مزدک بامدادان اصلاح‌گر اجتماعی در زمان شاهنشاهی ساسانی و در دوران پادشاهی قباد یکم بود. احمد بارکی‌زاده در مجموعه چهره‌نگاری‌هایش از شخصیت‌های شاهنامه درباره او توضیح می‌دهد:
آیین مزدک (یا مزدکیه) یک جنبش اجتماعی متأثر از مزدیسنا بود که در دوران حکومت قباد (۴۸۸–۵۳۱ میلادی)، خیزش‌هایی انقلابی در ایران به‌وجود آورد و ماهیتی سوسیالیستی داشت ولی در پایان حکومت قباد، عمدتاً در نتیجهٔ کوشش‌ها و اقدامات خسرو انوشیروان، پسر و جانشین قباد، به سختی سرکوب شد. این جنبش مساوات‌خواهانه خواهان توزیع منصفانهٔ ثروت و شکستن یا کاستن موانعی بود که برای تمرکز مالکیت و زنان در طبقاتِ دارای امتیاز ایجاد شده بودند.
فردوسی در شاهنامه در فصل پادشاهی قباد داستان مزدک را روایت کرده است.
در ایران رمان «داو» نوشته حسین حضرتی این جنبش را مضمون اثری سترگ قرار داده است.
