فرزاد میرحمیدی: «جلوه‌‌ای از موسیقی مردم‌‌پسند خوب و هنری» – ترانه‌های فرامرز اصلانی

حرفه‌‌ی اصلی‌‌اش روزنامه‌‌نگاری بود. در انگلستان در همین زمینه تحصیل کرده بود و سه- چهار سال پیش از انقلاب ۱۳۵۷ هم به ایران آمده بود و در روزنامه انگلیسی‌‌زبان «تهران ژورنال» کار می‌‌کرد. اما در همان سال‌‌ها مشغول جمع‌‌کردن اولین آلبومش، «دلمشغولی‌‌ها» هم بود. بعدها در گفتگویی با تلویزیون BBC، دلیل اصلی بازگشتش به ایران را هم جمع کردن همین آلبوم عنوان کرده بود.

 «فرامرز اصلانی»، زاده‌‌ی تیرماه ۱۳۲۴ در تهران، سال گذشته درست در اولین ساعات سال نو چشم از جهان فروبست تا اولین روزهای نوروز برایمان تداعی‌‌کننده‌‌ی خاطرات و نوستالژی‌‌هایی از گذشته‌‌های نه‌‌چندان دور باشد.

 آن روزها تازه دبیرستانی شده بودیم که ترانه‌‌ی «اگه یه روز» ورد زبان همه‌‌ی بچه‌‌ها بود و اینجا و آنجا در مدرسه و مهمانی‌‌ها، شاید این محبوب‌‌ترین ترانه‌‌ی اصلانی، شنیده می‌‌شد. «اگه یه روز» از اولین آلبوم اصلانی «دلمشغولی‌‌ها» بود که دو سالی پیش از انقلاب توسط شرکت CBS در تهران منتشر شد. اما به دلایلی واضح و روشن- که آن روزها موسیقی مردم‌‌پسند (پاپ) ایران را تحت سیطره‌‌ی انواع موسیقی اعتراضی و سرودهای انقلابی قرار داده بود- بیشتر ترانه‌‌های آن مانند «می‌‌دونی دل اسیره»، «یه دیواره»، «آهوی وحشی»و… تقریباً یک دهه بعد میان شنوندگان موسیقی مردم‌‌پسند (عمدتاً میان جوانان) طرفدار پیدا کرد. یعنی وقتی اصلانی در لندن و سپس در لس‌‌آنجلس روی آلبوم سومش «روزهای ترانه و اندوه» کار می‌‌کرد.

 چیزی که باعث رواج و محبوبیت روزافزون ترانه‌‌های اصلانی میان شنوندگان موسیقی مردم‌‌پسند می‌‌شد؛ حضور توأمان زیبایی و سادگی در کارهایش بود؛ هارمونی ساده غالباً مبتنی بر سیکل آکوردی معروف به سیکل اسپانیش یعنی کوردهای سوم و ششم مینور، تونیک (مینور نسبی تونیک) و کوردهای چهارم و پنجم ماژور در ریتمی چهارضربی (رومبا)، و با ارکستراسیونی ساده، شامل یک یا دو ساز گیتار و یکی دو ساز همراه در پس‌‌زمینه.         

 همه‌‌ی این‌‌ها باعث می‌‌شد تا جوانان و نوجوانان شیفته‌‌ی ساز گیتار، به محض در دست گرفتن ساز، اولین بازخوانی‌‌هایشان را از ترانه‌‌های اصلانی شروع کنند. اما این همه، دلیل ماندگاری کارهای اصلانی نبود. مهمترین ویژگی کارهای اصلانی در عین زیبایی، متانت طبع و صلابت کلامی بود که باعث می‌‌شد آثار و ترانه‌‌های او علارغم سادگی و مردمی (مردم‌‌پسند) بودن، سطحی و بی‌‌مایه نباشند و به‌‌عبارت دیگر در بحبوحه‌‌ی کارهای عامه‌‌پسند روزگار، ترانه‌‌های اصلانی به معنای واقعی کلمه مردم‌‌پسند و درجه یک به‌‌شمار می‌‌آمدند.  

 اصلانی سال‌‌ها در غربت زیست. اما این به هیچ رو موجب دوری او از فرهنگ و زادگاهش نشد. عشق و دلبستگی او به ایران نه تنها از گفتگوها و سبک زندگی‌‌اش که از آثار و ترانه‌‌هایش نیز آشکار بود. تنظیم آلبوم دومش یعنی «به یاد حافظ» گواه روشن این مدعاست که بلااستثنا تمام ترانه‌‌هایش برگرفته از اشعار حافظ بودند.

 احتمالاً «آهوی وحشی» او پرمخاطب‌‌ترین آنها بود که بارها از رادیوی ایران نیز پخش شد و در همان سال‌‌های دبیرستان در آلبوم گلچین اصلانی همراه با دیگر قطعات به‌‌یاد ماندنی‌‌اش، جلوه‌‌ای از موسیقی مردم‌‌پسند خوب و هنری را به نوجوانان غالباً دور از چنین موسیقی‌‌ائی آن روزگار بازشناساند.

 اصلانی پس از دوران بلندی دوری و بی‌‌خبری به‌‌علت بیماری، سرانجام در اول فروردین ۱۴۰۳ در مریلند کالیفرنیا درگذشت تا موسیقی پاپ ایران یکی از متعهدترین و گزیده‌‌کارترین هنرمندان خود را از دست بدهد.