ماریو بارگاس یوسا، نویسنده پرویی و برنده جایزه نوبل ادبیات درگذشت. خانواده او این خبر را در شبکه‌های اجتماعی اعلام کردند. یوسا هنگام مرگ ۸۹ سال داشت. در بیانیه‌ای که فرزندانش — آلوارو، گونزالو و مورگانا بارگاس یوسا — در پلتفرم اکس (X) منتشر کردند، آمده است که پدرشان روز یکشنبه در لیما «در آرامش درگذشت» و «در میان خانواده بود». آن‌ها نوشتند:
«مرگ او موجب اندوه خویشاوندان، دوستان و خوانندگانش در سراسر جهان خواهد شد، اما امیدواریم آن‌ها نیز مانند ما، این حقیقت را مایه تسلی خاطر بدانند که او زندگی‌ای طولانی، پرماجرا و پربار داشت و آثاری از خود به جای گذاشت که جاودانه خواهند ماند.
ماریو بارگاس یوسا نویسنده بیش از ۶۰ رمان، نمایشنامه و کتاب غیرداستانی بود. او از برجسته‌ترین نویسندگان و روشنفکران آمریکای لاتین به شمار می‌رفت و از آزادی فردی و دموکراسی دفاع می‌کرد. از مشهورترین آثار او در طول نزدیک به شش دهه فعالیت ادبی می‌توان به سه اثر زیر اشاره کرد:
۱- شهر و سگ‌ها (۱۹۶۳): این رمان، که بر اساس تجربیات یوسا در آکادمی نظامی لیما نوشته شده، نقدی تند و گزنده بر خشونت، فساد و سلسله مراتب در جامعه پرو است. این اثر به عنوان یکی از مهم‌ترین رمان‌های آمریکای لاتین در قرن بیستم شناخته می‌شود و جایگاه یوسا را به عنوان یک نویسنده برجسته تثبیت کرد.
۲- گفت‌وگو در کاتدرال (۱۹۶۹): این رمان حماسی، تصویری پیچیده و چندوجهی از جامعه پرو در دوران دیکتاتوری مانوئل اودریا ارائه می‌دهد. یوسا در این اثر از تکنیک‌های روایی نوآورانه، مانند چندصدایی و جریان سیال ذهن، بهره می‌برد تا به بررسی تأثیرات قدرت بر زندگی افراد بپردازد.
۳- سور بز (۲۰۰۰): این رمان، که بر اساس دوران دیکتاتوری رافائل تروخیو در جمهوری دومینیکن نوشته شده، به بررسی ماهیت قدرت، خشونت و فساد می‌پردازد. یوسا در این اثر، با استفاده از روایتی پیچیده و چندلایه، تصویری تکان‌دهنده از یک دیکتاتوری تمامیت‌خواه ارائه می‌دهد.
از مهم‌ترین آثار اروتیک یوسا «در ستایش نامادری» (۱۹۸۸) است. این رمان کوتاه، داستانی درباره یک زوج و پسرشان است که درگیر تخیلات جنسی و شهوانی می‌شوند. این کتاب به دلیل پرداختن صریح به مضامین جنسی، در ایران قابل انتشار نیست. کوشیار پارسی، نویسنده برجسته تبعیدی این کتاب را به فارسی ترجمه کرده و در اینترنت در اختیار همگان قرار داده است.
«دفترهای دون ریگوبرتو» (۱۹۹۷) که در واقع ادامه رمان «در ستایش نامادری»، «پانتالئون و دل‌نگرانان» (۱۹۷۳): داستانی طنزآمیز درباره یک افسر ارتش است که وظیفه دارد یک سرویس روسپی‌گری برای سربازان ایجاد کند و «دختری از پرو» (۲۰۰۶) از دیگر آثار اروتیک و غیرقابل انتشار یوسا در ایران است.
یوسا بارها مورد تقدیر قرار گرفت و در سال ۲۰۱۰ جایزه نوبل ادبیات را دریافت کرد. کمیته نوبل در تقدیر از او نوشت که این جایزه به پاس «ترسیم ساختارهای قدرت و تصاویر تیزبینانه‌اش از مقاومت فردی، شورش و شکست» به او اعطا شده است.
یوسا همچنین به عنوان یک اندیشمند سیاسی متعهد شناخته می‌شد. او در اواخر سال‌های دهه ۱۹۸۰ به همراه دوستانش جنبش آزادی «مووییمینتو لیبرتاد» را تأسیس کرد و در ژوئیه ۱۹۸۹ نامزد ریاست‌جمهوری پرو شد. در دور نخست انتخابات در آوریل ۱۹۹۰، او با اختلاف کمی پیشتاز بود، اما در دور دوم در ژوئن همان سال به آلبرتو فوجیموری — که بعدها رئیس‌جمهور شد — باخت.
این نویسنده تابعیت اسپانیا را نیز داشت و در سال ۲۰۱۱ خوان کارلوس اول، پادشاه وقت اسپانیا به او لقب اشرافی داد.
