در روزگاری که تصویر، ابزار فریب شده، ناصر تقوایی تصویر را به پناهگاه صداقت بدل کرد. اکنون در نبود او، سینمای ایران فقیرتر است. اما تصویرش، همچنان در باد و دریا و در نگاه مردمان جنوب زنده است. در یاد کسانی که می‌دانند هر هنرمند راستین، پیش از آنکه فیلمساز یا نویسنده باشد، شاهدی بر حقیقت انسان است.
در بیانیه کانون نویسندگان ایران آمده است:
«ناصر تقوایی را می‌توان شمایل خدشه‌ناپذیر سینماگر مستقلی شمرد که هرگز سر بر خط صاحبان قدرت و ثروت نگذاشت و تا زنده بود در برابر سانسور، تبعیض، آزادی‌کشی و دخالت حکومتی در کار هنرمند جانانه ایستاد و هرگز با دو حکومت پهلوی و جمهوری اسلامی بر سر هنر خود معامله نکرد و هنر را فروختنی نمی‌دانست.
این حضور بیشتر به‌عنوان یک نمایش سیاسی و تبلیغاتی برای جمهوری اسلامی عمل می‌کند تا یک دستاورد ملموس در حوزه صادرات کتاب یا تقویت اقتصاد فرهنگ.
تقوایی هنرمندی بود که پیش از آنکه کارگردان شود، نویسنده‌ای مردمی و دقیق‌نگر بود؛ نویسنده‌ای که درد و حقیقت زندگی انسان ایرانی را می‌نوشت و با زبانی ساده اما ژرف، از واقعیت‌های جامعه سخن می‌گفت.
ناصر تقوایی، کارگردان و داستان‌نویس برجسته‌ی ایرانی، خالق آثاری چون «دایی جان ناپلئون» و «ناخدا خورشید»، در ۸۴ سالگی در تهران درگذشت. او با داستان‌هایی صمیمی و تأثیرگذار، زندگی کارگران و دریانوردان جنوب ایران را با نگاهی همدلانه و بی‌طرف به تصویر کشید و نسلی زخم‌خورده را جاودانه کرد.
داستان کوتاه منتشرنشده‌ای از ریموند چندلر، یکی از برجسته‌ترین نویسندگان قرن بیستم، با عنوان «کابوس» برای اولین بار در مجله‌ی استرند منتشر شده است. این داستان چهره‌ای «به شدت عاطفی» از چندلر، خالق کارآگاه خصوصی فیلیپ مارلو، نشان می‌دهد و حاکی از ناامنی‌های ناشناخته‌ی او نسبت به توانایی‌های نویسندگی‌اش است.
نشر آسمانا در کانادا کتاب «نمایش در سفر»، مجموعه مقالات دومان ریاضی، پژوهشگر برجسته تئاتر، را منتشر کرد که به بررسی تطبیقی نمایش ایرانی در دوره قاجار و کمدیا دلارته در تئاتر کلاسیک اروپا می‌پردازد.
آکادمی سوئد جایزه نوبل ادبیات ۲۰۲۵ را به لاسلو کراسناهورکای، نویسنده مجارستانی، اهدا کرد. این نویسنده ۷۱ ساله به دلیل خلق آثار تأثیرگذار و رویایی که در بستر وحشت آخرالزمانی، قدرت هنر را برجسته می‌کند، مورد تجلیل قرار گرفت. کراسناهورکای با رمان‌های دیستوپیایی و مالیخولیایی‌اش، از جمله ساتانتانگو و ملکوت درد، که با نثر سیال و جملات بلند و پیچیده خود فضاهایی یأس‌بار و تأمل‌برانگیز خلق می‌کند، شهرت جهانی یافته است.
نشر آسمانا با برگزاری جلسه نقد و بررسی رمان «پنجاه و شش درجه» اثر حسین نوش‌آذر، فرصتی برای گفت‌وگو درباره این اثر دیستوپیایی فراهم می‌کند. این رویداد پنج‌شنبه ۹ اکتبر (۱۸ مهر) ساعت ۱۳:۳۰ به وقت شرق آمریکا، ۱۹:۳۰ به وقت اروپای مرکزی و ۲۱:۰۰ به وقت تهران، از طریق زوم برگزار خواهد شد و با حضور نویسنده، رعنا سلیمانی (نویسنده) و مریم رئیس‌دانا (منتقد ادبی و نویسنده) همراه است.
مقاله استدلال می‌کند که ادبیات واقعی، فراتر از سرگرمی یا روایت ملی صرف، باید ابزاری برای نقد قدرت، بازنمایی آرزوهای انسانی برای آزادی و برانگیختن “کنش آگاهانه” باشد. کلیما با زندگی و آثارش که همزمان هم محلی و هم جهانی هستند، الگویی عینی از این نوع ادبیات ارائه می‌دهد که می‌تواند وجدان جمعی را بیدار کند و مسیرهای تازه‌ای برای مقاومت و آزادی بگشاید.
«شرقی غمگین»، رمان الهام مشتاق، با روایتی نوستالژیک و عمیق، از دل تاریخ معاصر ایران و تنهایی انسان‌ها قصه‌ای می‌سازد که عطر زندگی و اندوه را در هم می‌آمیزد.
فستیوال بین‌المللی ادبیات اوترخت هلند با حضور نویسندگان، شاعران و هنرمندان برجسته جهانی برگزار شد. در این رویداد، نسیم خاکسار، نویسنده و شاعر ایرانی مقیم هلند، با سخنرانی و شعرخوانی به زبان انگلیسی، به جنبش «زن، زندگی، آزادی» ادای احترام کرد.
