بهرام بیضائی: مادرِ ایران زِ جا برخاسته

بهرام بیضایی، پوستر: ساعد

بهرام بیضائی، ادیب، پژوهشگر، نویسنده و کارگردان که پس از سال‌ها سانسور و توقیف آثارش در ایران بیش از ۱۱ سال پیش به‌اجبار کشور را ترک کرد، در واکنش به اعتراضاتِ «زن، زندگی، آزادی» تصویر دستخطی از شعری تازه را برای انتشار به‌طور اختصاصی در اختیار رادیو فردا قرار داده است.

متن کامل شعر بهرام بیضائی

مردمِ خوشباورِ پنجاه و هفت
غرقه‌ى امیّد و گیج سهم نفت،

حقِّ نسلِ بعد رفت از یادشان
بشنوید این روزها فریادشان:

باطل است آن رأى برنشناخته
کز خدا و دین چه دکّان ساخته!

رأى بر نیّاتِ پنهان داشته
بیرق خُودمحورى افراشته!

آنچه از فرداى آن دانسته شد
خودپرستى تا برون از سایه شد!

تلخ آمد آهِ نادانستگان
پا به زنجیرى گران‌تر بستگان!

خُدعه و تبعیض و غارت گشت دین
لال شد یکباره اَرحَمْ راحمین!

وین عبادت تا عبودیّت کشید
بَرده جز زنجیر خود چیزى ندید!

سهم ما شد داعش و القاعده
مُفتیان بردند صدها فایده!

بشنوید اکنون در این آتشفشان
اى نمانَد از ستمکاران نشان!

باطل است آن رأىِ نامیمونِ زشت
نسل ما رأى دگر خواهد نوشت!

هَموطن برخیز و فریادى برآر
خون به خون جوشیده در این کارزار!

مادرِ ایران زِ جا برخاسته
کشورش را از دَدان پس خواسته!

کشورِ اشغالىِ ایران‌زمین
کِى شود آزاد از این آیاتِ کین!

خُدعه بس، غارت بس و سیلِ دروغ
بس حراجِ کشورت با بانگ و بوق!

بشکند دستى که دستى را شکست
بُگسلد بندى که خواهد دست بست!

هان پدر جنگ تو با فرزند توست
یادگیر از وى دُرُست از نادُرُست!

بَرکن از گردن نشان بندگى
درشکن تاریک با تابندگى!

پیشْ‌بندِ کاوه روشن کرد راه
روسرىْ‌سوزانِ مَه، شد این پگاه!

وین درختِ گیسوى جان‌دادگان
بیرق پیروزى آزادگان!

برده‌ى این بى‌وطن‌ها نیستیم
روزِ فردا گفت خواهد کیستیم!

مُهر باطل بر نظام الظالمین
کَنده باد این ریشه از روى زمین!

بهرام بیضایی در آمریکا تاکنون نمایش‌های «جانا و بلادور»، «گزارش اَرداویراف»، «آرش» و «طرب‌نامه» را روی صحنه برده است. «چهارراه» پنجمین نمایش بیضایی در سال‌های اقامت اجباری‌اش در آمریکاست. در این نمایش به جای آنکه تئاتر به خیابان و به میان مردم برود، خیابان روی صحنه تئاتر تبعیدی احضار شده تا بیانگر بخشی از تاریخ معاصر ایران باشد.

بیضایی در سال ۱۳۹۰ هنگام دریافت جایزه ادبی بیتا گفته بود:

«امروز ۳۰۰ سال دارم. نیم قرن نوشته‌ام، نیم قرن در کار نمایش بوده‌ام، نیم قرن در کار سینما از قلم‌ زدن تا ساختن، نیم قرن در کار ریشه‌یابی و پژوهش و یک قرن پشت درهای بسته در انتظار یا شنوده یک طرفه گفت‌وگوهای پرسش و تهدید. آری کسانی هستند که بیش از سال‌های تقویمی عمرشان زندگی می‌کنند.»

«هزار افسان کجاست؟» اثر پژوهشی بهرام بیضایی را چند سال قبل انتشارات روشنگران در ایران منتشر کرد و به تازگی هم محمد رحمانیان بر اساس فیلم‌نامه «آینه‌های روبرو» بیضایی نمایشی در تالار وحدت اجرا کرده است.

بانگ

«بانگ» یک رسانه ادبی و کاملاً خودبنیاد است که در خارج از ایران و به دور از سانسور و خودسانسوری بر مبنای تجربه‌ها و امکانات مشترک شخصی شکل گرفته است.

شبکه های اجتماعی