ داستان کوتاه، تنهایی انسان را در لحظات روزمره، از کودکی گِلی تا زندان و مرگ، با زبانی روان و هنجارگریز کاوش می‌کند و خواننده را به مواجهه با حقیقت‌های مخفی وانهادگی وامی‌دارد، در امتداد میراث هدایت، گلشیری و صادقی.

ادامه مطلب »
از ما

حامد شهیدی: صداها

«صداها» در ژانر داستان‌های روان‌شناختی-اجتماعی، سفر روحی زنی‌ست که با شنیدن صدای زندگی دیگران، متوجه خلأ بزرگی در زندگی‌اش می‌شود. او ابتدا این خلأ را به اشتباه در «نداشتن» آن زندگی بیرونی می‌بیند، اما سرانجام درمی‌یابد که مشکل در «نداشتن» شور و هویت در زندگی درونی خودش است.

ادامه مطلب »
از ما

نسیم خلیلی: «روایت‌های شورانگیز از رنج انسانی» – جنگ، عشق و مهاجرت در مجموعه داستان «کمانچه‌ای که زوزه می‌کشد» امین عسکری‌زاده

داستان‌های پخته و خوش‌خوان این کتاب با نگاهی عمیقاً انسان‌شناسانه، تلخی‌های زیستن در جهانی پر از اندوه، گناه، عشق و مهاجرت را به تصویر می‌کشند. نویسنده با به‌کارگیری بسترهای فرهنگیِ هم بومی و هم فرابومی، از تهران تا مینه‌سوتا، و با خلق پایان‌بندی‌هایی اثرگذار و غیرمنتظره، بر زخم‌های کهنه‌ی بشری دست می‌گذارد. این اثر، روایتی شجاعانه از تلخی‌هایی است که گاه در پشت شکوهِ روایت‌های رسمی پنهان می‌مانند.

ادامه مطلب »
از ما

جلال رستمی گوران: بچه دایناسور از مریم ارس – روایتی از تبعید، زبان و میراث مقاومت

ارس نشان می‌دهد که ادبیات نسل دوم نه‌تنها روایتی از فقدان و تبعید نیست، بلکه تلاشی است برای بازنوشتن هویت در زبانی تازه و آشتی با جهانی که تبعید در آن ادامه دارد. این اثر از طریق استعاره‌هایی مانند «دایناسورها» و «شمای ایتالیک»، به سکوت تاریخی و حذف صداهای مهاجران در روایت‌های رسمی اعتراض می‌کند و نوشتن را کنشی انتقادی و فمینیستی برای بازگرداندن این صداها به متن جامعه‌ی میزبان می‌داند.

ادامه مطلب »
از دیگران

کُنی پالمن: «او را از بچگی می‌شناختم» به ترجمه فروغ تمیمی

حرف اصلی پالمن در این داستان، بررسی تقابل میان واقعیت و خیال و جستجوی هویت در این میانه است. راوی داستان درگیر این پرسش است که آیا باید برای تجربه عشقی بزرگ مانند شخصیت‌های داستانی تغییر کند، یا هویت واقعی و ناقص خود را بپذیرد. پالمن از طریق این تقابل، نشان می‌دهد که چگونه انسان‌ها در مواجهه با ایده‌آل‌های غیرواقعیِ برگرفته از ادبیات و سینما، هویت خود را زیر سؤال می‌برند و در نوسان بین «بودن» و «نمودن» گرفتار می‌شوند.

ادامه مطلب »
از ما

ادبیات مهاجرت – وحید ذاکری: «سُرورِ بی‌پایانِ سیاما»

داستان «سُرورِ بی‌پایانِ سیاما» ، با بهره‌گیری از فناوری‌های آینده‌نگرانه و روابط انسانی در فضایی دیجیتال‌شده، به شکلی ظریف مسئله مهاجرت را نه در جغرافیا، که در گسست از هویت و واقعیت بررسی می‌کند.

ادامه مطلب »
از دیگران

ریموند کارور: «دروغ»، به ترجمه خسرو دوامی

شخصیت اصلی این داستان، نمونه بارز «ضدقهرمان» کاروری است: مردی عادی، با ضعف‌های بسیار، که در زندگی مشترک خود با بحرانی از «بی‌اعتمادی» مواجه شده و فاقد ابزار عاطفی و اراده لازم برای مقابله قاطع با آن است. داستان نه با یک حل‌وفصل، بلکه با ادامه همان ابهام و زندگی روزمره به پایان می‌رسد، که خود بازتابی از شخصیت منفعل و سردرگم راوی است.

ادامه مطلب »