نقد ادبی

ادبیات غرب

جویس کرول اوتس: «ماهیت داستان کوتاه من» – به ترجمه عباس مخبر

ما به همان دلیل می‌نویسیم که رؤیا می‌بینیم، چون نمی‌توانیم رؤیا نبینیم، چون رؤیا دیدن در سرشت تخیل بشر جای دارد. آن دسته از ما که “می‌نویسند”، که آگاهانه واقعیت را آرایش می‌دهند و باز آرایی می‌کنند تا معانی پنهان آن را کشف کنند، رؤیابینانی جدی‌ترند.

ادامه مطلب »
از دیگران

رضا علامه‌زاده: بدرود با «گابو» و «مرسدس» – یادداشت‌هاى پسر گابریل گارسیا مارکز از آخرین روزهاى زندگى پدرش

دریگو گارسیا این کتاب را با عکسِ پشت جلدی که خودش از پدر و مادرش در روز دریافت خبر جایزه نوبل ادبیات به مارکز گرفته بود، قبل از اولین سال‌مرگ مادرش منتشر کرده است.

ادامه مطلب »
رویدادهای فرهنگی و هنری

تلاش برای بازگشت به کنشگری در رمان «عقرب‌کشی» شهریار مندنی‌پور – متن کامل سخنان حسین نوش‌آذر در جلسه بنیاد ژاله اصفهانی

تم اصلی «عقرب کشی» مسأله فقدان است. فقدان معشوق و معلولیت جسمانی در قالب یک رمان عاشقانه و یک رمان ضد جنگ. موضوعات مهم دیگری هم طرح می‌شوند: انقلاب، نهضت دانشجویی، نهضت چریکی، مسأله اتوریته و فروپاشی مشروعیت و سرانجام تبعیض‌های قومی.

ادامه مطلب »
از دیگران

فریبا صدیقیم: داستایفسکی، مفتش اعظم و دلهره‌ی آزادی

یکی از براداران کارامازف به برادر دیگرش: اشتباه نکن آلیوشا، این خدا نیست که من وجودش را نمی‌پذیرم، بلکه این جهان پر از بیدادی است که او آفریده است. من تنها می‌خواهم با احترام بلیطی را که به این دنیا در اختیارم قرار داده است برگردانم.

ادامه مطلب »
بانگ - نوا

بانگ – نوا: معلولیت در ادبیات داستانی؛ با اجرای یاسمین رویین

نویسنده‌ای که هرگز نابینا نبوده چگونه یک فرد نابینا را توصیف می‌کند؟ دقیقاً چه کلمه‌هایی ممکن است به کار ببرد؟ داستان آرش دبستانی از این نظر اهمیت دارد که تصویری کاملا واقعی از زندگی یک فرد نابینا در اختیار ما می‌گذارد.

ادامه مطلب »
از ما

«۱۸۰ درجه» – بهرام مرادی: آن‌ها همیشه به ماشه‌ها و دکمه‌های خلاص فکر می‌کنند

درونمایه‌ی داستانِ بلندِ «پی‌نوشت: اپراتور» جست‌وجو و برون‌فکنی این مفهوم است که برای درک و داوری نقشِ انسان‌ها در رویدادها آن‌ها را خوب یا بد، سیاه یا سفید تصویر نکنیم، بلکه آن‌ها را در گستره‌های گوناگون‌شان بشناسیم.

ادامه مطلب »
از ما

مجتبی زمانی، مریم طوسی : سیاست و آزادی در رمان بار هستی میلان کوندرا – خوانشی سیاسی از یک روایت مدرن

اینکه نویسنده چطور چیزی را می‌گوید، نسبتِ اثر با سیاست را هم تعریف می‌کند. کوندرا به خوبی نشان می‌دهد که فرم اثر به طورِ عام، و روایت در حالتِ خاص، می‌تواند امری سیاسی باشد و نسبتی جامعه‌شناسانه میان اثر و نویسندۀ آن وجود دارد‌.

ادامه مطلب »
از ما

«۱۸۰ درجه» – علی‌رضا حسنی: چار سنگ لکّه‌ای که پاک نمی‌شود

زندگی در نظر شباویز، شخصیت اصلی رمان لکه نوشته مانی پارسا معنا دارد. او به‌دنبال راه دَررویی می‌گردد که بتوان بهتر زیست و وقتی هم که زندگی مطلوبش را در واقعیت ناممکن می‌یابد به تخیل می‌گریزد.‌ نقدی بر این کتاب.

ادامه مطلب »
از ما

جلال رستمی گوران: آتوسا مشفق و دلتنگی‌‌های او برای جهانی دیگر

حِس‌‌آمیزیِ داستان‌‌های «دلتنگی برای جهانی ‌‌دیگر» مانند سنجاقی به عمقِ جان نفوذ می‌‌کنند. در این داستان‌‌ها، آتوسا مشفق تلاش می‌‌کند تا چشم‌اندازی وسیع و مضحک از حماقت انسان را به نمایش بگذارد.

ادامه مطلب »
از ما

ابراهیم هرندی: ستیز با مـاه

حسین رحمت در داستان‌نویسی، نگرشی پست مدرن دارد. اگر کسی این نکته‌ی بنیادی را درباره‌ی داستان‌های او درنیابد، چیزی از آن‌ها دستگیرش نمی‌شود و ناگزیر از کوک کردنِ مضمون‌های ذهنی درباره‌ی کار او می‌شود.

ادامه مطلب »
چه خبر؟

هَموتال بار-یوسف: درباره‌ی «داستانِ گنجه‌کبوترِ من»ِ ایزاک بابل – به ترجمه آرزو مختاریان

هرگاه به ادبیاتِ یهودی در زبان‌های غیر-یهودی پرداخته ‌شود، این پرسش سر برمی‌دارد: با کدام سنجه‌ می‌توان پی برد اثری یا نویسنده‌‌ای متعلق به این گونه ادبیات است؟

ادامه مطلب »
از دست ندهید

عباس میلانی: تذکره‌الاولیاء و تجدد

تصوف بی‌گمان یکی از ارکان معنویت ایران و تذکره‌الاولیاء یکی از پرنفوذترین و پراهمیت‌ترین آثار صوفیان است. از علامه قزوینی و ملک الشعراء بهار تا ذبیح‌الله صفا و شفیعی کدکنی، همگی آن را از زیباترین متن‌های نثر فارسی دانسته‌اند. این کتاب در کنار منطق‌الطیــر پر آوازه‌ترین اثر عطـــار نیشابوری‌ست.

ادامه مطلب »
از ما

بهروز شیدا: کاکارستم‌هایی که هیچ داش‌آکلی هم‌بندشان نیست

از چند پنجره به‌کوتاهی به رمان بندِ محکومین، نوشته‌ی کیهان خانجانی، می‌نگریم؛ به بندیانی که در یکی از بندهای مردان زندان لاکان رشت هم در بند زندانبانان اسیر اند هم در بند خویش و هم‌بندیان خویش.

ادامه مطلب »
از ما

نسیم خاکسار: گفت‌وگو در ادبیات – بازخوانی «بره گمشده راعی» از هوشنگ گلشیری

جوهر گفتگوی ادبیات با خود، خود را کاویدن است: کاویدنی در زبان که انسان با آن و در آن، تاریخ رنج‌ها و شادی‌هایش را ساخته و پرداخته. به بره گمشده راعی از این زاویه می‌نگریم.

ادامه مطلب »