بی بی سی فارسی در زادروز سیمین دانشور مستند «سیمین، ساکن جزیره سرگردانی» ساخته حسن صلح‌جو درباره جایگاه آثار سیمین دانشور در ادبیات معاصر ایران و رابطه او با جلال آل‌احمد را مجدداً پخش کرد. محمد حسین دانایی، خواهرزاده جلال ال‌احمد با انتشار بیانیه‌ای در خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) برخی از حاضران در این مستند را به «آل‌احمدستیزی» و تحریف وقایع تاریخی متهم کرده است.
جلال آل‌احمد و سیمین دانشور
حسن صلح‌جو در مستند «سیمین، ساکن جزیره سرگردانی» با برخی از چهره‌‌های ادبی از جمله شهرنوش پارسی‌پور، منیرو روانی‌پور، پرتو نوری‌علا و ابراهیم گلستان و عباس میلانی گفت‌وگو کرده است. شهرنوش پارسی‌پور در این مستند می‌گوید:
«یکی دو سال بعد از حادثه ۱۵ خرداد اینها [سیمین دانشور و جلال آل‌احمد] می‌روند نجف و با آقای خمینی بیعت می‌کنند. من نه در ناصیه آل‌احمد و نه در ناصیه خانم سیمین دانشور یک شخصیت مذهبی را نمی‌دیدم. ولی رفت و با آقای خمینی بیعت کرد. البته تحت تاثیر شوهرش، آل‌احمد.»
منیرو روانی‌پور نیز در این مستند در ادامه سخنان شهرنوش پارسی‌پور می‌گوید:
«سیمین دانشور پس‌زمینه مذهبی دارد. همراه همسرش می‌رود پیش ایشان. آقای خمینی هم در آن مقطع زمانی این نبود که بعد شد. با همه مراوده دارند. فقط با خمینی که نیست. در جمع‌های سیاسی و ادبی در خانه او از هر قشر آدمی را می‌بینید. ساعدی را می‌بینید تا امام موسی صدر.»
محمد حسین دانایی، خواهرزاده آل‌احمد در بیانیه خود در ایسنا دیدار آل‌احمد و دانشور با خمینی بعد از وقایع ۴۲ را رد می‌کند و می‌نویسد:
« آن‌چه از اسناد و اطلاعات موجود برمی‌آید، حاکی از آن است که مرحوم جلال آل احمد تنها یک بار در عمرش به عراق و نجف رفته، آن‌هم در جوانی، یعنی در سن ۱۷- ۱۸ سالگی و به قصد تحصیل بوده، ولی بعد از چند ماه برنامه‌اش به هم خورده و به ایران برگشته است. دو بار هم جمعاً با مرحوم امام خمینی دیدار داشته، هر دو بار هم در قم بوده و در سال ۱۳۴۰ و در رابطه با برگزاری مراسم ترحیم توسط علمای قم به مناسبت فوت پدر جلال که از علمای معروف تهران بود. البته او بعد از وقایع ۱۵ خرداد و قبل از اعزام حضرت امام به عراق و زمانی که ایشان در تهران تحت‌الحفظ نگهداری می‌شدند، تلاش کرد تا ایشان را ملاقات کند، ولی موفق به انجام این کار نشد. خانم سیمین دانشور هم فقط یک بار حضرت امام را ملاقات کرده و آن‌هم مربوط به بعد از انقلاب است و همراه با اعضای هیأت‌رییسه کانون نویسندگان ایران در تهران. بنابراین موضوع سفر خانم دانشور به عراق از اساس باطل و غیرواقعی است و در نتیجه، تمام نتیجه‌گیری‌ها و اتهام‌های ناشی از آن هم به کلی مردود و بی‌اعتبار است.»
دیدار آل‌احمد و دانشور با خمینی فقط بخش کوتاهی از این مستند است. محور مستند «سیمین، ساکن جزیره سرگردانی» و چکیده پیام آن این است که دانشور در زندگی مشترکش با آل‌احمد در سایه او قرار گرفته بود. پرتو نوری‌علا در بخشی از این مستند به این نکته اشاره می‌کند که سیمین دانشور با این‌حال در آثارش کوچک‌ترین تأثیری از قلم آل‌احمد نذیرفته بود.
سیمین دانشور خود می‌گوید:
«همیشه سیمین دانشور باقی ماندم، هیچ‌گاه سیمین آل احمد نشدم و اصلاً هم با طرز فکر جلال موافق نبودم و نیستم. من با نوسان موافق هستم و هرگز سیاسی نبودم. هدف سیاست رسیدن به قدرت است و آدم خاص و جاه‌طلبی می‌خواهد. من آدمی هستم به کلی غیر سیاسی.»
سیمین دانشور (متولد ۸ اردیبهشت ۱۳۰۰ در شیراز– درگذشته ۱۸ اسفند ۱۳۹۰ در تهران) نخستین زن داستان‌نویس ایرانی است. رمان سووشون به ۱۷ زبان ترجمه شده و از پرفروش‌ترین آثار ادبیات داستانی در ایران به‌شمار می‌رود. دانشور در نخستین انتخابات کانون نویسندگان در فروردین ۱۳۴۷ به عنوان رئیس کانون نویسندگان ایران برگزیده شد.
بیشتر بخوانید:
