
پیتر هاندکه، نویسنده برجسته اتریشی، اثر جدیدی با عنوان «برف دیروز، برف فردا» را در نشر معتبر زورکمپ منتشر کرده است. این کتاب نه یک رمان که یک قطعه نمایشی با نثر شاعرانه است؛ یک درام بدون تغییر راوی، فاقد طرح داستانی کلاسیک که تأملاتی درباره معنای زندگی و مفهوم تغییر ارائه میدهد. هاندکه در این کتاب از مناظر برفی و تأملات درونی در شویل در حومه پاریس عبور میکند و با ارجاع به آثار ادبی و فرهنگ عامه، از شیلر تا سیو مالمکویست، فضایی غنی میآفریند.
موضوعات اصلی این کتاب گذرا بودن، خاطره و پذیرش ناپایداری زندگی است. هاندکه با زبانی ملایم، گاهی طنزآمیز و اغلب اندوهگین، لحظات روزمره و تأملات عمیق را در هم میآمیزد و خواننده را به سفری آرام در مناظر فکری و زبانی دعوت میکند.
منتقدی در روزنامه فرانکفورتر مینویسد: این کتاب کمحجم مثل نجواهای یک مرد سالخورده در دل طبیعت میماند که گاهی دوستانهاند و گاهی هم پیش میآید که پیرمرد در حین قدم زدن در جنگلهای اطراف محل سکونتش در شاویل در حومه جنوبی پاریس از چیزی به خشم میآید و صدایش را به اعتراض بلند میکند:
«تنها سلامکردنهای قابل شنیدن در مکانهای عمومی، سلامکردنهای مأموران و کنترلکنندگان است. شما که فریاد میزنید، به این دلیل است که میخواهید خودتان را به زور عبور دهید، و شما که زمزمه میکنید به این دلیل است که خودتان را به زور عبور دادهاید – برای لحظهای.»
و با این حال خشمی اگر در هاندکه باقی مانده باشد، به ملایمت یک مرد ۸۲ ساله است که مینویسد:
«طوطیها از تقلید صدای انسانها خودداری میکنند مگر برای تمسخر و استهزا. ای پیری، ای خشم، ای نومیدی! شما میتوانید مرا درک کنید، همهتان.»
«برف دیروز، برف فردا» به جای پیروی از ساختار دراماتیک سنتی، مانند «ترانهای بدون بخش تکراری» عمل میکند. این کتاب برای خوانندگانی مناسب است که از ریتم آرام زبان و مشاهدههای دقیق لذت میبرند و نیازی به پاسخهای روشن یا داستان پیوسته ندارند.
این اثر متأخر هاندکه، که به عنوان «ترازنامهای شاعرانه از یک زندگی» توصیف شده، نمونهای از تجربهگرایی ادبی اوست که در مرز میان خاطره، بازی با زبان و پرسشهای وجودی حرکت میکند.
پتر هاندکه (متولد ۶ دسامبر ۱۹۴۲) بهعنوان یکی از مهمترین چهرههای ادبیات معاصر آلمانیزبان شناخته میشود. او با آثاری مانند «ترس دروازهبان از پنالتی» (۱۹۷۰) و «کندوی نغمهها» (۱۹۹۷) شهرت یافت و در سال ۲۰۱۹ جایزه نوبل ادبیات را بهدلیل «تأثیر عمیق کارش در روایت و کاوش تجربه انسانی» دریافت کرد. هاندکه با سبک منحصربهفردش، مرزهای روایت را گسترش داد و همواره موضوع بحثهای ادبی و سیاسی بوده است؛ از جمله بهدلیل مواضع جنجالیاش درباره جنگهای یوگسلاوی.