انتشار کاریکاتوری در شماره ۲۶ ژوئن ۲۰۲۵ مجله طنز لمان در ترکیه، که پیامبران اسلام و یهودیت را در حال دست دادن بر فراز شهری بمباران‌شده نشان می‌داد، موجی از خشم عمومی و واکنش‌های شدید را به دنبال داشت.
کتاب «جمعه مرگبار» نوشته الحافظ تردشوک، فعال سودانی، روایتی تکان‌دهنده از قتل‌عام ۲۴ ژوئن ۲۰۲۲ در مرز ملیلیه است که طی آن ده‌ها مهاجر جان باختند. این اثر، اولین گزارش ادبی از دیدگاه یک بازمانده، رنج‌های مهاجران سودانی و فریاد عدالت‌خواهی آنان را به تصویر می‌کشد.
دکتر علی سرکوهی در این مقاله به تحلیل پدیده «سردرگمی سازمانیافته» به عنوان ابزاری برای کنترل اجتماعی و سیاسی در ایران می‌پردازد. او استدلال میکند که این پدیده، نوعی جنگ روانی مدرن است که با استفاده از اطلاعات متناقض، اخبار ضدونقیض، و تحریف واقعیت‌ها، ذهن جمعی ایرانیان را هدف گرفته است.
انتشارات اسمانا مجموعه‌ای از سروده‌های عباس امانت، تاریخ‌نگار و پژوهشگر را با عنوان «زیر گنبد دوّار» منتشر کرد. این کتاب که نخستین چاپ آن در سال ۲۰۲۵ (۱۴۰۴ خورشیدی) روانه بازار شده، گزیده‌ای از اشعار امانت را در بر می‌گیرد که بین سال‌های ۱۹۹۱ تا ۲۰۲۴ سروده شده‌اند.
شماری از شخصیت‌های دانشگاهی ایران در بیانیه‌ای به زبان انگلیسی خواستار توقف فوری حملات اسرائیل به ایران شدند. بیانیه یادآوری میکند که تهران و چندین شهر دیگر ایران تحت حملات اسرائیل قرار گرفته‌اند که به کشته شدن صدها غیرنظامی و ویرانی مناطق مسکونی و زیرساخت‌های حیاتی مانند بیمارستان‌ها منجر شده است. بیانیه یادآوری میکند که هدف‌گیری تأسیسات هسته‌ای و مخازن نفت و گاز خسارات زیست‌محیطی و انسانی جبران‌ناپذیری به همراه داشته است.
: توماج صالحی، خواننده رپ اعتراضی، بار دیگر در جزیره کیش بازداشت شد. این بازداشت در حالی رخ می‌دهد که نهادهای امنیتی ایران موج گسترده‌ای از سرکوب‌ها را علیه فعالان مدنی، دانشگاهیان و کاربران فضای مجازی با اتهامات سنگین آغاز کرده‌اند.
کانون نویسندگان ایران با انتشار بیانیه‌ای، حمله نظامی اسرائیل به خاک ایران را محکوم کرد و آن را تجاوزی آشکار دانست که جان مردم و دستاوردهای جنبش‌های آزادی‌خواهانه را تهدید میکند.
«صالح بایرامی، گرافیست باسابقه مطبوعاتی که با مجلات متعددی از جمله اندیشه پویا و «نشنال جئوگرافیک» همکاری داشت. درگذشت او در حمله اخیر، بازتاب گسترده‌ای در شبکه‌های اجتماعی داشته.
رعنا سلیمانی در این مقاله با نگاهی انتقادی به جنگ‌افروزی‌های جمهوری اسلامی و تنش‌های اخیر با اسرائیل، از رنج مردم، به‌ویژه زنان، در برابر سیاست‌های متوهمانه حاکمیت سخن می‌گوید. او جنگ را چرخه‌ای از ویرانی، فقر و سرکوب می‌داند که جز قربانی کردن مردم دستاوردی ندارد. سلیمانی با تأکید بر نقش زنان در بازسازی و مقاومت، خواستار تقویت صدای مردم برای صلح، عقلانیت و آزادی به‌جای جنگ و ویرانی است.
حسین نوش‌آذر – در جهانی که خشونت و جنگ بر زندگی‌ها سایه می‌اندازد، ادبیات با خلق روایت‌های همدلانه و جهان‌های جایگزین، نه‌تنها فریادی علیه بی‌عدالتی است، بلکه پلی به‌سوی همزیستی مسالمت‌آمیز می‌سازد.
شکری با نقد سوءاستفاده سیاسی رهبرانی چون نتانیاهو و شعارهای افراطی برخی جریان‌ها در ایران، تأکید میکند که ادبیات، از آثار تولستوی و درویش تا دولت‌آبادی و اوز، با بازسازی چهره انسانی «دیگری»، پلی برای صلح می‌سازد و در برابر سیاست‌های جنگ‌طلبانه، مقاومتی نرم اما قدرتمند ارائه می‌دهد.