زندگینامه جدیدی از رابرت ولچ منتشر شده که خاستگاه و تاریخچه انجمن جان برچ، سازمان ضدکمونیستی به عنوان خاستگاه فکری دونالد ترامپ را ردیابی می‌کند و در این فرآیند، دیدگاهی تاریخی درباره پوپولیسم راست‌گرای افراطی در دوران کنونی ارائه می‌دهد.
این اثر نهمین رمان اوست که در ۷ اکتبر ۲۰۲۵ منتشر می‌شود و داستان کارآگاهی نوآر در میلواکی ۱۹۳۲ را روایت می‌کند که به شبکه‌ای از توطئه‌های فاشیستی، جاسوسی و عناصر ماوراء طبیعی کشیده می‌شود. منتقدان گاردین و نیویورک ریویو این رمان را سرگرم‌کننده و طنزآمیز اما در مقایسه با سایر آثار او کمتر ارزیابی کرده‌اند. پینچن در این اثر با تمرکز بر پارانویا و اقتدارگرایی، هشداری تلخ درباره الگوهای تاریخی تکرارشونده ارائه می‌دهد.
نویسندگان بزرگ چگونه شاهکارهایشان را خلق می‌کنند؟ از نظم آهنین تونی موریسون و استیون کینگ تا خلاقیت در لحظات روزمره آگاتا کریستی، فرآیند نوشتن به اندازه داستان‌ها متنوع و الهام‌بخش است. این مقاله نگاهی به عادات منحصربه‌فرد نویسندگان برجسته می‌اندازد که نشان می‌دهد خلاقیت، بیش از الهام، به تعهد و حضور نیاز دارد.
میرزاآقاخان کرمانی در کتاب «ریحان بوستان‌افروز”، سنت ادبی فارسی را نه برای نابودی، بلکه برای نوسازی و کارآمدسازی مورد نقد قرار می‌دهد. او قصد دارد با حفظ «خانهٔ سنت»، «پنجره‌هایی تازه» بر آن بگشاید تا منظره‌ها و کارکردهای جدیدی (مانند میهن‌پرستی و حقوق زنان) را به آن بیفزاید.
ایان مک‌ایوان، نویسنده برجسته بریتانیایی، با رمان جدیدش «آنچه می‌توانیم بدانیم» که در سپتامبر ۲۰۲۵ منتشر شده، بار دیگر توجه جهانیان را به خود جلب کرده است. این اثر دیستوپیایی و فلسفی، که دوایت گارنر در نیویورک‌تایمز آن را «بهترین رمان مک‌ایوان در سال‌های اخیر» نامیده، داستان جستجوی دو پژوهشگر در جهانی ویران‌شده برای یافتن شعری گمشده را روایت می‌کند و پرسش‌های عمیقی درباره تاریخ، دانش و میراث بشری در میان می‌آورد.
نقدهای حرفه‌ای کتاب از دیرباز به‌عنوان ابزاری کلیدی در بازاریابی آثار ادبی شناخته شده‌اند، اما آیا واقعاً فروش را افزایش می‌دهند؟ در حالی که ناشران سنتی برای جلب توجه کتاب‌فروشان و کتابخانه‌ها به نقدهای حرفه‌ای وابسته‌اند، خوانندگان عمومی بیشتر تحت تأثیر نظرات اینفلوئنسرها و نقدهای مصرف‌کنندگان در پلتفرم‌هایی مانند تیک‌تاک، گودریدز و آمازون قرار می‌گیرند. این مقاله به بررسی تأثیر نقدهای حرفه‌ای و مصرف‌کننده بر فروش کتاب می‌پردازد و نشان می‌دهد چگونه ناشران مستقل و نویسندگان خودنشر از شبکه‌های اجتماعی و ارتباط مستقیم با مخاطبان برای دیده شدن و فروش بیشتر استفاده می‌کنند.
شادی خان سیف ویراستار، تهیه‌کننده و روزنامه‌نگاری است که در افغانستان، پاکستان، آلمان و استرالیا کار کرده است. او مقاله‌ای در ستایش زبان پارسی در گاردین منتشر کرده. سیف می‌گوید در زبان پارسی استعاره‌هایی یافته که بازتاب سفر خودش هستند، عباراتی که حس خانه را به او می‌دهند و شعرهایی که مستقیماً با روح او سخن می‌گویند.
رمان «مستیم و خرابیم و کسی شاهد ما نیست» نوشته مهدی گنجوی با رویکردی پارودیک و در ژانر معمایی-جنایی، خواننده را در فضایی چندلایه و پرتعلیق غرق می‌کند که از بازنمایی صرف واقعیت فراتر رفته و با خلق شخصیت‌های منحصربه‌فرد و جزییات دقیق، لذت خواندن را به هدف اصلی بدل می‌کند. این اثر، که از بوف کور تا بهرام صادقی ارجاعاتی طنزآمیز دارد، با ابهام‌های حساب‌شده و پلات پست‌مدرن، خواننده را به چالش می‌کشد تا بدون تفسیرهای سنتی در لذت کشف داستان غوطه‌ور شود.
مقاله «نقد، ادبیات است. چرا در حال محو شدن است؟» نوشته آدام مورگان، بنیان‌گذار مجله Chicago Review of Books، وضعیت نقد ادبی در ایالات متحده را بررسی می‌کند. این مقاله به نقش نقد کتاب، چالش‌های پیش روی منتقدان، و دلایل کاهش فرصت‌های انتشار نقد در رسانه‌های سنتی پرداخته و تصویری جامع از اکوسیستم نقد ادبی ارائه می‌دهد.
