رویا، زنی که پس از گم‌گشتگی همسرش یحیی، زندگی‌اش را وقف بزرگ کردن سه دخترش کرده، پس از سال‌ها به زادگاهش بازمی‌گردد تا با گذشته‌ای آکنده از ابهام و بوی سوختگی تسویه‌حساب کند. لیلا راعی در این داستان با تم‌های فقدان، مادری و بازگشت به گذشته بیانگر تجربه‌های انسانی است و در همان حال با قدرت تخیل، از آن واقعیت‌ها فراتر می‌رود.
رمان «ممد چخوف» اثر خسرو کیان‌راد، با تکیه بر دو رکن اساسی «زبان بومیِ غنی» و «شخصیت‌پردازی سنجیده و چندلایه»، اثری شاخص در حیطهٔ ادبیات بومیگرا به شمار می‌رود. این نقد با تمرکز بر این دو محور، نشان می‌دهد که چگونه نویسنده با تلفیق عناصر فرهنگیِ استان بوشهر، ضرب‌المثل‌ها و باورهای محلی با روانکاوی شخصیت‌ها، موفق به خلق جهانی روایی منسجم و اثرگذار شده است.
داستان «آسانسور» با استفاده از فضایی محدود و نمادین، به بررسی مفاهیم عمیقی مانند عادت، ترس از تغییر، تنهایی، مرگ و جست‌وجوی معنا می‌پردازد. شخصیت کورت به عنوان فردی که در دام زندگی روزمره و ترس‌های خود گرفتار شده است، نمادی از انسان مدرن است که در جست‌وجوی معنا و رهایی از چرخه‌ی تکراری زندگی است.
«پشت پرده شادی»، عاشقانه‌ای است محکوم به شکست. داستان از عشق آغاز می‌شود و در خشم پایان می‌گیرد. نثر داستان -که به نثر کهن فارسی پهلو می‌زند- با گشودن دریچه‌ای غافلگیرکننده شروع می‌شود اما رنج، رنج عشق و فریبکاری معشوق ذره ذره، همچون نخ باریک تسبیح در تار و پود داستان جذب می‌شود تا خواننده همراه راوی انفعال را پس زند و قدم در راهی بگذارد که این‌بار نه عرف، نه خانواده، نه فرزند و از همه مهم‌تر، نه معشوق سابق، پیش پایش گذاشته‌اند.
مهدی اصلانی در «کافه رادیو»، مرزهای روایت را پشت سر می‌گذارد و اثری می‌آفریند که نه داستان است و نه قصه، بلکه «گفتارروایتی» سیال و بی‌قید است. این اثر، با تلفیق زبان صمیمی کوچه و مفاهیم عمیق نوستالژی، زندان و تبعید، و با بهره‌گیری از تصاویر نمادین و خاطرات پراکنده‌ای که با پیوندی درون‌متنی به هم می‌پیوندند، یک جور نقالی مدرن و زنده‌داشت واژگانی است که رو به فراموشی هستند.
رمان «گورستان شیشه‌ای»، سرور کسمایی روایتی چندصدا و چندلایه از یک شکست جمعی ارائه می‌دهد؛ شکست آرمان‌های انقلابی که به جای تعالی بخشیدن به انسان، او را در دالان‌های تاریک و پیچیده یک «قنات» استعاری گرفتار می‌کند. کسمایی با بهره‌گیری از نمادپردازی عمیق، «انقلاب» را نه یک صعود به سوی روشنایی، که یک فرود جمعی به اعماق زمین و درونِ «حفره‌ها و گودال‌های خالی وجود» شخصیت‌هایش تفسیر می‌کند. نقد نسیم خاکسار بر این رمان:
روایتی از زندگی مردی که در بند اسارت و اراده ارباب گرفتار شده و در مسیری از جنوب به شمال، از بندر سوخته به شالیزارهای سبز، زندگی‌ای تازه اما همچنان محصور می‌یابد. این داستان نقدی است بر اسارت انسان در قفس‌های تحمیلی قدرت و سنت و آزادی را هم در سرکشی می‌جوید: یک «ضد-اسطوره» مدرن؛ تراژدی انسانیتی که آزادی را فقط در نابودی تمام ساختارهای ازپیش‌ساخته می‌داند.
