مراسم آخرین وداع با باقر مؤمنی،تاریخنگار و پژوهشگر، نویسنده، مترجم و کنشگر سیاسی سهشنبه ۷ آذر با حضور دوستان و دوستداران او در گورستان پرلاشز پاریس برگزار شد.
به گزارش رادیو صدای فرانسه محسن یلفانی، اسد سیف، انوشه و ناتالی مؤمنی (فرزند و عروس باقر مؤمنی)، و همچنین دو نویسندۀ نامدار نسیم خاکسار و ناصر رحمانینژاد که از راه دور پیام تصویری فرستاده بودند از جمله سخنرانان مراسم وداع با باقر مؤمنی بودند.
باقر مؤمنی یکشنبه ۲۸ آبان در ۹۷ سالگی، پس از چندین دهه تبعید در پاریس درگذشت. مومنی بعد از ماجراهای خونین ۳۰ خرداد ۱۳۶۰ با گذر از کوههای کردستان ایران و ترکیه خود را به پاریس رسانده بود.
یکی از زمینههای تحقیقات او انقلاب مشروطه بود. از آثار در این زمینه میتوان به «کتاب احمد» (۱۳۴۶)، «مسالک المحسنین» (۱۳۵۶)، «ادبیات مشروطه» (۱۳۵۴) «ایران در آستانه انقلاب مشروطیت» (۱۳۵۹) و «دین و دولت در عصر مشروطیت» (سوئد، ۱۳۷۲) اشاره کرد.
ناصر مهاجر در مراسم بزرگداشت او در سال ۱۴۰۰ گفته بود:
«یک بار از او پرسیدم: سبب اینکه یک سره به سراغ ادبیات روشننگران پیش از مشروطه رفتید و به نشر نوشتههای آنان برآمدید، چه بود؟ پاسخ باقر مؤمنی را برایتان میخوانم: علتش این بود که در این زمان سانسور به شکل وحشتناکی بر انتشار کتاب حاکم بود و به هیچ وجه نمیشد به انتشار مطلبی که شامل انتقاد اجتماعی زمان باشد و یا به آگاهی و دانش نسل جوان کمک کند، اقدام کرد. این کتابها… در واقع به این خواست اجتماعی پاسخ میداد، زیرا خواننده را بیشتر متوجه اوضاع استبدادی و بستهی زمان ما میکرد.»
حمید رضا یوسفی در نقد مطالعات مومنی درباره تاریخ معاصر در مقالهای که در رادیو زمانه منتشر شده(+) نوشته است:
«او برایِ مطالعه تاریخ معاصر ایران و انبوه رویدادهایِ مختلف آن، نه فقط به پیشزمینه اجتماعی و اقتصادی (بُعد عینی که رویکرد مارکسیستی بیشتر آن را مورد تاکید قرار میدهد) بلکه به دگردیسیهایِ ذهنی (رویکردهایِ ایدهآلیستی) نیز توجه میکند و آن را برای فهم تاریخ معاصر ایران ضروری میداند تا نهایتاْ مبارزه سیاسی با رسیدن به یک شناخت دقیقتر، از درجا زدن در لحظه حال و تکرار خطاهایِ گذشته خود در امان بماند و افق روشنتری پیش رویِ خود ترسیم کند.»
بیشتر بخوانید: