نقد ادبی

از ما

مه‌کامه رحیم‌زاده: گزندگی طنز و استعاره

سبک هادی کیکاووسی در مجموعه «الفبای گورکن‌ها» تلفیق رئال و سوررئال است که به شکلی ظریف و هنرمندانه در هم تنیده شده‌اند. داستان‌ها به صورت رئال شروع می‌شوند و در جای جای داستان تبدیل به سوررئال می‌شوند و خواننده با این تغییر خود را هماهنگ می‌کند و داستان را با علاقه ادامه می‌دهد.

ادامه مطلب »
از ما

جواد مجابی: وهم‌های فردی و جمعی و توهم‌زدایی

با تعریفی ساده، توهم حاصل وقوع حادثه‌ها ودریافت‌هایی است که نتیجه‌ی اختلال ذهنی وعصبی بیمار است و واقعیت بیرونی ندارد. بیمار با حواس خود قادر به ادراک امری ناموجود می‌شود، بنا براین گونه‌های توهم دیداری و شنیداری و چشایی و بویایی و بساوایی فرد مبتلا را زیر تأثیر قرار می‌دهد. 

ادامه مطلب »
رویدادهای فرهنگی و هنری

عباس شکری: تاریکی دهان گشادی دارد – بررسی داستان‌ «مدرسه‌ای که اسمش پیروز بود» نوشته ماهرخ غلامحسین‌پور

راوی داستان «مدرسه‌ای که اسمش پیروز بود» دختربچه‌ی هشت نُه ساله‌ای است که عاشق بادبادک‌بازی با برادرش است. راوی آنچه را دیده، مثل دوربین در ذهن ثبت کرده و حالا که سال‌ها از آن روزها می‌گذرد فیلم را بدون رتوش در تاریک‌خانه ذهن ظاهر می‌کند و نهانگاه‌های روزهای جنگ را برملا می‌کند.

ادامه مطلب »
از ما

حسن زرهی: براهنی، روزنامه‌نگار ادبی

در بیداری بعد از کودتای ۲۸ مرداد چند تن نقش اساسی داشتند. از زمره‌ی این‌ها می‌توان به جلال آل احمد، احمد شاملو، و از نسل یک دهه جوانتر، به فروغ فرخزاد، رضا براهنی، و غلامحسین ساعدی اشاره کرد.

ادامه مطلب »
نقد ادبی

فریبا صدیقیم: عصر شوم خداحافظی

از سخنان براهنی بود در کارگاهی که در زیرزمین خانه‌اش برگزار می‌کرد: «زبان از وسایل صدا زدن ادبیات است. زبان مساوی است با فاصله؛ فاصله‌ای از نور بین آن چیزی که نوشته می‌شود با آن چیزی که در بیرون وجود دارد…»

ادامه مطلب »
نقد ادبی

شمس آقاجانی: کارگاه شعـر و قصـه‌ی رضا براهنی

محل کارگاه در زیرزمین خانۀ دکتر براهنی بود و به همین دلیل دوستان به شوخی آنجا را کارگاه زیرزمین می‌نامیدند. محدودیت‌های دولتی و غیردولتی شدیدتر و ظرفیت پذیرش نهادهای ادبی حاکم کمتر از آنی بود که بتواند کاری اینچنینی را در درون خود جهت‌دهی یا پشتیبانی کند.

ادامه مطلب »
از ما

روزبه جورکش: رمان نو، حذفِ راوی خداگونه! – چند قطعه درباره نظریات آلن روب‌گریه، رمان نو و دستاوردهای آن

نظر روب‌گریه، در رمان نو، انسان به دنیا خیره می‌شود اما دنیا نگاهش نخواهد کرد و این مسئله هرگونه نمادگرایی و برتری را از میان برمی‌دارد. وظیفه نویسنده این است که دنیای مادی را توصیف کند، نه آن‌که آن را کاراکتریزه کند و خود را در آن شکل دهد.

