آکادمی نوبل پنجشنبه ۶ اکتبر/۱۴ مهر انی ارنو، نویسنده فرانسوی را ه خاطر «شهامت و تیزهوشی واقعگرایانه» در آثارش شایسته دریافت جایزه نوبل ادبیات ۲۰۲۲ دانست. ارنو در آثار متعددش که اغلب از قلمرو شرححالنویسیهای شخصی میآیند، به ریشههای تبعیضهای اجتماعی در جامعه فرانسه میپردازد.
آکادمی سوئد در توضیح انتخاب خود گفت ارنو ۸۲ ساله در آثارش «به طور مداوم و از زوایای مختلف زندگیای را بررسی میکند که با «تفاوتهای شدید در رابطه با جنسیت، زبان و طبقه مشخص شده است.»
آنی ارنو نخستین نویسنده زن فرانسوی است که نوبل ادبی را دریافت میکند.
ارنو پیش از این گفته بود نویسندگی یک کنش سیاسی است و چشمان ما را به روی نابرابری اجتماعی باز میکند. به تعبیر آکادمی نوبل، او در این کنش از زبان به عنوان «چاقو» برای «دریدن پردههای تخیل» استفاده میکند.
نخستین رمان انی ارنو «کمدهای خالی» (Les Armoires Vides) در سال ۱۹۷۴ منتشر شد. ترجمه این اثر به زبان انگلیسی در سال ۲۰۱۷ برای او شهرت بینالمللی به همراه داشت.
ارنو که در یک خانواده معمولی از خواربارفروشان نرماندی در شمال فرانسه متولد شده، با زبانی ساده و صریح در مورد طبقه اجتماعیاش و چگونگی تلاش او برای اتخاذ کدها و عادتهای بورژوازی فرانسه با وفاداری به پیشینه طبقه کارگر خود مینویسد. از این نظر میتوان گفت اختلاف طبقاتی ژرفترین و مهمترین درنمایه آثار اوست.
در رمان «واقعه» او برای تجربه سقط جنین خود در سالهای دهه ۱۹۶۰ که سقط جنین در فرانسه غیرقانونی بود زبان و بیان ادبی تأثیرگذاری یافته است. اقتباس سینمایی این اثر در سال در سال ۲۰۲۱ برنده شیر طلای جشنواره فیلم ونیز شد.
رمان «از شب خود بیدار نشدم» که ترجمه آن به انگلیسی و زبانهای دیگر پرخواننده بوده است، روایت ارنو از روند بیماری آلزایمر مادرش است.
ارزش این جایزه ۱۰ میلیون کرون سوئد (۹۱۵۰۰۰ دلار) است.
این پنجمین بار طی ۹ سال اخیر است که یک زن برنده جایزه نوبل ادبیات میشود. در تاریخ ۱۲۱ ساله نوبل ادبیات، تنها ۱۷ زن به این افتخار نائل شدهاند.
سال گذشته مهمترین جایزه ادبی جهان به خاطر بیان ادبی و اثرگذار پیامدهای استعمار و آشکار کردن شکاف بین فرهنگها با توجه ویژه به پناهجویان به عبدالرزاق قرنح اهدا شد.
بیشتر بخوانید: