ششصد و بیستمین شب از «شبهای بخارا» در کتابفروشی قریب در تهران به شب ادبی محمود دولتآبادی و نویسندگان آلمانیزبان اختصاص داشت. در این برنامه که به سبب همهگیری ویروس کرونا به شکل مجازی برگزار شد، سه نویسنده از کشورهای آلمان، اتریش و سویس حضور داشتند.
آنچه که در این نشست مطرح نشد، مهمترین چالشهای جامعه مدنی ایران و مسأله دادخواهی و بحران معیشتی مردم ایران در دوران تحریمهای اقتصادی، فروپاشی اعتماد اجتماعی و اعمال سانسور و فترت فرهنگی در سالهای اخیر بود. یک نشست ادبی در حد یک دورهمی.
در این مراسم علاوه بر محمود دولتآبادی، بیرگیت بیرنباخر از اتریش، دانیلا دانتس از آلمان و روت شوایکرت از سوئیس حضور داشتند. بخش نخست این نشست به معرفی محمود دولتآبادی از خلال پرسشهای سه نویسنده آلمانیزبان اختصاص داشت. محور پرسشها این بود که دولتآبادی قبل از انقلاب چگونه از ده به شهر آمد و خود را به عنوان یک نویسنده به جامعه ادبی ایران شناساند.
روت شوایکرت، نویسنده سوئیسی سپس در ادامه این برنامه به سخن والتر بنیامین اشاره کرد که گفته بود اثر یک نویسنده مانند نخستین فرزند او در شجرهنامهایست که او با آفرینش ادبی خود ایجاد میکند. شوایکرت گفت هنگام نوشتن اولین اثرش باردار بود و جنین خود را در حین پدید آوردن این اثر از دست داد. به همین سبب هم در نظر او «سقط جنین» با توجه به شرایط نوشتن یک معنای نمادین دارد.
دانیلا دانتس، نویسنده آلمانی گفت در نظر او نویسندگی شکل ارتقا یافتهی تنهایی است.
محمود دولتآبادی در پاسخ گفت در تنهایی به دیگران میاندیشیم که مینویسیم.
بیرگیت بیرنباخر که در آلمان شرقی در دوران سوسیالیسم متولد شده، یادآوری کرد که در آلمان شرقی، ادبیات زیر مجموعه جامعه تعریف میشد و به یک معنا متن ادبی محض، فارغ از گرفتاری انسانها و همزیستی آنها با هم شناسایی نمیشد و رسمیت نمییافت.
در بخش بعدی دولتآبادی پرسشهای خود را از نویسندگان آلمانیزبان مطرح کرد. ارزش ادبیات در کشورهای غربی، و نقش جوایز ادبی در ارتقای جایگاه ادبیات در این کشورها.
روت شوایکرت، نویسنده سوئیسی به طنز گفت جوایز ادبی در کشورهای غربی نویسندگی را سادهتر نمیکند. بیرگیت بیرنباخر از اتریش یادآوری کرد که جوایز ادبی از نظر مادی و اقتصادی فراغتی را برای نویسنده به وجود میآورد و جز آن تأثیری در ارتقای ادبیات یا اثر ندارد.
نویسنده اتریشی، بیرگیت بیرنباخر متولد ۱۹۸۵ است که در این برنامه بخشهایی از رمان خود «من در جستوجوی خویشتن» را با ترجمه فارسی خواند. بیرنباخر جوایز ادبی بسیاری همچون جایزه اینگبورگ باخمان و یورگن پونتر را کسب کرده است. همچنین این رمان او در فهرست بهترین رمانها در سال ۲۰۱۶ بوده است.
دانیلا دانتس، شاعر آلمانی و متولد ۱۹۷۶ است. در رشته زبان و ادبیات آلمانی تحصیل کرده است و اکنون در دانشگاه هیلدسهایم تدریس میکند. از آثار دانتس میتوان به رمان «گریزهای طولانی»، «پونتوس» و چندین مجموعه شعر اشاره کرد. برخی از شعرهای او را علی عبداللهی به فارسی ترجمه کرده است.
روت شوایکرت، متولد ۱۹۶۴ در لوراخ است و در سوئیس زندگی میکند. شوایکرت رمان و فیلمنامه مینویسد. از این نویسنده رمانهای «بادام زمینی»، «چشمها بسته»، «اوهایو» و «همین جور که پیر میشویم» منتشر شده و همچنین جوایز مهم ادبی همچون جایزه اینگبورگ باخمان را دریافت کرده است. بخشهایی از رمان همین جور که پیر میشویم» را سعید فیروزآبادی به فارسی ترجمه کرده است که در این مراسم قرائت شد.