خندهدار است، عین خواب میماند. الان باید بیدار شوم و ببینم توی آپارتمانی در گینهایم، روی کاناپهای خوابم برده است و در خواب دیدهام که آدرسم را فراموش کردهام. اما من بیدارم و واقعاً آدرسم را گم کردهام و فقط واژهی پل سیدخندان و خیابان ویلا توی کلهام هست که هیچ کدام آدرس من نیستند…
میراث فکری میرزا آقا خان کرمانی، پیشگام تاریخنگاری مدرن و از مبلغان اولیه اندیشههای ناسیونالیستی در ایران، با اثر کمتر شناختهشدهاش «تاریخ شانژمانها» زنده میشود. این کتاب که سه سال پیش از مرگ دردناک او در سال ۱۲۷۵ هجری شمسی (۱۸۹۶) به همراه یارانش، شیخ احمد روحی و میرزا حسنخان خبیرالملک، نگاشته شده، بهتازگی به همت م. رضایی تازیک تصحیح و توسط انتشارات آسمانا در تورنتو منتشر شده است و نگاهی عمیق به آرای پایانی و تأثیرگذار او بر تکامل فرهنگی ایران ارائه میدهد.
در کتاب «شب مرشد کامل»، فرهاد کشوری با نگاهی عمیق و زبانآگاه، پرده از وجوه انسانی و تاریک شاهعباس صفوی برمیدارد. این رمان تاریخی، فراتر از روایتِ خشک وقایع، به ژرفای ذهن و روان شاه عباس راه می یابد و او را نه بهعنوان قهرمانی حماسی، بلکه بهمثابه انسانی آسیبدیده، سوگزده و گاه وحشی به تصویر میکشد. با ترکیبی از تاریخ مستند و تخیل ادبی، کشوری صحنههایی خوفناک از قدرت، جنون و ابتذال شر را ترسیم میکند و خواننده را به درون کابوسهای یک فرمانروای مطلق میکشاند. آیا شاهعباس، این چهرهٔ پرعظمت تاریخ ایران، در پسِ پردهی اقتدار، اسیر ترسها و وحشتهای خود بوده است؟ این کتاب پاسخی ادبی و تکاندهنده به این پرسش است.
نویسنده با اشاره به آثار ادبی مانند «منطق الطیر» و «اولیس»، جستجوی ذهنی را جوهره ادبیات میداند که انسان را از شتاب زندگی جدا کرده و به سوی تأمل و بازسازی خانههای ازدسترفته هدایت میکند. در جهانی که آوارگی ذهنی و جغرافیایی انسان را فرا گرفته، ادبیات بهعنوان پناهگاهی برای توقف و یافتن معنا عمل میکند، جایی که جستجو و خانه یکی میشوند.
انتشارات رها با رونمایی از کتاب «یادگاری روی دیوار دیگران»، مجموعه مقالات و گفتوگوهای محمد محمدعلی درباره ۳۱ چهره برجسته ادبیات معاصر ایران، در دومین جشنواره کتاب فارسی ونکوور (مه ۱۴۰۴)، یاد این نویسنده فقید را گرامی داشت. این اثر، به کوشش بهاره دهکردی، نگاهی عمیق به تاریخ شفاهی ادبیات ایران ارائه میدهد.
کتاب «مسیر نمک» نوشته رینور وین، با فروش بیش از دو میلیون نسخه، به پدیدهای در خاطرهنویسی طبیعتمحور تبدیل شد، اما اتهامات مطرحشده علیه نویسنده و بحثهای پیرامون اصالت روایتهای شفابخش، سؤالاتی درباره تأثیر این ژانر بر رابطه ما با طبیعت و مسئولیت ناشران به وجود آورده است.
مجموعه «از شمال غرب» نخستین مجموعه داستان امیرحسین بختیاری است توسط انتشارات آسمانا منتشر شد. آسمانا با انتشار اطلاعیهای مینویسد که این کتاب، در قالب داستانهای کوتاه، «روایتی پرجزئیات از تجربه مهاجرت، مواجهه با فرهنگ جدید، و کشاکشهای درونی زیستن میان دو جهان» را به تصویر میکشد.
به روایتِ نورتروپ فرای هیچ اثر ادبیای بهتمامی جدید نیست؛ نه آثارِ چاسر نه شکسپیر نه میلتون؛ چه اثر ادبی تبلوری است از کنشهای عمومیی انسانی؛ کنشهای عمومیی انسانی در قالبِ تصویرِ جنگل و دریا؛ در قالب حضورِ قهرمانان آشنا و غریبه، عشقهای مجاز و ممنوع. کهننمونهها چیزهای دیگر را تداعی میکنند؛ سپیدیی پاکی را؛ سبزیی حسادت را؛ صلیب مرگ مسیح را.
نورتروپ فرای، منتقد ادبی برجسته کانادایی، با کتاب «تشریح نقد» و مفهوم «تخیل آموزشدیده»، ادبیات را بهعنوان جهانی از اسطورهها و نمادهای بههمپیوسته بازتعریف کرد. او با نگاهی نوآورانه به کهنالگوها و چشمانداز آناگوژیک، ادبیات را نه تقلیدی از زندگی، بلکه ابزاری برای کشف حقیقتهای عمیق انسانی میدانست که ما را به بازاندیشی در واقعیت و تحول اجتماعی دعوت میکند.
پرستو جوزانی در این اشعار با تصاویر تند و نمادین، وضعیت انسانی را در برابر نیروهای بیرونی (شهر، مرگ، فساد) و ترسهای درونی به تصویر میکشد. شعر «سنگ صبور» بهویژه با ترکیب اسطوره و واقعیت، امیدهای شکستخورده را نشان میدهد و از زبان یک راوی بیرحم، مخاطب را با حقیقت تلخ زندگی مواجه میکند.
تا تاریخ ۱ اوت ۲۰۲۵ – در اینجا مروری بر آخرین اخبار و تحولات ادبی جهان. این اخبار شامل انتشار کتابها، جوایز، بازتابهای فرهنگی و روایتهای تاریخی از مناطق مختلف مانند خاورمیانه، اروپا، آمریکای لاتین و آمریکای شمالی است.
ایرج جنتی عطایی در بیمارستان بستریست. کانون نویسندگان و انجمن قلم ایران (در تبعید) با انتشار بیانیه مشترکی برای این هنرمند متعهد آرزوی بهبودی کردهاند. بیانیه را میخوانید:
پیره در این اشعار با مفاهیمی مانند عشق، مرگ، و پیوند انسان با طبیعت را بررسی میکند. شعرهای او گاه آرام و تأملی هستند («پیشگو») و گاه پر از شور و دگرگونی («روایتِ علاقه»)، اما در همهی آنها عناصر طبیعت و زندگی روزمره به ابزاری برای بیان مفاهیم فلسفی تبدیل میشوند. میشنوید با صدا و اجرای شاعر:
در داستان «مرگ یک فروشنده دورهگرد» سبک ویژه ولتی یعنی توصیفات حسی، دیالوگهای موجز، و نمادگرایی قوی بازتابدهنده نگاه عمیق او به ضعفها و تنهایی انسان است. این داستان، مانند بسیاری از آثارش، مرز میان واقعیت و خیال را محو میکند و خواننده را با حسی عمیق از همذاتپنداری با شخصیتی تنها و در آستانه فروپاشی رها میسازد.
پیتر هاندکه، نویسنده اتریشی برنده نوبل، در اثر جدیدش «برف دیروز، برف فردا» خواننده را به سفری آرام و تأملبرانگیز در مناظر برفی دعوت میکند. هاندکه در ۸۲ سالگی، با نجواهایی اندوهگین و خشم ملایم یک پیرمرد، ترازنامهای شاعرانه از زندگی ارائه میدهد که خواننده را به درنگ وامیدارد.
«پیامبر درختان» نوشته صفا صفایی اثری عمیقاً طبیعتگرایانه و عرفانی است که در آن شاعر خود را نه پیامبر انسانها، بلکه پیامبر درختان، حیوانات و عناصر طبیعی معرفی میکند. این شعر با نگاهی پرشور به جهان طبیعت، از زبان موجوداتی سخن میگوید که اغلب نادیده گرفته میشوند: درختان، پرندگان، سنگها و رودها.
سفر شعله به آفریقا نهتنها یک سفر فیزیکی، بلکه سفری وجودی برای بازسازی هویت و بازنگری در آرمانهای جوانیاش است. او که در جوانی آرزوی خدمت به جوامع محروم از طریق «لژیون خدمتگزاران بشر» را داشته، با مشاهده فقر و شیوه زندگی ابتدایی قبیله هدزابی، با تناقضهای درونی خود مواجه میشود. پرسش او از راهنما درباره عدم مداخله دولت در بهبود شرایط زندگی بومیان و واکنش او به پروژههای سازمانهای غیرانتفاعی، نشاندهنده نگرش انتقادیاش به راهحلهای غربی برای مسائل جوامع غیرغربی است.
کتاب «فن گفتن و نوشتن»، دومین اثر از مجموعه تصحیح انتقادی آثار میرزا آقاخان کرمانی، شامل سلسله مقالات منتشرشدهی این نویسنده در روزنامه اختر استانبول است.
در میزگردی تحلیلی، سه صاحبنظر با واکاوی شخصیتهای داستان آلیس واکر، پرسشهای بنیادینی دربارهٔ هویت، میراث فرهنگی و دوگانگی نسلها مطرح کردند. این گفتوگو نشان میدهد که تقابل میان «سنتِ زنده» و «میراث موزهای» چگونه بازتابی از تنشهای اجتماعیِ گستردهتر است. آیا دی، با تمام نمایشی بودنش، قربانی گسست تاریخی است؟ یا مگی و مادر، با پایبندی به سنتهای کاربردی، تنها راه حفظ اصالت را نمایندگی میکنند؟ پاسخ این پرسشها فراتر از یک داستان، به درکی جهانی از هویت و تعلق خاطر میانجامد.
این اشعار با تصاویر تلخ و نمادین، جنگ را نه به مثابه رویدادی سیاسی، بلکه به عنوان زخمی عمیق بر پیکره انسانیت روایت میکنند؛ از عادیشدن خشونت تا مقاومت امید در دل تاریکی
در این داستان ماجرا از زبان عبدالحلیم در مرز بین رؤیا و بیداری روایت میشود. گذشته با خاطراتی از جنگ و ماهرخ و زمان حال با آلودگیهای نفتی درهم میآمیزند و حس گمگشتگی راوی را تقویت میکنند. عناصری مثل آهو، که نماد طبیعت بیپناه است، جانور نفتی، که صنعت ویرانگر را نشان میدهد، و سوراخ گلوله در قاب عکس، که زخمهای جنگ را تداعی میکند، به روایت عمق مفهومی میدهند. استفاده از زبان محلی و تکگوییهای درونی، عبدالحلیم را به چهرهای باورپذیر و انسانی تبدیل میکند که صدایش در ذهن خواننده طنینانداز میشود.