فرج سرکوهی با نگاهی به تاریخ، از حاکمان متوهمی می‌گوید که با استبداد و جنگ‌افروزی، ایران را به ویرانی کشاندند. او هشدار می‌دهد که تداوم این بلاهت در برابر تنش‌های کنونی، کشور را به پرتگاه بزرگ‌تری سوق خواهد داد.
مجموعه‌داستان «مواجهه» نوشته‌ی حسین مقدس، منتشرشده توسط نشر عینک در سال ۱۴۰۳، روایتی از تنهایی و انزوای انسان مدرن است که در سه بخش «پارک‌ها»، «دوچرخه‌ها» و «چهارفصل» ارائه می‌شود. داستان‌ها با زبانی ساده و روان، جهانی ذهنی را ترسیم می‌کنند که در آن شخصیت‌ها ارتباط خود را با واقعیت از دست داده و در کابوس‌ها، روزمرگی و توهمات گرفتار شده‌اند.
در حاشیه نمایشگاه کتاب بدون‌سانسور تورنتو از مجموعه داستان «عشقال» نوشته وحید ضرابی‌نسب رونمایی شد. فرشته احمدی، نویسنده و مدرس داستان‌نویسی در سخنانی در این برنامه یادآوری کرد که ادبیات و هنر در زمانه‌ای که شیوه‌هایی جدید از ارتباط حاکم می‌شود، به‌سمت ساختارشکنی و گفت‌وگویی نو با مخاطب پیش می‌روند. ب
نشر رها رمان «پدرم کالیگولا را می‌کُشد»، نوشتهٔ علیرضا جوانمرد را منتشر کرد. این رمان در فوریهٔ ۲۰۲۵ در دانشگاه نورث ایسترن واقع در شهر
رمان «روی نُت بمان» اثر اکرم پدرام‌نیا، بازآفرینی مدرنی از تراژدی آنتیگونه سوفوکل، روایتی از تلاش یک پزشک زنان، برای بازپس‌گیری و خاکسپاری جنازه برادر اعدام‌شده‌اش در بستر حوادث سال ۱۳۶۷ است. این رمان با دو راوی، گردی و سودی، تضاد میان عدالت‌خواهی و حفظ حیات را کاوش میکند و با تکنیکهای ادبی خلاقانه‌ای چون شکستن دیوار چهارم، تصویرسازی سورئال، و روایت غیرخطی، تاریخ ناگفته‌ای را از منظر زنانه و با نگاهی فرامیهنی به قربانیان ستم در سراسر تاریخ پیوند می‌زند.
تجربه‌ی شخصی کمی درباره‌ی سانسور پیش از انقلاب ۵۷ دارم. هفده هیجده سالگی برای سردرآوردن از پیچ و خم سانسور و سیاست زود بود. اما من نوشتن داستان را زود شروع کردم. سال‌های ۵۵ و ۵۶ مجله‌ای ادبی ـ هنری به اسم «رستاخیز جوان» چند تایی داستان از من چاپ کرد. اما یک مقاله‌ی کوتاه که اشاراتی داشت به محدویت‌های نویسندگان ایرانی و داستانی که موضوعش مراسم تعزیه بود چاپ نکرد. نگفتند چاپ نمی‌کنیم، گفتند گم شده. آن‌وقت‌ها در تحریریه‌ها گویا «گمشدن» واژه آشنایی بود. اسم مستعار سانسور.
تصویر روی دیوار شامل سایه یک ستون خیابانی است همراه با عبارت «می‌خواهم همان چیزی باشم که در من دیدی».
صدها نویسنده از بریتانیا و ایرلند در نامه‌ای سرگشاده به شدت از اسرائیل انتقاد کردند: آن‌ها ضمن محکوم کردن یهودستیزی، حمله به مردم نوار غزه را نسل‌کشی توصیف کردند.
نگنگی وا تیونگ‌او، نویسنده کنیایی و از پیشگامان ادبیات پسااستعماری، در ۸۷ سالگی درگذشت. او با نوشتن به زبان بومی گیکویو، بر حفظ هویت فرهنگی در برابر سلطه استعماری تأکید کرد. آثار او مانند «گریه نکن، کودک» و «شیطان بر صلیب» به کاوش پیامدهای استعمار و نابرابری پرداختند. تجربه زندان و تبعید او در دوران دیکتاتوری، نشان‌دهنده مقاومتش در برابر سانسور بود. میراث او، چارچوبی برای مبارزه با سرکوب و حفظ زبان‌های بومی ارائه می‌دهد که همچنان الهام‌بخش است.
شعرها به مضامین کرامت انسانی، تروما، سوگواری و مقاومت پرداختند و این حرکت گامی کوچک اما پیوسته در مبارزه‌ی فرهنگی علیه خشونت نهادینه‌شده قلمداد شد، با امید به تداوم مقاومت فرهنگی و اجتماعی تا ریشه‌کنی اعدام.
«بانگ» یک رسانه ادبی و کاملاً خودبنیاد است که در خارج از ایران و به دور از سانسور و خودسانسوری بر مبنای تجربه‌ها و امکانات مشترک شخصی شکل گرفته و با کوشش شهریار مندنی‌پور و حسین نوش‌آذر اداره می‌شود.
