نقد ادبی

از ما

فرخنده حاجی‌زاده: «دلِ سیم پیچ» – معرفی مجموعه داستانِ پژمان سلطانی

من پدر هفتاد و چهار بچه هستم مجموعه‌ی ۲۹ داستان کوتاه است که به قلم پژمان سلطانی در نشر مهری در لندن منتشر شده. قرار بود این کتاب در تهران منتشر شود اما مجوز نگرفت. نظر فرخنده حاجی‌زاده درباره این کتاب را می‌خوانید:

ادامه مطلب »
از دست ندهید

محمدرفیع محمودیان: (جهان موازی) در ادبیات

جهان موازیْ جهانی محدود و فاقد ساختار اجتماعی است. فقط جنبه‌هایی از زندگی را پوشش می‌دهد و به آن خاطر از هر گونه شکوهی تهی است. برای زیست موقت، زیست گهگاهی است. غایتی سیاسی اجتماعی نیز در طراحی آن در کار نیست.

ادامه مطلب »
از دست ندهید

بهروز شیدا: دست‌های خسته‌ی نویسنده‌گانِ خرابِ کافه‌ها

در هر دو رمانِ کافه رنسانس، نوشته‌ی ساسان قهرمان و اتفاق آنطور که نوشته می‌شود می‌افتد، نوشته‌ی ایرج رحمانی کافه‌ای هست که پاتوق آفریننده‌ی یک رمان است. مشتریانِ دو کافه‌ی کافه رنسانس و اتفاق آنطور که نوشته می‌شود می‌افتد، ماجراهایی یک‌سان را نمی‌زیند. خاکی که این دو کافه بر آن روییده‌اند اما از یک زمین اند. واژه‌ها بسیار اند: کافه، خاک، زمین، تخیل، اتفاق.

ادامه مطلب »
از دیگران

عدنیه شبلی: «زبان اغواگر» به ترجمۀ عباس شکری

اورشلیم. اواخر پاییز ۲۰۰۰. من با جعبه‌ای که می‌خواهم به خارج از کشور بفرستم در راه اداره پست هستم. در صف اداره پست می‌ایستم. دیگر برایم مهم نیست چقدر باید منتظر بمانم. انتظار بخشی از زندگی در فلسطین شده است.

ادامه مطلب »
رویدادهای فرهنگی و هنری

«باران نشد که ببارد» ناهید کبیری در نشر آفتاب: بیان شاعرانه اعتراضات مردمی با زبانی متفاوت  

از دید ناهید کبیری آن‌چه که در خیابان رخ می‌دهد، هم امیدبخش است و هم نگران‌کننده. او در شعرهای مجموعه «باران نشد که ببارد» شهری را به یاد می‌آورد که با نمادهایی وحشت‌آور محاصره شده است.

ادامه مطلب »
از دست ندهید

احمد خلفانی: «آناندا»ی شهروز رشید ـ فراتر از نامه

«آناندا»ی شهروز رشید هم شعر و هم مادر را در خود دارد. جست‌وجوی هر دوست و بازیافت هر دو در دنیای واژگان. گویا شعر همان مادر است و مادر همان شعری که ما از او دور می‌شویم ولی باز به سوی او برمی‌گردیم و برایش “شعرنامه” می‌نویسیم.

ادامه مطلب »
از دست ندهید

ویرجینیا وولف: «مری ولستون‌کرافت» به ترجمه قاسم چلیپا

جنگ‌های بزرگ در کمال تعجب تأثیراتی دارند ادواری. انقلاب فرانسه برخی را گرفتار و لت‌وپار کرد؛ از سر برخی دیگر گذشت بی اینکه تار مویی را برآشوبد. می‌گویند جین آستن هیچوقت یادی از این انقلاب نکرد؛ چارلز لمب محلی به آن نگذاشت؛ بو برامل اصلاً در نخ این موضوع نبود.اما برای ولستون‌کرافت و برای گادوین، انقلاب فرانسه سپیدۀ صبح بود.

ادامه مطلب »
از ما

جواد اسحاقیان: سیمای قهرمان چندلایه در «نماز میّت» رضا دانشور

کند و کاو در شخصیت راوی تباه شده و واداده داستان «نماز میت» رضا دانشور با تکیه بر دستگاه روانشناسی یونگ. بازخوانی و قرائت متفاوتی از یک سند ادبی و از آثار ادبی مورد استناد درباره زندان و پیامدهای شکنجه.

ادامه مطلب »
از ما

بهروز شیدا: «ای گشوده‌گی‌ی خیال کمک!» – نوعی گذرِ کوتاه از گفت‌وگوی رمان مهاجر و سودای پریدن به دیگر سو، نوشته‌ی علی نگهبان و چرخ‌دنده‌ها، نوشته‌ی امیر احمدی آریان

حالا یک بار دیگر می‌خواهیم به‌کوتاهی از گفت‌وگوی دو رمان گذر کنیم. از گفت‌وگوی رمان مهاجر و سودای پریدن به دیگر سو، نوشته‌ی علی نگهبان و رمانِ چرخ‌دنده‌ها، نوشته‌ی امیر احمدی آریان. می‌خواهیم چشم و گوش تیز کنیم بر تقدیرهای دو شخصیتِ این رمان و دو شخصیتِ آن رمان.

