«شهروز رشید، از او و در باره او»: دومین کتاب «چهره‌های تبعید» منتشر شد
نشریه «آوای تبعید» در همکاری در همکاری با انتشارات حافظ – گوته (پیام) دومین شماره از کتاب‌های آوای تبعید را منتشر کرد. این کتاب با عنوان «شهروز رشید، از او و درباره او» شهروز رشید شاعر و نویسنده ایرانی که ۱۳ بهمن ۹۷ در تبعید، در برلین چشم بر جهان فروبست اختصاص دارد. مطالب این کتاب را اسد سیف و شهلا شفیق تهیه و گردآوری کرده‌اند. شماره قبلی این مجموعه به رضا دانشور اختصاص داشت.
رشید در سال ۱۳۴۲ درپارس‌آباد دشت مغان متولد شد. او از سال ۱۳۶۳ در آلمان زندگی می‌کرد. در این سال‌ها او حضوری آرام، بی‌حاشیه اما پیوسته در ادبیات تبعید و مهاجرت داشت. چندین مجموعه شعر و ترجمه‌هایی از آثار سندور مارای، سز نوته‌بوم، آموس عوز و فیودور داستایوفسکی از او منتشر شده است.
از شهروز رشید در مجموع هشت مجموعه شعر و گزینه‌ای از اشعار او با عنوان «کتاب هرگز» در خارج از ایران منتشر شده است.
مجموعه اشعار «کتاب هرگز» شهروز رشید (۱۳۷۷) به عنوان کتاب برگزیده نشریه ادبی سنجش به سردبیری محمود فلکی معرفی شده بود. فلکی درباره این کتاب نوشته است:
«آنچه در این شعرها نمود ویژه دارد، تلاش شاعر برای بیگانه‌گردانی مفاهیم است و در این مسیر، به عنصر اندیشه توجه‌ی ویژه دارد؛ آنچه که در شعر امروز ما غایب یا کم است، اندیشه نسبت به چیزها و مفاهیمی است که در شکل تازه خود را نمایان می‌سازد، بی‌آنکه شعر در بند مفهوم‌گرایی یا توضیح مفاهیم گرفتار شود.»
رمان «مرثیه‌ای برای شکسپیر» از آخرین آثار اوست. این رمان درباره زندگی یک معلم تاریخ است که به او لقب «حسنک» را داده‌اند: یک ایرانی از دنیا بریده در برلین.
احمد خلفانی در نقدی بر این کتاب که در سایت زمانه منتشر شده می‌نویسد:
«”مرثیه‌ای برای شکسپیر” یک مانیفست است، مانیفستی برای شاعران و نویسندگان، و نه برای هر شاعر و نویسنده‌ای، بلکه برای آنهایی که می‌خواهند به معنای واقعی کلمه شاعر و نویسنده باشند. و نه فقط برای نویسندگان و شاعران، بلکه برای تمام آنهایی که در جست‌وجوی حقیقت‌اند و آن را در جای دیگری به غیر از درون خود می‌جویند.» (+)
خلفانی در ادامه این نقد می‌افزاید:
«شهروز رشید از آن مسیری رفت که هنر و ادبیات پیش پایش گسترد. این مسیر شاهراه او بود، و هر راه دیگری برای او نوعی فرار از خود و اتلاف وقت به حساب می‌آمد. دنیای او ادبیات و خانه‌اش ادبیات بود و در و پنجره و مصالح او همه از جنس واژه و کتاب. با خواندن این متن ها می‌بینیم که او خود نیز از خاک نیامده است تا به خاک برگردد. او از کتاب آمده است و به کتاب باز می‌گردد.»
اسد سیف و شهلا شفیق می‌نویسند در کتاب «شهروز رشید: از او و درباره او» کوشیده‌اند وجوه گوناگون زندگی این شاعر و نویسنده فقید را منعکس کنند. برای این کار آن‌ها از همیاری آذرمیدخت شهاب، همسر شهروز و از کسانی که او را از نزدیک می‌شناختند و از منتقدانی که به آثار او علاقمند بودند یاری گرفته‌اند.
یکی از مهم‌ترین مشکلات در محیط تبعید، فقدان منابع و شناخت‌نامه‌های قابل اتکا برای درک خدمات و آثار چهره‌های تبعیدی است. به دلیل نفوذ و دخالت جمهوری اسلامی برای تداوم بخشیدن به «حذف» مخالفان و دگراندیشان، رد بسیاری از چهره‌های تأثیرگذار تبعیدی را در منابع فارسی می‌توان سراغ گرفت.
علاقه‌مندان می‌توانند برای سفارش این کتاب و سایر شماره های چاپ شده آوای تبعید، ازطریق تماس مستقیم با انتشارات گوته – حافظ (پیام) – ایمیل: [email protected] – و یا مراجعه به کتاب فروشی‌ها (در کشور آلمان) و از طریق فروشگاهای اینترنتی نیز اقدام کنید. (ن ک به سایت انتشارات گوته – حافظ +)
