رمان «طبرخون» نوشته‌ی محسن فاتحی، روایتی پیچیده و نمادین از جدال ابدی خیر و شر است که با زبانی اسطوره‌ای و استعاری، انسان معاصر را در کشاکش تاریکی و نور به تصویر می‌کشد. این اثر، با تکیه بر نشانه‌شناسی رولان بارت و ارجاعات عمیق به اساطیر ایرانی، داستانی چندلایه را روایت می‌کند که خواننده را به تأمل در معنای وجود و سرنوشت بشری دعوت می‌کند.
شیرین عزیزی مقدم در این جستار با بهره‌گیری از بینامتنیت و ارجاعات ادبی، فرهنگی و تاریخی، به بررسی مضامین عشق، وطن‌پرستی، و مسئولیت‌پذیری در بستر دیستوپیایی رمان ۵۶ درجه، نوشته‌ی حسین نوش‌آذر می‌پردازد. شخصیت هما به‌عنوان زنی کنشگر محور داستان است که با اراده‌اش، سفر به وطن را رقم می‌زند؛ درحالی‌که راوی، عاشقی منفعل؛ اما همراه، در پیِ مراقبت از اوست. نقد با تکیه بر نُمادها و تداعی‌های ادبی نشان می‌دهد که ۵۶ درجه فراتر از یک روایت خطی، هشداری است درباره‌ی آینده‌ی ایران و دعوتی به عشق و مسئولیت‌پذیری جمعی.
در کتاب «شب مرشد کامل»، فرهاد کشوری با نگاهی عمیق و زبان‌آگاه، پرده از وجوه انسانی و تاریک شاه‌عباس صفوی برمی‌دارد. این رمان تاریخی، فراتر از روایتِ خشک وقایع، به ژرفای ذهن و روان شاه عباس راه می یابد و او را نه به‌عنوان قهرمانی حماسی، بلکه به‌مثابه انسانی آسیب‌دیده، سوگ‌زده و گاه وحشی به تصویر می‌کشد. با ترکیبی از تاریخ مستند و تخیل ادبی، کشوری صحنه‌هایی خوفناک از قدرت، جنون و ابتذال شر را ترسیم می‌کند و خواننده را به درون کابوس‌های یک فرمانروای مطلق می‌کشاند. آیا شاه‌عباس، این چهرهٔ پرعظمت تاریخ ایران، در پسِ پرده‌ی اقتدار، اسیر ترس‌ها و وحشت‌های خود بوده است؟ این کتاب پاسخی ادبی و تکان‌دهنده به این پرسش است.
مجموعه‌داستان «زارابِل» نوشته‌ی احمد حسن‌زاده در مرز واقعیت و خیال حرکت می‌کنند و با زبانی ساده و شاعرانه، جهانی چندلایه از شخصیت‌های عارف‌مسلک، طبیعت‌گرا و آرمان‌گرا را به تصویر می‌کشد. داستان‌ها با مضامین مشترکی چون مرگ، ترس، و امید، به هم متصل‌اند و ترکیبی از رئالیسم جادویی، عرفان شرقی و ناتورالیسم را ارائه می‌دهند.
این روایت، خشونت و پوچی جنگ را نه با شعار، بلکه با نشان‌دادن تأثیر آن بر زندگی عادی و خاطرات شخصی به تصویر می‌کشد. استفاده از نمادهای ساده اما عمیق (کبوتر، زردآلو، دوچرخه) و روایتِ چندلایه از گذشته و حال، آن را به متنی ادبی و تامل‌برانگیز تبدیل کرده است.
«ویرانه‌ها و سینی‌های زردآلو» نوشته‌ی شیرین عزیزی مقدم، روایتی است که در مرز خاطره و داستان، با ظرافتی ضدجنگ، زندگی‌های عادی را در برابر وحشت موشک‌باران ایران و اسرائیل قرار می‌دهد؛ داستانی که با زردآلوهای خشک‌نشده و کبوترهای ترسیده، بی‌عدالتی جنگ را نه با شعار، بلکه با خرده‌امیدهای انسانی فریاد می‌زند.
مجموعه‌داستان «مواجهه» نوشته‌ی حسین مقدس، منتشرشده توسط نشر عینک در سال ۱۴۰۳، روایتی از تنهایی و انزوای انسان مدرن است که در سه بخش «پارک‌ها»، «دوچرخه‌ها» و «چهارفصل» ارائه می‌شود. داستان‌ها با زبانی ساده و روان، جهانی ذهنی را ترسیم می‌کنند که در آن شخصیت‌ها ارتباط خود را با واقعیت از دست داده و در کابوس‌ها، روزمرگی و توهمات گرفتار شده‌اند.