ادامه مطلب »
از ما

بهروز شیدا: «از هرگز گزیری نیست هرگز؟» – نگاهی به رمان سِفر خروج، نوشته‌ی محمد آصف سلطان‌زاده

سِفر خروج ماجرای مهاجرت – تبعید – گریز یک مرد افغان به ایران است؛ موسی، سی‌ودو ساله. سال‌های پایانی‌ی دهه‌ی ۱۳۸۰ خورشیدی است. روزهایی چند به دهمین دوره‌ی انتخابات ریاست جمهوری‌ی ایران مانده است؛ به انتخاباتِ ۲۲ خردادماه سال ۱۳۸۸؛ به رقابت محمود احمدی نژاد، محسن رضایی، مهدی کروبی، میرحسین موسوی. 

ادامه مطلب »
رویدادهای فرهنگی و هنری

فاطمه پوراحمد: کودکی، زن و عشق در «بن‌بست قهرمانی» عباس شکری

«بن بست قهرمانی» به شیوه جریان سیال ذهن بیش از ۵۰ خاطره را در خود جای داده که هر یک به نوعی در هزارتوی جامعه قدم می‌زند تا آینه‌ای تمام قدی باشد از روزهایی که بیشتر ما ندیدیم و تجربه نکردیم. گذشته‌ای را پیش روی ما می‌گذارد تا امروز اگر قرار است به کردار آن‌ها داوری داشته باشیم، با توجه به پیشاتاریخ داوری‌مان، به قضاوت برویم.

ادامه مطلب »
از ما

علیرضا آبیز: تولدی دیگر یا آیین تشرف فروغ فرخزاد

بلوغ مرحله‌ی مهمی در زندگی هر فرد است و آیین‌های تشرف به بلوغ از جمله‌ی کهن‌ترین آیین‌های بشری هستند. در همه ی این آیین‌ها، فرد نوبالغ نیازمند کسب شناخت عمیق‌تری از خویشتن است تا نقش تازه ای در جایگاه تازه ای بر عهده بگیرد.

ادامه مطلب »
از ما

اسماعیل نوری‌علا: فروغ فرخزاد زن پیشرو ایران امروز

تفاوت شعر را با قصه و گزارش دقیقاً در این نکته می‌دانم که آیا آن کسی که دارد چیزی را بیان می‌کند می‌خواهد از حس‌های خودش و از خبرهایی که از خارج گرفته به ما گزارش بدهد، یا اینکه می‌خواهد واکنش‌های ذهن خودش نسبت به آن خبرها را به اطلاع ما برساند؟ من این دومی را شعر می‌دانم.

ادامه مطلب »
از ما

حسین ایمانیان: آری‌گویی به باقی‌مانده‌ها

انقلاب ریشه‌ای‌ترین تضادهایِ تاریخی و اجتماعیِ ایران را علنی کرد. قصّه‌نویسیِ فارسی در برابرِ آشکاریِ این حقیقتِ تلخ واکنشی صادقانه و توأم با مسئولیت نشان داد: نویسنده‌ی ایرانی برایِ فهمِ وضعِ تاریخیِ جامعه، در آینه‌ی نقد و درنگِ یک‌دیگر، وَ ناظر به تأمّلی جمعی می‌نوشت.

ادامه مطلب »
از ما

مهرنوش قربانعلی: رازآمیزی انزوایی خودخواسته – تاملی در مجموعه «آبی ملحوظ» سروده هوشنگ چالنگی

آسیب‌گاهی که در شعرهای هوشنگ چالنگی شکل می‌گیرد، متاثر از قوت‌ها در شعر اوست: دریافت‌ها و فرازهای شعری در طی زمان رویکردی انعطاف‌پذیر نشان نمی‌دهند و در همان فرازهایی که یافته است، دچار ایستایی می‌شود.

ادامه مطلب »