
نقدهای حرفهای کتاب از دیرباز بهعنوان ابزاری کلیدی در بازاریابی آثار ادبی شناخته شدهاند، اما آیا واقعاً نقد فروش را افزایش میدهد؟ در حالی که ناشران سنتی برای جلب توجه کتابفروشان و کتابخانهها به نقدهای حرفهای وابستهاند، خوانندگان عمومی بیشتر تحت تأثیر نظرات اینفلوئنسرها و نقدهای مصرفکنندگان در پلتفرمهایی مانند تیکتاک، گودریدز و آمازون قرار میگیرند. این مقاله به بررسی تأثیر نقدهای حرفهای و مصرفکننده بر فروش کتاب میپردازد و نشان میدهد چگونه ناشران مستقل و نویسندگان خودنشر از شبکههای اجتماعی و ارتباط مستقیم با مخاطبان برای دیده شدن و فروش بیشتر استفاده میکنند.
جی. ال. پاورز، صاحب یک انتشارات کوچک و مستقل، نقش نقد کتاب در رساندن کتابها به دست خوانندگان را در مقالهای بررسی کرده است. پاورز به تغییر اخیر در سیاستهای مجلهی «پابلیشرز وییکلی» Publishers Weekly (PW)، یکی از قدیمیترین و مهمترین نشریات صنعت نشر، اشاره میکند که حالا برای بررسی کتابها ۲۵ دلار هزینهی ارسال دریافت میکند، بدون تضمین نقد. فرض پابلیشرز وییکلی این است که نقدهای حرفهای بخش ضروری کمپینهای بازاریابی هستند و هزینه ارسال ناچیز است. اما سؤال اصلی که در بحثهای ناشران مستقل مطرح شد این بود: آیا نقدهای کتاب واقعاً فروش را افزایش میدهند؟ اگر نقدها تأثیر کمی بر فروش داشته باشند، چرا باید هزینهای برای احتمال نقد پرداخت کرد؟
تفاوت بزرگی بین ناشران سنتی (مستقل و بزرگ) و نویسندگان خودنشر یا ناشران کوچکی که از توزیع اصلی کنار گذاشته شدهاند، وجود دارد. ناشران سنتی روی «تجارت» تمرکز دارند: کتابفروشان، کتابداران و استادان دانشگاهها. برای این کار، نقدهای حرفهای ضروری است، زیرا نمایندگان فروش را در متقاعد کردن کتابفروشان و کتابخانهها برای سفارش کمک میکند. کمیتههای جوایز نیز به نقدها توجه دارند و برخی جوایز برای موفقیت در بازار کتابخانهها کلیدیاند.
اما خوانندگان عمومی معمولاً به نظر Kirkus یا Booklist اهمیتی نمیدهند و شاید حتی ندانند Kirkus چیست. آنها به نظر دیگر خوانندگان اهمیت میدهند. متوی یانکلویچ از World Poetry Books میگوید دادههایشان نشان میدهد نقدها، بهویژه در مجلات دانشگاهی، فروش را افزایش میدهند، زیرا میتوانند آنها را در شبکههای اجتماعی بازنشر کنند و فروش مستقیم به مصرفکننده را تقویت کنند. لورا هررا، مسئول تبلیغات Catalyst Press، میگوید به عنوان خواننده، نقلقولهای خوب از نقدهای حرفهای یا تأیید نویسندگان معروف در کتابفروشیها او را به خرید ترغیب میکند. اما حالا که به صورت دیجیتال کتاب میخرد، از لیستهای آنلاین و نقدهای پس از انتشار (مانند نقدهای مصرفکننده یا مجلاتی مانند Ms. Magazine) کتاب انتخاب میکند. او معتقد است نقدهای حرفهای (به جز نقدهای New York Times که هم به مصرفکنندگان و هم به حرفهایها میرسد) بیشتر کتابداران و کتابفروشان را جذب میکنند و کمتر به عموم خریداران کتاب میرسند.
این ما را به حوزه تبلیغات متمرکز بر مصرفکننده میبرد: نقدهای اینفلوئنسرها و خوانندگان چقدر مهماند؟ نقدهای تیکتاک، یوتیوب، گودریدز و آمازون چه تأثیری بر فروش دارند؟ اینها نقدهایی هستند که نویسندگان خودنشر، که اغلب برای نقدهای حرفهای باید هزینه گزافی بپردازند، به دنبالشان هستند. لیزا زمیت از IHRAM Press میگوید ناشران مستقل نیز حالا زمان و توجه بیشتری به نقدهای مصرفکننده و اینفلوئنسرها اختصاص میدهند، زیرا تأثیر زیادی بر فروش دارند.
علاوه بر نقدهای اینفلوئنسرها، ارتباط مستقیم با مصرفکنندگان در شبکههای اجتماعی تأثیر بیشتری از انتظار ناشران دارد. در مه ۲۰۲۵، Modjaji Books، ناشر آفریقای جنوبی آثار نویسندگان زن، کمپینی در شبکههای اجتماعی و خبرنامه برای «روشن نگه داشتن چراغها» راهاندازی کرد و تخفیف برای خرید پنج کتاب ارائه داد. این پست پراشتراکترین پست آنها شد و پاسخها شگفتانگیز بود: توجه رؤسای دپارتمانهای نشر دانشگاههای آفریقای جنوبی، دعوت به درخواست برای کمکهزینه، و خرید کتاب توسط چهرههای ادبی برجسته. کالین هیگز، ناشر Modjaji، میگوید این افراد مصرفکننده نیستند، بلکه خوانندگان، نویسندگان و حامیانی اند که نمیخواهند انتشارات کوچکی مانند Modjaji تعطیل شود. او از سر ناچاری این کمپین را شروع کرد، زیرا سال گذشته بسیار دشوار بود. به قول او، باید در زد تا در باز شود، و این کمپین راهی برای جلب توجه بود.
در نهایت، نقدهای حرفهای درمان نهایی برای تبلیغات نیستند. دادههای دقیقی درباره تأثیر نقدها بر فروش سخت به دست میآید، اما بیتردید بخشی از بسته تبلیغاتی هستند. نقدها اعتبار کتاب را افزایش میدهند و استفاده از آنها در شبکههای اجتماعی، وبسایتها و متادیتای کتاب حلقهای بازخوردی ایجاد میکند که دیده شدن را بالا میبرد. اما به همان اندازه نقدها، جوایز، تلاشهای حضوری و آنلاین ناشر و نویسنده، مصاحبهها، مقالات مهمان، نقدهای مصرفکننده و اینفلوئنسرها و هر عاملی که کتاب را به حرفهایها و مصرفکنندگان نشان دهد، مهم است.