
مجید نفیسی: احمد شاملو، شاعر ملی ما
زمینه پیدایش مفهوم “شاعر ملی” در دوران مشروطه فراهم آمد. نمونههای زیادی در تاریخ معاصر از شاعران ملی در دست نیست با استثناهایی. یکی از استثناها: شاملو.
زمینه پیدایش مفهوم “شاعر ملی” در دوران مشروطه فراهم آمد. نمونههای زیادی در تاریخ معاصر از شاعران ملی در دست نیست با استثناهایی. یکی از استثناها: شاملو.
با درگذشت رجبعلی اعتمادی بحث دیرینه ادبیات عامهپسند متکی بر قدرتهای سیاسی مسلط به عنوان بدیل ادبیات متعالی که میخواهد مستقل باشد از نو درگرفت. در این جستار با بنمایههای این بحث آشنا می شویم.
فعلی را بیابید که با فعل همراه قید برابری کند. بر این صرفهجویی مراقبت کنید. با این وجود، به سراغ فعلهای ساده، صحیح و حتی تکراری بروید تا این که بخواهید دستور زبان را در هم بشکنید.
سه مرد از در اصلی رستوران وارد شدند. اولی سیاهپوستی بود با دندانهای صدفی و ریش پرپشت جوگندمی. مرد دوم، یک آسیاییتبارِ نسبتاً چاق با انبوهی از گردنبندهای تسبیحشکل با مهرههای درشت بود و سومی، جوانی قدبلند با ریش و مویی یکدست مشکی و تتویی شبیه کُرُکدیل روی گردنش
نشستیم و دیدیدم و نگاه کردیم: همه چیز تمام شد، رنگ احساس آرام آرام، به بیرنگی همان سیپیدهای شد که تو را به میدان میبردند.
رمان در یک کشور نفتخیز خیالی اتفاق میافتد. روایتی از تخریب محیط زیست، کنده شدن از زمین، دادخواهی و نسلهای تباه شده همراه با امید به یک منجی.
روزگاری برای کودکان قصه میگفتند. کودکی که با یکی از بستگان مسن مانند مادربزرگی، خاله یا عمهای اخت بود، تصادفی یا به مناسبتی در اوقاتی از روز که هنوز فراغتی بود، گوش به این کلمات جادویی میسپرد: یکی بود، یکی نبود…
طلیعه زن را از دور دیده بود. چمباتمه زیر چادر سیاه و روشنای آخر روز. از زیر شاخههای نیملخت و لرزان بید گذشت. بالای سرش که رسید زن چادر را پس کشید اما نگاه نکرد.
و آنگاه که از تاریخ، طومارها بیرون گرفتند، پس آنچه بر ما رفت، چو خوانده بیاید، گو مطربان را زخمه بگیرند، و خونِ رَز روان میدار که حکایت خونِ جوان باشد.
روی مبل پشت پنجره نشستهام و فکر میکنم داشتم چندمین گل یاسیرنگ روی پرده را میشمردم که برق رفت! دست میگذارم روی گوشهام تا سر و صداها و درگیریهای توی خیابان کمتر حواسم را پرت کنند.
ایلیاد خودکشی نکرده است. مرگسرشتان جمهوریی اسلامی او را کشتهاند. ایلیاد سترگ تنآوری است که روایت مرگاش تحریف میشود؛ چراییی یغمای جان جویای بلندایش.
ترجمه، چه آنِ زندگی و چه آنِ شعر، چه اسب کندرو و چه اسب بالدار، برای انتقال دادن ما، بدون مزاحمت زمان یا مکان، از جهانی که در آن به دنیا آمده و زندگی میکنیم به جهان دیگری که آفریده میشود نیاز به زبان استعاره دارد.
احمد صندلی را کشید و کنار تخت نشست. صورت تیمور مثل گچ سفید بود. نگاه به سقف داشت. باد خنک به پهلوی احمد میوزید و بدون اینکه کاکلهایش را افشان کند میگذشت و بیصدا پخش میشد.
در «آدم اول» کامو به جستوجوی مادرش برمیآید. مصاحبه با دختر او همزمان با چاپ این کتاب که در آن زمان رویداد مهمی بوده انجام شده است. کاترین کامو میگوید: «آدم اول اولین فریاد طغیانگرانه پدرم است، او به فریاد به دنیا میگوید: این من هستم.»
نوشتن، آنکه مینویسد را برمیانگیزد و ملولش نمیسازد. نوشتن به جای خاموشکردن فعالیت مغزی، آن را به هیجان میآورد. آنکه مینویسد، میجوید. هرگز نه برای آنکه اندیشهام را به زبان آورم، که برای کشف آن، نوشتم.
متن منتشر نشدهای از کورش اسدی در سالمرگ او. این نویسنده فقید یکی از شبهای قتلهای زنجیرهای در کنار هوشنگ گلشیری را در این متن مستند کرده است.
تاریکمان که کردند،ماه را که میبردند،کسی نپرسید، خوشهی پروین ، رد خواب کدام خواهرم را میداند
من که برای شما نوشته بودم. اول مرا ببخشید، بعد بهدیدارم بیایید. کسی که نمیبخشد، فراموش هم نمیکند. و من دیگر شکی ندارم که فراموشی پایان همهی رنجهاست.
شاملو نان را «ناگزیر» میداند: آنچه ناگزیر است، چشمپوشی ناپذیر است. هم باید نان را به چنگ آورد، و هم از سرِ حیثیت نگذشت. اما شاملو یک چیز دیگر هم میافزاید: حیثیتِ تو در گرو چنگ انداختن به نواله، به حقّت است؛ و برای این کار باید خدای دیگری بیافرینی؛ زیرا در سیستم کنونیِ حاکم بر جهان حیثیت و نان یکجا جمع نمیشوند.
دوباره لب رودخانه نشسته و زل زده به باریکهی آب. تا آن شبی که بچههایش را خبر کردیم و او را کشان کشان به ساختمان آوردند، فکر میکردم چیزی توی زاینده رود گم کرده که هر روز دزدکی میرود و دنبالش میگردد.
حتا، وقتی که نیستی، روبروی ما ایستادهای، چراغ را در ظلمت بالا گرفتهای و ما را به نام میخوانی