رمان جن‌نامه اثر هوشنگ گلشیری، نه‌تنها زندگی‌نامه‌ای ادبی از نویسنده‌ای در جست‌وجوی هویت است، بلکه با شگردهای زیبایی‌شناسانه و روایتی چندلایه، سفری اسطوره‌ای و تاریخی را در بستر دو شهر متضاد، آبادان مدرن و اصفهان سنتی، به تصویر می‌کشد. این اثر، با نگاهی عمیق به تحولات فکری و اجتماعی ایران قرن چهاردهم خورشیدی، خواننده را به تأمل در تقابل سنت و مدرنیته وامی‌دارد.
این مقاله شعری از غلامرضا بروسان را تحلیل می‌کند که به مسئله فقدان، تبعید، و مقاومت در برابر نظام‌های بی‌احساس می‌پردازد. مقاله با تحلیل بندهای مختلف شعر، به تأملی در باب نقش شعر در بازسازی معنا، افشای خلأ و احیای صدای خاموشان می‌پردازد.
این چارچوب نظری در ادبیات داستانی می‌تواند الهام‌بخش خلق آثاری باشد که به بازنمایی انتقادیِ سوگِ به‌حاشیه‌رانده‌شده بپردازند -روایت‌هایی از مرگ قربانیان جنگ، مهاجران، یا اقلیت‌ها که در گفتمان رسمی نادیده گرفته می‌شوند. باتلر با تأکید بر «آسیب‌پذیری مشترک»، نویسندگان را ترغیب می‌کند تا با به‌چالش‌کشیدن هنجارهای سوگواری تحمیلی، روایت‌های بدیل بیافرینند؛ آثاری که نه‌تنها خشونت ساختاری را افشا می‌کنند، بلکه امکانی برای همدردی فرامرزی و بازاندیشی در اخلاق روایتگری فراهم می‌سازند.
تنهایی و انزوا در جامعه مدرن، تضاد خاطرات شیرین با واقعیت تلخ، جستجوی آزادی و رسیدن به پوچی، فاصله بین انسان‌ها و فقدان ارتباط و سرانجام نقش اجتماعی زنان و فشارهای جامعه از موضوعات این داستان خوش‌ساخت است. «اینجا همه‌چی عادیه» نوشته رعنا سلیمانی را با صدای آناهید و با موسیقی بابک بیات هم می‌توانید بشنوید.
جورج ساندرس در تحلیل «ارباب و بنده» تولستوی، با نگاهی موشکافانه به سبک روایی مبتنی بر فکت‌های عینی، تغییرات زاویه‌ی دید، و ساختار سینمایی داستان، نشان می‌دهد چگونه تولستوی دنیایی باورپذیر و پرجزئیات خلق می‌کند، در حالی که تناقضات زندگی شخصی او با حکمت فراشخصی رمان‌هایش، عمق و جذابیت اثر را دوچندان می‌کند.
«تبانی» روایتی است از دیدار اتفاقی دو مرد، سعید و مسعود، در اغذیه‌فروشی کوچک «زاویه» در پاساژی قدیمی. سعید، نگهبان شب پاساژ، در حال نوشتن رمانی درباره دو دوست صمیمی است که قصد دارد آن‌ها را خوشبخت کند، اما با پرسش‌های یکی از شخصیت‌ها درباره چگونگی این خوشبختی به بن‌بست می‌رسد.
رمان «۵۶ درجه» نوشته حسین نوش‌آذر، با ترسیم ایران دیستوپیایی در گرمای ۵۶ درجه، شبکه‌ای پیچیده از نظام‌های معنایی را می‌گشاید. این اثر، با درهم‌آمیختن بحران‌های زیست‌محیطی، هویتی و اجتماعی، از طریق تقابل‌هایی چون نور و ظلمت، خاطره و واقعیت، و سوگ و همبستگی، نه‌تنها آینده‌ای ویران را هشدار می‌دهد، بلکه با تکیه بر اسطوره و حافظه جمعی، امیدی به باززایش فرهنگی و انسانی می‌گستراند.
