نخستین شماره از سومین دوره «نامه کانون نویسندگان ایران» زیر نظر قباد آذرآیین، آیدا عمیدی و حافظ موسوی منتشر شد. این شماره شامل مطالبی در زمینه‌های داستان، شعر، ادبیات نمایشی و نقد ادبی است. در پیشگفتار این شماره آمده است که کانون نویسندگان ایران در پاییز سال جاری، انتشار نامه کانون را در دستور کار خود قرار داد.
آنچه در ادامه می‌آید، ترجمه‌ای از نقد مهرک کمالی بر ترجمه‌ی انگلیسی رمان ماه تا چاه نوشته‌ی حسین آتش‌پرور است که در MELANotes، نشریه‌ی رسمی انجمن کتابداران خاورمیانه (Middle Eastern Librarians Association) و به سردبیری مهدی گنجوی در بخش نقد کتاب، منتشر شده است.
بدیعی در روایتی شخصی و دقیق، ماجرای ترجمه کامل «اولیس» و تلاش‌های مکرر برای اخذ مجوز انتشار آن را شرح می‌دهد. او همچنین به چالش‌های ناشی از سانسور و فشارهای نهادهای مختلف برای حذف بخش‌هایی از متن اشاره می‌کند.
«مستیم و خرابیم و کسی شاهد ما نیست، یک تریلر اجتماعی و داستان‌ِ گذشته و حالِ جمعی مست، و خراب در ایرانِ دهه هشتاد و پیش از آن است. هر کدام از آن‌ها کارهایی در خلوت کرده‌اند. هر ماجرا و مکان گذشته‌هایی دارد و راویانی طرد شده کم‌کم آشکارشان می‌کنند. در همان حال که یک باریکه‌ی خون هر راوی را دنبال می‌کند.»
«مهتاب» نوشته مریم رئیس‌دانا به چالش‌های زنان در رویارویی با ساختارهای مردسالارانه و انتظارات سنتی می‌پردازد و از طریق روابط پیچیده شخصیت‌ها، به ویژه دوستی بین دو زن نشان می‌دهد که چگونه زنان در تلاش برای یافتن هویت و استقلال خود، با محدودیت‌های اجتماعی و فرهنگی دست‌و‌پنجه نرم می‌کنند. غیاب یکی در داستان به عنوان نمادی از سکوت و اعتراض زنان در برابر این ساختارها عمل می‌کند، در حالی که دیگری به عنوان راوی، تلاش می‌کند تا با حمایت از دوستش تغییراتی در زندگی هر دو ایجاد کند. رادیو زمانه این داستان را در حلقه‌ای از کارشناسان به بحث گذاشته بود. نظرات خانم فریبا حاج‌دایی درباره این داستان را می‌خوانید:
رمان “در چنگ” اثر شهرام رحیمیان، داستان یوسف آینه، مترجمی است که پس از شکست در ترجمه‌ی فاوست گوته، وارد جهانی پر از خیال، جادو، و پرسش‌های اخلاقی می‌شود. کلاغ وهومنه، ماجراهای دادستان، و شخصیت‌هایی مانند پاکو و یدالله، نمادهایی از مفاهیم عمیقی مانند عدالت، مسئولیت‌پذیری، و تنهایی انسان هستند. در نهایت، رمان با تاکید بر عشق به عنوان مأمنی آرامش‌بخش، خواننده را به تفکر درباره‌ی پرسش‌های بی‌پاسخ زندگی و نیاز به پیوندهای انسانی دعوت می‌کند.
در یک میزگرد تخصصی [+] با حضور باهار مومنی (مدرس داستان‌نویسی)، منا میرزایی (نویسنده) و فریبا حاج‌دایی (نویسنده)، داستان «مهتاب» اثر مریم رئیس‌دانا مورد نقد و بررسی قرار گرفت. این داستان که زندگی شخصیت‌هایی درگیر مسائل عاطفی، خانوادگی و اجتماعی را روایت می‌کند، با نثری روان و توصیفات دقیق، خواننده را به دنیای درونی شخصیت‌ها می‌برد. درون‌مایه اصلی داستان، مشکلات زناشویی، فشارهای اجتماعی، انتظارات خانوادگی و هویت فردی است، با تمرکز ویژه بر مسئله نازایی و تأثیر آن بر زندگی زناشویی. همچنین، داستان به موضوعاتی مانند مهاجرت، تفاوت‌های فرهنگی و احساس تنهایی در غربت نیز می‌پردازد.
«اَلِفشاه» نه تنها با حکایت‌ها و تمثیل‌های قدیم ایران خویشاوندی دارد، بلکه به شکلی خلاقانه این سنت را در قالب یک داستان تخیلی مدرن ادامه می‌دهد. این اثر با استفاده از نمادها، تمثیل‌ها، شخصیت‌های نمادین، و پرسش‌های فلسفی، به سنت ادبی کهن ایران احترام می‌گذارد و آن را در قالبی نو بازآفرینی می‌کند.
نمایش « دونده نابینا» («Blind Runner») اثر امیررضا کوهستانی، روایت زندگی زنی سیاسی در زندان و همسرش را به تصویر می‌کشد که با دویدن، تنش‌های عاطفی و اخلاقی خود را مدیریت می‌کنند. این دو، در فاصله‌ی بین ملاقات‌های کابینی، با دویدن به دنبال رهایی از فشارهای روانی و فیزیکی زندان هستند. ورود دختری نابینا به داستان، که چشم‌هایش را در اعتراضات ایران از دست داده، نمایش را به سمت چالش‌های بزرگ‌تری می‌کشاند: پیشنهاد دویدن در کانال مانش برای مقابله با قوانین ضد پناهندگی.
