از دست ندهید

یک عشق ممنوعه و نافرجام در بستر یک جامعه سنتی و سرکوبگر. نویسنده نشان می‌دهد که چگونه تابوها و ساختارهای پدرسالارانه نه تنها تمایلات انسانی را سرکوب می‌کنند، بلکه با نادیده گرفتن کرامت و آزادی های فردی (به ویژه برای زنان)، سبب‌ساز نابودی کامل معشوق و زخم خوردن ابدی راوی عاشق می‌شوند. این روایت، که با نمادهای فراوان آمیخته شده، سوگی است بر از دست رفتن معصومیت، زیبایی و شور زندگی تحت سنگینی سنت‌ها و قیدوبندهای تحمیلی.

تقوایی در این داستان نشان می‌دهد که چگونه یک تجربه جهانی (بلوغ) در فرهنگ جنوب ایران و با آیین‌های خاص خودش معنا و شکل می‌گیرد. به بیان دیگر، تقوایی از یک «قالب جهانی» (روایت گذار) برای به تصویر کشیدن محتوا و زیست‌جهان بومی خود استفاده می‌کند و همین، هم به اثرش وجهی جهانی می‌بخشد و هم اصالت بومی آن را تقویت می‌کند.

این داستان بیش از آنکه روایتی خطی باشد، تک‌پرده‌ی شاعرانه‌ای است از فروپاشی تدریجی یک ذهن در انزوای محض. بریرانی در این اثر تأثیرگذار، وسواس فیزیکی «تمیز کردن» را به استعاره‌ای بدیع برای پاک کردن زخم‌های کهنه، تلاش برای نظم بخشیدن به هرج‌ومرج درون، و سرانجام تقلای نومیدانه برای ایجاد ارتباط با جهان بیرون تبدیل می‌کند.

«پشت پرده شادی»، عاشقانه‌ای است محکوم به شکست. داستان از عشق آغاز می‌شود و در خشم پایان می‌گیرد. نثر داستان -که به نثر کهن فارسی پهلو می‌زند- با گشودن دریچه‌ای غافلگیرکننده شروع می‌شود اما رنج، رنج عشق و فریبکاری معشوق ذره ذره، همچون نخ باریک تسبیح در تار و پود داستان جذب می‌شود تا خواننده همراه راوی انفعال را پس زند و قدم در راهی بگذارد که این‌بار نه عرف، نه خانواده، نه فرزند و از همه مهم‌تر، نه معشوق سابق، پیش پایش گذاشته‌اند.

روایتی از زندگی مردی که در بند اسارت و اراده‌ ارباب گرفتار شده و در مسیری از جنوب به شمال، از بندر سوخته به شالیزارهای سبز، زندگی‌ای تازه اما همچنان محصور می‌یابد. این داستان نقدی است بر اسارت انسان در قفس‌های تحمیلی قدرت و سنت و آزادی را هم در سرکشی می‌جوید: یک «ضد-اسطوره» مدرن؛ تراژدی انسانیتی که آزادی را فقط در نابودی تمام ساختارهای ازپیش‌ساخته می‌داند.