
«ملال» و «فاجعه» – دو شعر از علی منجزی (شوشتر)
ما، اعداد بودیم در محیط بستهی خویش/با سه چوپان/همیشه در چرای تکرار/اما ملالآورتر/آوای پرندهای است/که سرود آزادی میخواند
ما، اعداد بودیم در محیط بستهی خویش/با سه چوپان/همیشه در چرای تکرار/اما ملالآورتر/آوای پرندهای است/که سرود آزادی میخواند
او در یک گفتوگوی کمیاب خودمانی گفته بود: خدایا قلبم را آنقدر بزرگ گردان که محبت همگان در آن جای گیرد و آنرا آنقدر کوچک گردان تا کینه و نخوت هرگز در آن جای نگیرد.
عباس شکری با نثر شیوا، روان و بیآلایشاش از چگونگی رابطههای میان انسانها میگوید و طرز فکرشان به مقولههای بسیاری از جمله برخورد با بچهها و تربیت آنها، عشق، داستانسرایی و قصهگویی، اقتصاد و اجتماع.
همه اهالی مجتمع ساختمانی لاله با یک توافق ناگفته پذیرفته بودند که خانم میناسیان پیرزن عجیب و مشکوکی است، اما حضورش در ساختمان هزار و یک فایده هم دارد. حواسش به همه چیزهای دور و بر بود، از لکه ای روی آینه آسانسور تا شاخه گلی شکسته در باغچه یا پسر جوانی که ساعت دوازده دیشب به آپارتمان شماره هفت رفته.
در این یادداشت به هوشنگ چالنگی میپردازم، کسی که حضورش به گروه «شعر دیگر» اعتبار بیشتری داد. شاعری که با ظرفیتهای ذاتی شعرش که از زیست و اقلیم زندگی او نشأت گرفته و در کنار شهود شاعرانه نیرومند و با دانش و آگاهی از اساطیر و فلسفه یونان درهم آمیخته بود اشعاری را سرود که جانمایهی شبهای تاریک و بلند مردمان سرزمینمان شده است.
شناخت نسل امروز از شعر هوشنگ چالنگی مدیون نشر سالی است که کتاب «زنگولهی تنبل» چالنگی را در سال ۱۳۸۳ و کتاب «آبی ملحوظ» وی را در سال ۱۳۸۷ منتشر کرد. از مهین خدیوی، شاعر و نویسنده و مدیر نشر سالی خواستیم به اختصار درباره آشناییاش با چالنگی و سایر شاعرانی که آثارشان را منتشر کرده برای «بانگ» بنویسد.
در خانه زنگ نداشت. این پیروزی کوچکی بود. آدم باید رد همۀ پیروزیهای کوچک را داشته باشد. من به هر حال دارم.
میخواهیم متن سخنرانیی پاتریک مودیانو، برندهی جایزهی نوبل ادبیات در سال ۲۰۱۴، در برابر آکادمیی نوبل را بخوانیم. انگار میخواهیم در سخنرانیی او تعریف زمان گذشته را جستوجو کنیم؛ رابطهی خاطره و حسرت گذشته را؛ رابطهی گریز از گذشته و بازگشت به گذشته را؛ رابطهی خوانش گذشته و نوستالژی را.
این رمان، نخستین اثر سرور کسمایی است که در سال ۲۰۰۲ به فرانسوی منتشر شده و هشت سال بعد هم به قطع جیبی رسیده بود. اکنون برای نخستین بار نسخه فارسی این اثر منتشر شده است.
شعر شوکا حسینی سرشار از جسارت و تازگی است و تصویرگر زندگی فکری، اجتماعی و سیاسی دوران ما با رویکردی فمینیستی. در عین تجربهگرایی در فرم، از میراث غنی زبان و ادبیات فارسی هم غافل نیست و ترکیب این دو سبب شده که شعری خواندنی، اندیشهورز، جاندار و سرزنده بیافریند.