جورج ساندرز که به تازگی جایزه ملی کتاب آمریکا را از آن خود کرد با داستان «دهم دسامبر» به شهرت رسید. ساندرز خواننده را با خود به درون ترس‌ها، آرزوها و جهان‌بینی‌های متضاد دو شخصیت می‌برد. ساندرز نشان می‌دهد که معنای زندگی نه در انزوا یا خودکفایی، بلکه در پذیرش وابستگی متقابل و آسیب‌پذیری نهفته است. نجات دادن و نجات یافتن، در این داستان، دو روی یک سکه‌اند که قهرمانی واقعی را در ارتباط انسانی و پذیرش ضعف‌هایمان تعریف می‌کنند.
عشق، چه در قالب داغ و سوزانش که تن و جان را در شعله‌های لذت و رنج می‌سوزاند، و چه در شکل سرد و روزمره‌اش که در بستر زندگی مدرن شکوفا می‌شود، همواره در کشاکش امکان و ناممکنی تعریف می‌شود. این مقاله با نگاهی به آثار ادبی و نظریه‌های فلسفی، از رولان بارت و فروید تا زویا پیرزاد و هیرومی کاواکامی، به بررسی دوگانه‌ی عشق داغ و سرد می‌پردازد و نشان می‌دهد چگونه این دو شکل از عشق، بازتاب‌دهنده‌ی تجربه‌های انسانی در زیست مدرن‌اند.
رمان «طبرخون» نوشته‌ی محسن فاتحی، روایتی پیچیده و نمادین از جدال ابدی خیر و شر است که با زبانی اسطوره‌ای و استعاری، انسان معاصر را در کشاکش تاریکی و نور به تصویر می‌کشد. این اثر، با تکیه بر نشانه‌شناسی رولان بارت و ارجاعات عمیق به اساطیر ایرانی، داستانی چندلایه را روایت می‌کند که خواننده را به تأمل در معنای وجود و سرنوشت بشری دعوت می‌کند.
رمان کوتاه «ایشتار» نوشته ژیلا مساعد، شاعر و نویسنده ایرانی-سوئدی، روایتی چندلایه از زنی است که در استکهلم، در تقابل با زندگی سنتی و مردسالارانه همسرش، به کشف هویت خویش از طریق اسطوره و روان‌شناسی می‌پردازد. این اثر با الهام از ایزدبانوی بین‌النهرینی «ایشتار» و پیوند با «باکوس» اسطوره‌ای، سفری در ناخودآگاه را به تصویر می‌کشد که در آن عشق، خلاقیت و رهایی از قیدهای سنتی، زنی مدرن را به سوی کمال روانی هدایت می‌کند.
مونیکا فلودرنیک در مقاله‌اش با نگاهی روایت‌شناختی، تمایز میان داستان و ناداستان را بررسی می‌کند و با تحلیل دیدگاه‌های نظریه‌پردازانی چون ژرار ژنت، دوریت کوهن و هایدن وایت، نشان می‌دهد که این تمایز، فراتر از ارجاع به واقعیت یا تکنیک‌های ادبی، به تفسیر خواننده و زمینه‌های متنی وابسته است. او با تأکید بر نقش راوی غیرقابل‌اعتماد و تجربه‌مندی، معیارهایی برای شناسایی داستانی بودن پیشنهاد می‌کند، اما نتیجه می‌گیرد که نظریه‌ای یکپارچه برای این تمایز دست‌نیافتنی است.
جهانی سوخته زیر گرمای ۵۶ درجه، جایی که رؤیای آرمان‌شهر به کابوس دیستوپیا بدل شده است. در داستان بلند «۵۶ درجه» نوشته‌ی حسین نوش‌آذر، راوی و همسرش، هما، در جست‌وجوی زایش و امید، به دل سرزمینی می‌روند که ویرانی و تشنگی آن را از پای درآورده. آیا نیروی عشق و زنانگی می‌تواند در این آخرالزمان حال، راهی به سوی حیات بگشاید؟
«المپیا و توپ آینهای دیسکو» از مجموعه ادبیات مهاجرت در بانگ یک داستان کوتاه استثنایی و به یاد ماندنی است. این اثر نه تنهاداستانی درباره مهاجرت و ازخودبیگانگی فرهنگی است، بلکه کاوشی عمیق در ماهیت هنر، موفقیت، شکست و جستجوی هویت است. راوی با وجود ناامیدی‌اش، به طرز شگفت‌انگیزی همدلی‌برانگیز است.
