از ما

از ما

نسیم خاکسار: رنج‌های جانکاه “احیا” در جهانی بی‌شفقت

 نسیم خاکسار در مقاله‌ای که پیش روی شماست مجموعه داستان «کارنامه احیا» اثر حسن حسام را در بستر سنت رئالیسم اجتماعی در سال‌های دهه‌ ۴۰ و ۵۰ ایران بررسی می‌کند. نویسنده با مقایسه‌ای بین داستان عنوان‌دار مجموعه (که زندگی زنی محروم به نام «احیا» را روایت می‌کند) با اثر کلاسیک صادق هدایت («زنی که مردش را گم کرد»)، نشان می‌دهد چگونه شرایط فلاکت‌بار زنان فرودست در طول چهار دهه تغییری نکرده است.

ادامه مطلب »
از دست ندهید

قاضی ربیحاوی: پنج روایت کوتاه

روایت های قاضی ربیحاوی با بهره‌گیری از ایجاز و «تمرکز بر لحظه‌های بحرانی»، از الگوهای کلاسیک داستان‌نویسی فاصله می‌گیرند. این متون با زبانی کمینه‌گرا و تکیه بر دیالوگ‌های ناتمام، بدون شرح اضافی، جهانی از معنا می‌آفرینند.

ادامه مطلب »
از ما

جواد اسحاقیان: واکاوی روان‌شناختی شخصیت راوی در رمان «برای تو»

رمان «برای تو» نوشته حسین نوش‌آذر، اثری پیچیده و چندلایه است که شخصیت اصلی آن، «یوسف بنی‌عالمی»، با اختلالات روانی و کشمکش‌های درونی دست و پنجه نرم می‌کند. این مقاله با رویکردی روان‌شناختی، به تحلیل شخصیت «یوسف» و بررسی تاثیر عوامل مختلف بر فروپاشی ذهنی او می‌پردازد.

ادامه مطلب »
از ما

انوش صالحی: به وقتِ پنج عصر

گمگشتی‌ها در این داستان نه تنها یک غیبت فیزیکی، بلکه نمادی از گسست، عدم ارتباط و جستجوی معنا و هویت در دنیایی است که شخصیت‌های داستان در آن احساس بیگانگی و سردرگمی می‌کنند.

ادامه مطلب »
از دست ندهید

هایده ترابی: از «دبیر» پارسی تا «مَلّاح» عربی

این مقاله به بررسی ریشه‌شناسی چند واژه کلیدی در زبان‌های فارسی و عربی می‌پردازد و نشان می‌دهد که بسیاری از این واژه‌ها در اصل ریشه در تمدن‌های باستانی بین‌النهرین و عیلام دارند. واژه «دبیر» فارسی که امروزه به معنی نویسنده یا منشی به کار می‌رود، در اصل از واژه عیلامی «تِپیر» (tepir) گرفته شده که به مقامات بلندپایه اداری اطلاق می‌شد.

ادامه مطلب »
از ما

قباد آذرآیین: حکم

شما در سراسر دوران پاک و پرثمرمعلمی‌تان، نمونه بودید. این را تنها من به عنوان کسی که افتخارشاگردی شما را در سال‌های دور، داشته است، نمی‌گویم، گمان نمی‌کنم در این مورد، کسی با نظر من کوچک ترین مخالفتی داشته باشد. حضورشاگردان پرشمارکلاس‌های درس شما در بهترین دانشگاه‌ها و مراکز علمی این جا و غرب، گواه این گفته‌ی من است.

ادامه مطلب »
از ما

مجتبی زمانی: «سربندنامه»‌ نوشته پرستو جوزانی، چرخش زنانه در رئالیسم اجتماعی

«سربندنامه»؛ داستانی کوتاه، اما با روایتی عمیق از زنانی که دیگر قرار نیست فقط از پشت پنجره تماشا کنند. این یادداشت به بررسی چگونگی پیوند خوردن خاطرات یک زن خانه‌دار با خروش خیابان و چرخش او از انفعال به کنشگری در این داستان متفاوت می‌پردازد.

ادامه مطلب »
از دست ندهید

گوشه‌های بانگ- گوشه یازدهم: «نقطۀ روز» نوشتۀ مریم رئیس دانا

نقطه‌ی روز در نگاه اول حکایت نامرادی زنی است در بی‌وفایی معشوق. معشوق/ همسر؛ مردی بوده که زندگی‌ زن در او تعریف می‌شده است. از اندرون اندوه و ملال راوی، نویسنده ما را به اندرونی دیگری می‌برد در خانواده‌ای دیگر با روابط غریب و دختر نوجوانی عاصی، پدری تازه درگذشته و مادری که گوش به غرولندهای دخترک نوجوانش بسته است تا خود را و او را و زندگی را سرپا نگه دارد همانطور که وقتی پدرش زنده بوده نیز همین کار را می‌کرده.