هوهوی باد چهار سلحشور خفته بر کنار چشمه را بیدار میکند . و ناگاه برف ـ دیوزادـ بر آنها میتازد. گفته شده بود که در این وادی درنگ نکنید . گفته شده بود که بادی از کوه فرو میوزد که شاخ و برگ درختان را میشکند و از ابری سیاه، برفی میبارد که راه ایران زمین را گممیکنید. کیخسرو شاه گفته بود اینها را و خود دیگر ناپدید بود.
فلوبر بیشتر مایل بود یک شورشی در ازمیر باشد یا قوادی در رم باستان، شترچرانی در سیدی بوسیعید تونس، یا یک دزد دریایی در خلیج عدن، قایقرانی در رود نیل یا امپراطوری در شرق. برادران گنکور او را «تحصیلکرده وحشی» نامیده بودند. میشل فوکو از او به عنوان «استاد رویاپرداز» یاد میکرد.
آشنایی با شاعرانی که بعدا گروه شعر دیگر را تشکیل دادند سبب فاصلهگرفتن چالنگی از شعر اجتماعی به معنای رایج دوران شد. او و دوستانش بر خلاف گرایش غالب زمانه به نوعی شعر شخصی و خصوصی با هستینگری فردی باور داشتند و راه تازهای در شعر فارسی گشودند.
نیکو رفت کنار. مرگ از شکاف دستگاه سیاه رنگ فکس آویزان شد. دویدم طرف دستگاه. بس بود، باید مرگ را از خانه بیرون میکردم. روی کفن کاغذی نوشته شده بود: آقای دکتر براهنی باعرض معذرت نتوانستیم با شما حرف بزنیم زمانی که فکس شما ارسال میشد مادربزرگ ما مرد.
منیرو روانی پور: «این کتاب داستان خاطرههاست. خاطرههای نوشته شده و گفته شده، خاطره آنچه در کلاس اتفاق افتاد. گریهها، حسرتها، خندهها و شادیها… شما در این کتاب شیوه رهیابی و کوچینگ یک مدرس خاطرهنویسی را میبینید.»
انتشارات سوژه در آلمان دست به ابتکار تازهای زده است: ترجمه یک رمان موفق از یک نویسنده شهرستانی به زبان آلمانی. رمان «این خیابان سرعت گیر ندارد»ِ مریم جهانی در همان قدم اول در آلمان با استقبال مواجه شد.
لمودنا گراندز، نویسندهی مهم و مورد احترام و توجه اسپانیا، متولد ۷ مه ۱۹۶۰ در ۲۷ نوامبر ۲۰۲۱ درگذشت. فرازهایی از زندگی لولو نخستین رمان اوست که در ۱۹۸۹ منتشر شد: این رمان دربارهی نیاز تنکامخواهانه پس از تقوای اخلاقی ریاییِ دوران دیکتاتور فرانکوست.
طبق قراری که گذاشتهایم، هر ماه به طور اختصاصی به زندگی و آثار یکی از شاعران فارسیزبان خواهیم پرداخت. این ماه شعرهایی از هوشنگ چالنگی به گزینش شاعران و صاحبنظران منتشر خواهیم کرد و نیز یادداشتها، نقدها و گفتوگوهایی پیرامون او و میراث ادبی او.
کانون نویسندگان ایران مینویسد:
در جامعهای که مشت بر دهان معلمها میکوبند، در جامعهای که باتومبهدستها را به شکستن حریم و حرمت معلمها وا میدارند، نه تنها آزادی بیان، که منزلت انسان نیز پایمال شده است.
براهنی برخلاف اغلب نویسندگان که به تکرار خودشان میافتند، اگر کشف تازهای نکند رمان نمینویسد. آواز کشتگان” یک رمان کلیدی و واقع گرایانهترین رمان براهنی است.
هیأت داوران هفتمین دوره جایزه شعر احمد شاملو مجموعه شعر «کوچه دلفینها» اثر مجیب مهرداد، شاعر افغانستانی را «با رأی کامل» به عنوان برنده مقام نخست این جشنواره ادبی انتخاب کردند. «کوچه دلفینها» آخرین مجموعه شعر مهرداد را انتشارات «مهر و دل» در ایران منتشر کرده است.