بانگ نیوز

در روزگاری که تصویر، ابزار فریب شده، ناصر تقوایی تصویر را به پناهگاه صداقت بدل کرد. اکنون در نبود او، سینمای ایران فقیرتر است. اما تصویرش، همچنان در باد و دریا و در نگاه مردمان جنوب زنده است. در یاد کسانی که می‌دانند هر هنرمند راستین، پیش از آنکه فیلمساز یا نویسنده باشد، شاهدی بر حقیقت انسان است.  

در بیانیه کانون نویسندگان ایران آمده است:
«ناصر تقوایی را می‌توان شمایل خدشه‌ناپذیر سینماگر مستقلی شمرد که هرگز سر بر خط صاحبان قدرت و ثروت نگذاشت و تا زنده بود در برابر سانسور، تبعیض، آزادی‌کشی و دخالت حکومتی در کار هنرمند جانانه ایستاد و هرگز با دو حکومت پهلوی و جمهوری اسلامی بر سر هنر خود معامله نکرد و هنر را فروختنی نمی‌دانست.

این حضور بیشتر به‌عنوان یک نمایش سیاسی و تبلیغاتی برای جمهوری اسلامی عمل می‌کند تا یک دستاورد ملموس در حوزه صادرات کتاب یا تقویت اقتصاد فرهنگ.

ناصر تقوایی، اگرچه به عنوان یکی از پیشگامان موج نوی سینمای ایران شناخته می‌شود، بیش از هر چیز، ریشه در ادبیات داشت. خاستگاه هنری او نه در کلاس‌های سینما، که در دل داستان‌نویسی و فضای روشنفکری دهه‌های ۴۰ و ۵۰ شکل گرفت. تقوایی با انتشار داستان‌های کوتاهش در مجلاتی چون «آرش» و سردبیری «جُنگ هنر و ادبیات جنوب»، خود را به عنوان نویسنده‌ای صاحب سبک با نثری متأثر از مکاتب آمریکایی تثبیت کرد. مجموعه داستان «تابستان همان سال» که تنها اثر او در زمینه ادبیات داستانی است در عرصه ادبیات کارگری و ادبیات اقلیمی جنوب به یاد ماندنی و از اثار شاخص ادبیات معاصر ایران است.

نخستین شماره آوا و نوا به درونمایه «طغیان» در داستان‌های کوتاه ناصر تقوایی اختصاص دارد. این برنامه با تکیه بر مقاله‌ای از سمیه سادات نوری در جمع‌‌خوانی دو داستان کوتاه «روز بد» و «عاشورا در پاییز» ناصر تقوایی  تهیه شده است.

ناصر تقوایی، کارگردان و داستان‌نویس برجسته‌ی ایرانی، خالق آثاری چون «دایی جان ناپلئون» و «ناخدا خورشید»، در ۸۴ سالگی در تهران درگذشت. او با داستان‌هایی صمیمی و تأثیرگذار، زندگی کارگران و دریانوردان جنوب ایران را با نگاهی همدلانه و بی‌طرف به تصویر کشید و نسلی زخم‌خورده را جاودانه کرد.

فرسته مولوی در این شماره از ضد خاطراتش می‌گوید کتابفروشی بزرگی در تورنتو، با ویترین‌هایی رنگارنگ و بساط‌هایی برای مناسبت‌های مختلف، جایی برای «گونتر گراس» نداشت؛ نویسنده‌ای که مرگش هم نتوانست نامش را حتی برای یک فروشنده‌ی باتجربه آشنا کند.

داستان کوتاه منتشرنشده‌ای از ریموند چندلر، یکی از برجسته‌ترین نویسندگان قرن بیستم، با عنوان «کابوس» برای اولین بار در مجله‌ی استرند منتشر شده است. این داستان چهره‌ای «به شدت عاطفی» از چندلر، خالق کارآگاه خصوصی فیلیپ مارلو، نشان می‌دهد و حاکی از ناامنی‌های ناشناخته‌ی او نسبت به توانایی‌های نویسندگی‌اش است.

این اشعار نه فقط درباره‌ی «رویداد مرگ» بلکه دربارهٔ پس‌لرزه‌های آن در جهان زندگان هم هستند: اینکه مرگ چگونه ماندگار می‌شود، چگونه در خاطره‌ها، اشیاء و مکان‌ها نقش می‌بندد و ادامه می‌یابد. این اشعار را می‌توانید با صدای شاعر هم بشنوید:

نشر آسمانا در کانادا کتاب «نمایش در سفر»، مجموعه مقالات دومان ریاضی، پژوهشگر برجسته تئاتر، را منتشر کرد که به بررسی تطبیقی نمایش ایرانی در دوره قاجار و کمدیا دلارته در تئاتر کلاسیک اروپا می‌پردازد.

آکادمی سوئد جایزه نوبل ادبیات ۲۰۲۵ را به لاسلو کراسناهورکای، نویسنده مجارستانی، اهدا کرد. این نویسنده ۷۱ ساله به دلیل خلق آثار تأثیرگذار و رویایی که در بستر وحشت آخرالزمانی، قدرت هنر را برجسته می‌کند، مورد تجلیل قرار گرفت. کراسناهورکای با رمان‌های دیستوپیایی و مالیخولیایی‌اش، از جمله ساتانتانگو و ملکوت درد، که با نثر سیال و جملات بلند و پیچیده خود فضاهایی یأس‌بار و تأمل‌برانگیز خلق می‌کند، شهرت جهانی یافته است.