کسی باید به نویسنده کلیدر یادآوری کند که جوانان امروزی نیاز دارند که گذشته را درک کنند، اما این به معنای پذیرش بی‌چون و چرای نظام‌های تاریخی نیست. بلکه باید از تاریخ درس بگیرند و برای ایجاد تغییرات مثبت در جامعه امروز تلاش کنند. آیا دولت‌آبادی این مسأله پیش پاافتاده را درک نکرده است؟
مریم رئیس دانا درباره غیبت «همه آن زنان» در داستان محبوبه موسوی را تداوم هزار و یک شب می‌داند که زنان زیر خشونت پادشاه در حال نابودی هستند. در داستان موسوی اما موسوی زنان ولی عکس‌العمل دارند. در برابر خشونت ساکت نیستند و همه با هم متحد شده شهر را ترک می‌کنند یا خود را از نظر غایب می‌کنند.
گلشیری در سفر دوم به آمریکا، نسخه‌های آماده‌چاپ برخی از آثارش را همراه داشت تا در خارج از ایران منتشر کند. او با یک ناشر ایرانی به توافق رسید، اما این ناشر به تعهدات خود عمل نکرد و چاپ آثار با تأخیر و مشکلات مواجه شد. گلشیری در نامه‌هایی به دوستش خسرو دوامی، از این مشکلات و ناامیدی‌اش از ناشران ایرانی در خارج از کشور نوشت. او نگران بود که آثارش به شکل کامل و بدون سانسور منتشر نشوند.
مجموعه‌داستان «قهوه‌چیِ چمن‌سلطان» با نگاهی عمیق به مسائل اجتماعی، سیاسی و انسانی، روایت‌هایی تأثیرگذار و گاه تلخ ارائه می‌دهد. فرهاد کشوری با استفاده از فرم‌های کلاسیک و زبانِ امروزی، داستان‌هایی خلق کرده است که هم از نظر محتوا غنی هستند، و هم از نظر ساختار، منسجم.
داستان «همه آن زنان» محبوبه موسوی به قهر زنان به عنوان یک اقدام اعتراضی به خشونت خانگی می‌پردازد. به گفته منا میرزایی غیبت زنان، تمثیلی از اتحاد و اعتراض آن‌ها به خشونت و نابرابری است.
سانسور فقط به چاپ کتاب و ارشاد برنمی‌گردد. خیلی وقت‌ها روزنامه و مجله‌ها هم تیغ سانسور خودشان را دارند. مصاحبه‌ها وقتی که چاپ می‌شوند، چنان عوض می‌شوند که باورت نمی‌شود این همان متنی است که خودت ویرایش و غلط‌گیری کرده‌ای.
رمان «همه‌ی آن زنان» اثر محبوبه موسوی با استفاده از تکنیک‌های روایی چندلایه و تمثیلی، به بررسی جایگاه زنان در جامعه، خشونت خانگی و نابرابری جنسیتی می‌پردازد. غیبت ناگهانی زنان از محله، فضایی پرالتهاب ایجاد می‌کند که خواننده را به تأمل درباره‌ی شرایط زنان و روابط آن‌ها با مردان دعوت می‌کند. باهار مومنی در تحلیل این اثر، تأکید کرد که غیبت زنان نمادی از اعتراض به سرکوب سیستماتیک در جامعه‌ای مردسالار است و این داستان هشداری است درباره‌ی عواقب نادیده گرفتن و انکار زنان.
در جهانی که زبان مانند سلاح عمل می‌کند، یک قتل مرموز، رازی بزرگ را آشکار می‌کند. رولان بارت، فیلسوف مشهور، در یک تصادف مشکوک جان می‌بازد. اما آیا این حادثه واقعاً یک تصادف بود یا نقشه‌ای پیچیده طراحی شده بود برای ساکت کردن صدایی که می‌تواند جهان را تغییر دهد؟ شیرین عزیزی مقدم این کتاب را خوانده است.
۵۰۰ نویسنده و شاعر با انتشار بیانیه‌ای از احمد درخشان، معلم توانا و نویسنده‌ی برجسته که به زندان و مجازات های تکمیلی محکوم شده حمایت کرده‌اند. بیانیه آن‌ها را می‌خوانید:
«اسباب شّر» نه تنها یک رمان تاریخی و اجتماعی خواندنی‌ست، بلکه اثری است که با نگاهی دقیق و تحلیل‌گرا، خواننده را به تأمل در تحولات جامعه ایران وامی‌دارد. این کتاب، با بیش از پانصد صفحه، اثری فشرده و پرکشش است.
اول خلاصه کلام را بگویم بهتر است: چندین و چند سال سانسور شدید در ایران، که گویا از زمان قاجار هم بوده، نشان داده که سانسور هیچ مصرف و خاصیتی ندارد جز بستن دست و پای هنرمند و جز صرف هزینه بالا برای دو طرف.
نویسنده در این کتاب با ترکیبی از مضامین فلسفی، روان‌شناختی، سیاسی و اجتماعی، داستانی عمیق و تأمل‌برانگیز را روایت می‌کند. در این متن، به تحلیل شخصیت‌ها، ساختار داستان و مضامین کلیدی پرداخته می‌شود و تلاش می‌شود تا ابعاد مختلف این اثر ادبی مورد بررسی قرار گیرد.
«بانگ» یک رسانه ادبی و کاملاً خودبنیاد است که در خارج از ایران و به دور از سانسور و خودسانسوری بر مبنای تجربه‌ها و امکانات مشترک شخصی شکل گرفته و با کوشش شهریار مندنی‌پور و حسین نوش‌آذر اداره می‌شود.