ادامه مطلب »
از دست ندهید

شیرین عزیزی‌مقدم: گم‌گشتگی و جست‌وجوی معنا در «۱۳ داستان و سایه‌های غار» شهریار مندنی‌پور

«۱۳ داستان و سایه‌های غار» اثری است که با زبانی شاعرانه و ساختاری پیچیده، خواننده را به درک عمیق‌تری از شرایط انسانی دعوت‌می‌کند. این مجموعه، منتشرشده توسط نشر مهری در سال ۱۴۰۳، تصویری از انسان‌هایی ارائه‌می‌دهد که در غار تنهایی و سایه‌های ذهنی خود اسیرند، اما هم‌چنان به دنبالِ روشنایی و معنا می‌گردند. این مجموعه را بررسی می‌کنیم:

ادامه مطلب »
از ما

علی شبابی: فرانکلین تنهاست

یک صبح نسبتا سرد پاییزی، کنج تخت لم داده بودم که دخترم هراسان پرید توی اتاق و آن‌قدر بابا ‌‌بابا کرد و بازوانم را کشید تا چرت من پاره شد و وحشت را در صورت زیبایش دیدم. سارا وقتی هیجان‌زده می‌شود زبانش می‌گیرد.

ادامه مطلب »
از ما

سورنا دانایی: دیاسپورا، هویت و جنسیّت در رمان «سَندروم اولیس» نوشته‌ رعنا سلیمانی

رمان “سندروم اولیس” نوشته‌ی رعنا سلیمانی، داستان نینا، زنی ایرانی است که پس از تجربه‌ی سرکوب سیاسی و اعدام شوهرش اسحاق، به عنوان پناهنده به سوئد می‌رود. این رمان بر سه محور اصلی دیاسپورا، هویت و جنسیت متمرکز است.

ادامه مطلب »
از ما

بهروز شیدا: «در زمین از بهشت گفت‌وگوها است»- شش خوانش مینی‌مالیستی و برگردان دو شعر کوتاه

آن‌چه می‌خوانید شش خوانش مینی‌مالیستی‌ و برگردان دو شعر کوتاه است در پیوند با یک‌دیگر؛ شش خوانش مینی‌مالیستی‌ از کتاب کاندید، نوشته‌ی ولتر، نمایش‌نامه‌ی نمایش یک رویا، نوشته‌ی آگوست استریندبرگ، صفحه‌ی اول رمان باباگوریو، نوشته‌ی انوره دو بالزاک، صفحه‌ی اول رمان من هفت‌تیرکش فرزی هستم، نوشته‌ی میکی اسپیلین، کتاب اعترافات،نوشته‌ی ژان ژاک روسو، جستار چگونه می‌توانی از روی سایه‌ات بپری وقتی دیگر سایه‌ای نداری؟، نوشته‌ی ژان بودریار؛ برگردان دو شعر کوتاه از گونار اکلوف و توماس ترانسترومر.

ادامه مطلب »
از ما

پیمانه ملازهی: جمعه خونینی که به رقص آزادی بدل شد

هنوز مشتِ گره کردۀ ما به آسمان نرفته بود، هنوز شعارمان را نداده بودیم که تیرباران شروع شد. ازآسمان با هلی‌کوپتر روی سقف خانۀ مردم یا از روی زمین تیرباران می‌شدیم. مردم مثل نخل‌های تبر خورده به زمین افتادند.

ادامه مطلب »
از دست ندهید

قاضی ربیحاوی: فتنه

این داستان در گره‌گاه دو موضوع «عشق و تنهایی» و «مرگ و زندگی» با روایتی نمادین و سرشار از عناصر فولکلور و اساطیری، به زندگی شخصیتی به نام حاتو می‌پردازد که درگیر مسائل عاطفی، اجتماعی و فلسفی است. داستان در فضای رئالیسم جادویی اتفاق می‌افتد و مرز بین واقعیت و خیال را محو می‌کند.