ادامه مطلب »
ادبیات غرب

جاشوآ راتمن: «داستان‌های علمی-تخیلی پرشور تد چیانگ»- به ترجمه فاطمه احمدی آذر

تد چیانگ، از مهم ترین نویسندگان آثار علمی تخیلی در قرن بیست و یکم است. او به شکلی داستان‌های علمی-تخیلی را می‌نویسد که اگر علم در دوران باستان وجود داشت، در عصرهای قبلی نوشته می‌شد.

ادامه مطلب »
ادبیات غرب

سورنا دانایی: «شرم»ِ سلمان رشدی – بازی‌های روایی در رمان پسا‌مدرن

از آن جا که درک ما از واقعیت، فردی است، پس شیوه‌های بازنمود واقعیت نیز متفاوت و فردی است. ما در بررسی شگردهای روایی رمان “رشدی” به همین بازی‌ها و شگردهای متنی و روایی نظر داریم.

ادامه مطلب »
از دیگران

اریک امانوئل اشمیت: «هنر چهره‌نگاری از راه تأثیر»، به ترجمه رباب خمیس

بیان تأثیر، احتمالاً از بیان جزئیات ثمربخش‌تر است. جزئیات لزوماً جهانشمول و همگانی به نظر نمی‌رسند. بنابراین، فرق بگذارید میان تنبلی، که از صفت‌های ساده‌ای‌ همچون زیبا و شکوهمند و عالی استفاده می‌کند و زیبایی‌شناسیِ تأثیر.

ادامه مطلب »
از ما

مهدی مرعشی: «جایی در دنیا، جایی در دل» – نگاهی به «آن سال‌ها، این جستارها» نوشته فرشته مولوی

یازده جستار کتاب را می‌توان به دو بخش کلی تقسیم کرد: جستارهایی که در رابطه با مهاجرت و مفاهیم بنیادین حاصل از آن شکل می‌گیرد و نوشته‌هایی که به بنیان زندگی ایرانی و ارتباط آن گاه با مدرنیته و عناصر ناشی از آن می‌پردازد.

ادامه مطلب »
ادبیات غرب

تارا نوری: داستان‌های کوتاه ایتالو کالوینو و شروع‌های تازه

از گفته‌های کالوینوست: آدم نوشتن را با رغبت شروع می‌کند، اما زمانی می‌رسد که قلم در جوهرِ غبار گرفته فقط خیس می‌خورد و از آن حتا یک قطره زندگی هم جاری نمی‌شود. زندگی تماماً بیرون است، بیرون پنجره، بیرون خود شخص.

ادامه مطلب »
نقد ادبی

روز جهانی زن:جلوه‌هایی از رهایی در شعر زنان در بانگ

سرمنشأ بسیاری از تأملات درونی را شاید بتوان در درون‌فکنی دانست: فرآیند درونی کردن نظام ارزش‌ها و هنجارهای عرفی و مذهبی و توقعات جامعه از فرد که به آن‌ها اعتقاد ندارد.  شعر زنانه ایران در مسیر رهایی از فروغ تا امروز راه درازی را پیموده است. چند نمونه از شعر شاعران زن در بانگ:

ادامه مطلب »
از دست ندهید

محمد رفیع محمودیان: ادبیات داستانی روز ژاپن- تصادم حضور در جهان و هستیمندی

  نویسندگان روز ژاپن به ناگهان در صحنه‌ی ادبیات جهانی حضور پیدا نکرده‌اند. آنها در تداوم سنتی ادبی در جهان مطرح شده‌اند. درکی متمایز و تا حدی شاعرانه از زندگی و نقشی که انسان در جهان ایفا می‌کند به آن نویسندگان جایگاهی ویژه در ادبیات جهانی بخشیده است.

ادامه مطلب »
از ما

جواد اسحاقیان: از «هنر رمان» کوندِرا تا «به سبُکی پَر، به سنگینی آه» مهدی خطیبی

آنچه برای من در منشور ادبی و فکری یا «بوطیقای کوندرا» اهمیت دارد و غالباً به‌عنوان ملاک‌هایی برای ارزیابی رمان معاصر قرار می‌دهم «چهار ندای رمان» اوست که من بر آن دل نهاده‌ام، زیرا این نویسنده نه بومی و ملّی، بلکه اروپایی و جهانی می‌اندیشد و از نظر من منشور ادبی‌اش، رهنمودی فراگیر برای خوانش رمان می‌تواند قرار گیرد.

ادامه مطلب »