اهیری با انتخاب زبان ایتالیایی، تجربه‌ی مهاجرت و یادگیری زبان جدید را بازتاب می‌دهد و با توصیفات دقیق و سبک نگارشی ساده اما عمیق، پیچیدگی‌های زندگی مهاجران و تعاملات زبانی و فرهنگی را به تصویر می‌کشد. مقدمه‌ی کتاب، روایتی شخصی از چالش‌ها و شگفتی‌های یادگیری زبان ایتالیایی است که به‌عنوان دریچه‌ای به داستان‌های مجموعه عمل می‌کند.
نویسنده از تصاویر، نمادها و طنز تلخ برای روایت رنج‌های اجتماعی مانند فقر، تبعیض و تضادهای فرهنگی استفاده می‌کند. شخصیت‌های کتاب، محصول شرایط سخت خود هستند و بدون قضاوت به تصویر کشیده می‌شوند. داستان‌ها با فضاسازی قوی و زبان بومی، دردهای مشترک جامعه‌ی ایرانی را بازتاب می‌دهند، از جمله تنهایی، جنون و آرزوهای بربادرفته.
رمان «درخشش چشمان کفِ دستم» نوشته مهدی رئیس‌المحدثین با نثری شاعرانه و پر از استعاره، پوچی، نفرت و انزوای ناشی از شکاف بین نسل در یک خانواده آزارکام را به تصویر می‌کشد و با مشارکت دادن خواننده در بازسازی وقایع، به عمق زخم‌های روحی و جدال با گذشته راوی آزاردیده و زخم‌خورده داستان نفوذ می‌کند.
«ترانه‌ی آندلسی و داستان‌های دیگر»، نوشته‌ی ابوالفضل منفرد، مجموعه داستان‌های کوتاه شامل ۱۴ داستان است که در نشر عینک منتشر شده است. این مجموعه با زبانی سیال و تأمل‌برانگیز، روایت‌هایی از انسان‌های فراموش‌شده و جست‌وجوی آن‌ها برای معنا را به تصویر می‌کشد.
الفِ قامت دوست” نوشته‌ی منصور آذرنوش، مجموعه‌ای از هشت داستان به‌هم‌پیوسته است که زندگی و مبارزات دانشجویان و کارگران را در جنبش‌های چریکی قبل از انقلاب روایت می‌کند. شخصیت‌های کتاب، با نام‌های معنادار، نماینده‌ی جامعه‌ی روشنفکری و کارگری هستند و هر یک با عشق، درد و رنج‌های خود دست‌و‌پنجه نرم می‌کنند. مردان عاشق‌پیشه اما درگیر مبارزه‌اند، و زنان دوشادوش آن‌ها می‌جنگند و هزینه می‌دهند.
این متن با نگاهی عمیق به مفهوم لذت متن از دیدگاه رولان بارت و تطبیق آن با رمان “پنج باب در رجعت سلیم و دوالپا” اثر احمد درخشان، به بررسی تضادها و ناسازه‌های موجود در روایت‌های ادبی می‌پردازد. نویسنده با مهارت، تناقض‌های جامعه‌شناختی، تاریخی و زبانی را در قالب داستانی چندلایه و پر از اسطوره و واقعیت به تصویر می‌کشد.
«اَلِفشاه» نه تنها با حکایت‌ها و تمثیل‌های قدیم ایران خویشاوندی دارد، بلکه به شکلی خلاقانه این سنت را در قالب یک داستان تخیلی مدرن ادامه می‌دهد. این اثر با استفاده از نمادها، تمثیل‌ها، شخصیت‌های نمادین، و پرسش‌های فلسفی، به سنت ادبی کهن ایران احترام می‌گذارد و آن را در قالبی نو بازآفرینی می‌کند.
مجموعه‌داستان «قهوه‌چیِ چمن‌سلطان» با نگاهی عمیق به مسائل اجتماعی، سیاسی و انسانی، روایت‌هایی تأثیرگذار و گاه تلخ ارائه می‌دهد. فرهاد کشوری با استفاده از فرم‌های کلاسیک و زبانِ امروزی، داستان‌هایی خلق کرده است که هم از نظر محتوا غنی هستند، و هم از نظر ساختار، منسجم.
در جهانی که زبان مانند سلاح عمل می‌کند، یک قتل مرموز، رازی بزرگ را آشکار می‌کند. رولان بارت، فیلسوف مشهور، در یک تصادف مشکوک جان می‌بازد. اما آیا این حادثه واقعاً یک تصادف بود یا نقشه‌ای پیچیده طراحی شده بود برای ساکت کردن صدایی که می‌تواند جهان را تغییر دهد؟ شیرین عزیزی مقدم این کتاب را خوانده است.
نویسنده در این کتاب با ترکیبی از مضامین فلسفی، روان‌شناختی، سیاسی و اجتماعی، داستانی عمیق و تأمل‌برانگیز را روایت می‌کند. در این متن، به تحلیل شخصیت‌ها، ساختار داستان و مضامین کلیدی پرداخته می‌شود و تلاش می‌شود تا ابعاد مختلف این اثر ادبی مورد بررسی قرار گیرد.
