در هفتادوسومین دوره نمایشگاه کتاب فرانکفورت (۲۸ مهر تا ۲ آبان ۱۴۰۰ – ۲۰ تا ۲۴ اکتبر ۲۰۲۱) که یکشنبه گذشته به پایان رسید، نشر اعظم به مدیریت یلدا عباسی در غرفه افغانستان به نشانه نگرانی از وضع آزادیهای مدنی در افغانستان بعد اشغال مجدد این کشور توسط طالبان کتابی عرضه نکرد. غرفه نشر اعظم با این اعلان «No books this year» خالی بود. روزنامه آلمانیزبان «تاتس» با یلدا عباسی مصاحبه کرده است. میخوانید:
تاتس: خانم عباسی، شما در غرفه خالی انتشارات اعظم، تنها نماینده افغانستان در نمایشگاه کتاب فرانکفورت نشسته بودید. چرا کتابی عرضه نکردید؟
یلدا عباسی – فکر میکنم همه میدانند که در حال حاضر اوضاع در افغانستان چگونه است. یک بحران سیاسی به یک بحران انسانی تبدیل شده است. هفت سال است که در نمایشگاه کتاب شرکت میکنیم. امسال امیدی نداشتیم. ابتدا نمیخواستیم به نمایشگاه بیاییم. چگونه میتوانستیم در حالی که مردم کشورمان گرسنه هستند، کتابها را اینجا به نمایش بگذاریم؟
اما حالا شما اینجا هستید…
ما فقط چند روز قبل از شروع نمایشگاه کتاب فرانکفورت تصمیم گرفتیم در نمایشگاه حضور داشته باشیم. ما هنوز زندهایم. تقصیر ما نیست که کتابهامان نمیتوانند اینجا باشند. کتابها نماد آموزش و فرهنگ هستند. حتی اگر ناپدید شوند: ما هنوز هستیم. ما عاشق کتاب هستیم، به فرهنگ اعتقاد داریم، بنابراین باید اینجا حضور داشته باشیم. ما میخواهیم به مردم جهان نشان دهیم که غمگینایم.
شما میتوانستید کتابهای خود را ارائه دهید، اما ترجیح دادید اعتراض کنید..
کتابهای انتشارات ما در فرانکفورتاند. اما ما نمیخواستیم آنها را عرضه کنیم. دل ما خون است. وقت نمایش و عرضه کتاب نیست. ما معتقدیم که آموزش و فرهنگ مهمترین چیز در زندگی است. اما وضعیت به قدری بد است که حتی کتابها هم اکنون در اولویت دوم قرار دارند.
آیا افراد زیادی به غرفه شما آمدند؟
خیلیها به غرفه ما سر زدند. تکاندهنده بود. مردم میآمدند و اشک میریختند. ما را در آغوش میگرفتند. آنها قلباً متاثر بودند و همبستگی خود را به ما نشان میدادند. به یک معنا، این بهترین نمایشگاه کتاب ما است، زیرا ما شاهد احساسات صادقانه مردم بویم.
آیا انتشارات شما هنوز هم میتواند در افغانستان به فعالیت خود ادامه دهد؟
ذستگاههای چاپ متوقف شدهاند. کارمندان ما در حالت تعلیق هستند. آنها کار نمیکنند و ما هیچ امیدی نداریم که اوضاع در آینده نزدیک بهتر شود. امیدواریم در درازمدت بهتر شود.
وضعیت امروز افغانستان از دیدگاه شما چگونه است؟
نیمی از جمعیت افغانستان، دختران و زنان، نمیتوانند به مدرسه بروند. نیمی دیگر آنقدر سواد ندارند که به کتاب علاقهمند شوند. و با اینحال مردم هنوز زندهاند.
انتشارات سوژه در آلمان مجموعه داستان «به باران» نوشته فریبا وفی، مجموعه اشعار «جنگ تمام شده بود و حالا داشت صلح آدم میکشت» از گروس عبدالملکیان و همچنین مجموعهای از اشعار شاعران فارسیزبان در ایران، تاجیکستان، افغانستان و شاعران تبعیدی را به گزینش و ترجمه علی عبداللهی و کورت شارف و نیز رمانی از مریم جهانی را همراه با آثاری دیگر در این نمایشگاه عرضه کرد.
در همین زمینه: