یکی از غم انگیزترین فتوحات روحانیون این است که پاره ای از روشنفکران باید کل دوره دوم زندگی خود را پشت سر بگذارند تا یاوه هایی را که در دوره اول زندگی خود آموخته اند به فراموشی بسپرند.
یازده جستار کتاب را می‌توان به دو بخش کلی تقسیم کرد: جستارهایی که در رابطه با مهاجرت و مفاهیم بنیادین حاصل از آن شکل می‌گیرد و نوشته‌هایی که به بنیان زندگی ایرانی و ارتباط آن گاه با مدرنیته و عناصر ناشی از آن می‌پردازد.
مهران رضایی- مسأله قاضی ربیحاوی در این داستان تعلیقِ راوی بین دو قطب زندگی در ایران (با بار فرهنگی- اسطوره‌ای شاهنامه) و زندگی در غرب (با بار فرهنگی- اساطیری ادیپ شهریار سوفوکل) است.
دخیل بر ضریح خود می‌بندم و تو را دعا می‌کنم، ای فروغلتیده در کُنده‌ی درخت، عشق، پستان‌های بریده‌‌ی لیلی بود توی دستانم، حالِ ناجوری افتاده بر کنایه و داستان.
از گفته‌های کالوینوست: آدم نوشتن را با رغبت شروع می‌کند، اما زمانی می‌رسد که قلم در جوهرِ غبار گرفته فقط خیس می‌خورد و از آن حتا یک قطره زندگی هم جاری نمی‌شود. زندگی تماماً بیرون است، بیرون پنجره، بیرون خود شخص.
من که با هیچ پرنده‌ای دشمنی نداشته، ندارم و نخاهم داشت! فکر می‌کنم آن بسته‌ای را که از باغِ پرندگانِ اصفهان در ظهرِ روزِ بیستمِ آبان ماهِ هزار و سیصد و هفتاد و هفت- یعنی روزِ تولد، در چهل‌وشش سالگی برایم فرستاده‌اند، را هیچ پرنده‌ای نفرستاده باشد.
آقای کاوسترز صاحب مغازه ماهی‌فروشی بود که گاهی جمعه‌ها بعد از مدرسه می‌بایست از آنجا برای مادرم ماهی آزاد بخرم. او مردی بلندقد و درشت بود، با صورتی پر از چین و چروک.
احمد خلفانی – با تغییرِ خاطره، آن را در حقیقت از حالت اتفاقی بودنش، از بی‌معنایی‌اش، از هیچ‌بودن و هیچ‌شدنش، می‌رهانیم. معنادارش می‌کنیم و نمی‌گذاریم که بی‌معنا آمده و بی‌معنا برود.
نویسندگان روز ژاپن به ناگهان در صحنه‌ی ادبیات جهانی حضور پیدا نکرده‌اند. آنها در تداوم سنتی ادبی در جهان مطرح شده‌اند. درکی متمایز و تا حدی شاعرانه از زندگی و نقشی که انسان در جهان ایفا می‌کند به آن نویسندگان جایگاهی ویژه در ادبیات جهانی بخشیده است.
وولف بین دو شخصیت اصلی داستان و دو روی زنانگی، شخصیتی می‌سازد تا همچنان که از سلطه مردانه سرباز می‌زند، توان هنری مستقل زنانه را یادآور شود.
موسی می‌رود سمت مسجد کاشانک که دوباره آدیداس را بردارد. کجکی می‌نشینم روی موتور. کاشانک مثل شمیران‌نوِ ما نیست همه زل‌زل آدم را بپایند که آمار بگیرند.
یا این که دوشیزه آریان که برای سر وقت بودن همیشه نیم ساعت جلوتر حاضر می‌شد ساعت یازده با کار خیاطی‌اش روی ایوان رفته و بعد ناراحت از گرما یا بی‌قرار از چیزی که در مورد آن دختره پَس‌تان شنیده بوده …
آنچه برای من در منشور ادبی و فکری یا «بوطیقای کوندرا» اهمیت دارد و غالباً به‌عنوان ملاک‌هایی برای ارزیابی رمان معاصر قرار می‌دهم «چهار ندای رمان» اوست که من بر آن دل نهاده‌ام، زیرا این نویسنده نه بومی و ملّی، بلکه اروپایی و جهانی می‌اندیشد و از نظر من منشور ادبی‌اش، رهنمودی فراگیر برای خوانش رمان می‌تواند قرار گیرد.
در این جستار می‌خواهیم به روندهای تکامل دو «نوع» شعر و نقاشی، در ایران بعد از اسلام بیندیشیم. می‌خواهیم به نقش‌هایی بنگریم که روند تاریخ بر پیکر این دو «نوع» هنری به جای گذاشته است. می‌خواهیم چرایی‌ی تفاوت روندهای تکامل این دو «نوع» هنری بیندیشیم.
برگرد! کسی تو را نخوانده به راه، خانه را خسته کرده مرور مدام ممکن‌ها، حرف تازه‌ای بزن، پنجره‌ای بشکاف، تکه روشنی را به دندان بگیر و چشم‌اندازی بیاویز
دارد می‌رود که بپرسد. اتوبوس خط ۷ خیابان Bathurst از شمال به جنوب می‌بردش. کنار پنجره نشسته، رو به خیابان روشن صبح دارد. نور پریده‌ی آسمانی نیم‌ابری نیم‌آفتابی بر پلک‌های هنوز سنگین از خواب دمِ صبح نرم و خوش می‌نشیند.
روزنامه ترو Trouw که در هلند منتشر می‌شود در صفحه‌های ضمیمه خود، جواب نویسندگان به پرسش‌های ماکس فریش، نویسنده آلمانی‌زبان سوئیسی را چاپ می‌کند. پاسخ‌های نسیم خاکسار به این پرسش‌ها:
رمان «برای تو» تلاش دردناکی است تا نویسنده بتواند به گذشته‌ای نگاه کند که موقعیت امروز او را رقم زده است. راوی در رمان «برای تو» سطر به سطر حافظه‌اش را بازخوانی می‌کند و در این بازخوانی، ترسی از مواجهه با ترسناک‌ترین لایه‌های ضمیرش ندارد.
به موانعی که برای ساختن یک نگاره دارید، اعتراف کنید. به نقص‌ها و محدودیت‌های کلمات اقرار کنید. بدین شکل گاهی شخصیت عمق، ثبات و غنا خواهد یافت.
شمعت را منفجر کن! ـستاره‌ها را می‌بینم که چشمک می‌زنند. ستاره‌ها را منفجر کن! -آنجا، رعد و برق.-تخم چشم‌هایت را بیرون انداز! ـصدای شیرینِ امواج اقیانوس.
خر که هیچ نفهمیده بود گفت” توبره را زمین بگذار و قدری بیاسای!” پیر گفت “نمی‌شود! در می‌رود!” خر پرسید “مگر چه در توبره داری؟!” پیر خنده‌ای زد و گفت “خدای عزّ و جل را!”