ادامه مطلب »
از ما

گوشه‌‌های بانگ- گوشه دهم: «رنج متبرک» نوشته مریم پژمان

این داستان به چالش‌های زنان در مواجهه با انتظارات اجتماعی و شخصی می‌پردازد. سارا، شخصیت اصلی، با تصمیم دشوار بارداری برای خواهرش، مسئولیت‌های خانوادگی و فشارهای درونی خود را مدیریت می‌کند. او تلاش می‌کند تا بین احساس وظیفه، عشق به خانواده و نیاز به احترام به خود تعادل برقرار کند. داستان همچنین نشان می‌دهد که زنان چگونه در موقعیت‌های پیچیده، با حفظ آرامش و قدرت درونی، به دنبال تحقق اهداف بزرگ‌تر هستند، حتی اگر این به معنای تحمل رنج و نادیده گرفته شدن احساساتشان باشد.

ادامه مطلب »
از ما

امیر محمدی ون‌یار: باهودگی

چرا می‌ترسیدند همه؟ وقتی سوران پاشنه‌هاش را از زمین می‌کَند و دست‌هاش را چفت چهارچوبم می‌کرد تا منِ آویزان به گردنش را جلو روشان بگیرد، جوری جا می‌خوردند که انگار وحشت است که نشانشان داده می‌شود، نه تصویر خودشان.

ادامه مطلب »
از ما

نسیم خاکسار: نقدی آموزشی برای بازخوانی یک داستان – بررسی کوتاه و پله به پله‌‌ای از داستان هفت ناخدا از شهریار مندنی پور

مقاله نسیم خاکسار به بررسی و نقد داستان “هفت ناخدا” اثر شهریار مندنی‌پور می‌پردازد. این تحلیل با تمرکز بر ساختار داستان، شخصیت‌ها و روابط پیچیده‌شان، به ویژه عشق مرد به کوکب و نقش راوی در سرنوشت او، پیش می‌رود. خاکسار با بررسی تعلیق و انکشاف در داستان، از طریق رمزهایی مانند شب‌بو و بنفشه، به کشف نقش راوی در لو دادن مروارید و سنگسار شدن کوکب می‌رسد. همچنین، مقاله به تم‌های اصلی داستان مانند عشق، خیانت و انتقام، و استفاده هنرمندانه از تصویرسازی و نمادها برای انتقال مفاهیم عمیق می‌پردازد.

ادامه مطلب »
از دست ندهید

مهرنوش حدادی: دخمه

شخصیت اصلی، فردی منزوی و پریشان‌حال، درگیر با گناهان گذشته است. فضای داستان، که در محیط‌های بسته و تاریک مانند اتاق خواب و آشپزخانه جریان دارد، بازتابی از وضعیت ذهنی اوست: احساس خفگی، تنگنا و سردرگمی.

ادامه مطلب »
از دست ندهید

علی شریعت کاشانی: جلوه‌هایی از تعهد انسانی و اجتماعی و استبدادستیزی در شعر سیمین بهبهانی

سیمین بهبهانی به عنوان شاعری متعهد، همواره از حقوق انسان‌ها، به ویژه زنان، دفاع کرده و در شعرهایش به مسائل اجتماعی، سیاسی و انسانی پرداخته است. او با نگاهی انتقادی به نابرابری‌های جنسیتی و اجتماعی، از آزادی و برابری حمایت کرده است. شعر او ترکیبی از تعهد اجتماعی، استبدادستیزی، میهن‌دوستی و نوآوری ادبی است.

ادامه مطلب »
از ما

شیرین عزیزی مقدم: ناسازه‌های لذت متن و روایت‌های واژگونه: از رولان بارت تا دوالپای احمد درخشان

این متن با نگاهی عمیق به مفهوم لذت متن از دیدگاه رولان بارت و تطبیق آن با رمان “پنج باب در رجعت سلیم و دوالپا” اثر احمد درخشان، به بررسی تضادها و ناسازه‌های موجود در روایت‌های ادبی می‌پردازد. نویسنده با مهارت، تناقض‌های جامعه‌شناختی، تاریخی و زبانی را در قالب داستانی چندلایه و پر از اسطوره و واقعیت به تصویر می‌کشد.

ادامه مطلب »
از ما

خورشید رشاد: «کُت»

بویی که در خانه پیچیده بود، بوی موش یا گربه‌ی مرده نبود. به بوی جسد هیچ حیوان مرده‌ای شباهت نداشت. سهراب در و پنجره اتاق را بسته بود. پشت در اتاق را با کت قهوه‌ای خوب درز گرفته بود. اما تعفن سمج لاشه‌ی بابا مراد از کت و در و دیوار می‌گذشت و تمام خانه را پرمی‌کرد.

ادامه مطلب »