
بیانیه پایانی کارزار «شعر زندگی در برابر اعدام» بر نقش شعر بهعنوان کنشی فرهنگی در اعتراض به اعدامهای دولتی و دفاع از حق زندگی تأکید دارد. این کارزار، که در واکنش به موج سرکوب و اعدام در ایران شکل گرفت، با حضور بیش از ۶۰ شاعر از سراسر جهان و برگزاری دو شب شعر (۲۵ اردیبهشت و ۷ خرداد ۱۴۰۴) به همراهی رادیو زمانه و نشریهی «بانگ»، صدایی جمعی علیه خشونت حکومتی و فرهنگ مرگاندیش ایجاد کرد.
هدف آن بازتاب صدای قربانیان، گسترش همبستگی، و حمایت از کارزارهای «نه به اعدام» بود. شعرها به مضامین کرامت انسانی، تروما، سوگواری و مقاومت پرداختند و این حرکت گامی کوچک اما پیوسته در مبارزهی فرهنگی علیه خشونت نهادینهشده قلمداد شد، با امید به تداوم مقاومت فرهنگی و اجتماعی تا ریشهکنی اعدام.
بیانیه پایانی کارزار شعر زندگی در برابر اعدام را میخوانید:
صدایی دربرابر مرگ، زبانی در ستایش زندگی
به اطلاع می رساند کارزار «شعر زندگی در برابر اعدام» پس از پنج هفته فعالیت، با برگزاری دومین شب شعر، به کار خود در شکل فعلی پایان داد.
ما این کارزار را برگزار کردیم زیرا باور داشتیم که شعر میتواند فراتر از فرم و زیبایی، به کنش بدل شود؛ شعری که به میدان بیاید، در کنار مادران دادخواه، محکومان به اعدام و روانِ خونچکان جامعه بایستد و در برابر فرهنگ مرگاندیش حاکم، تپش زندگی بسراید.
این کارزار در واکنش به موج گستردهی اعدامهای دولتی و در یکی دیگر از سهمگینترین دورانهای سرکوب در ایران شکل گرفت؛ تلاشی مستقل و بیننسلی برای ایستادن در برابر چرخهی خشونت، کشتار و اعدام در روزهایی که ماشین سرکوب، جانهای بسیاری را در زندانها میستاند.
هدف ما شکل دادن به صدایی جمعی و فرهنگی علیه اعدام و دفاع از حق زندگی است؛ با بهرهگیری از زبان، شعر و فرهنگ، برای مقابله با منطق مرگاندیش و خشونت خواه حاکم و روانهکردن شعر زندگی در ایران.
از اهداف اصلی این کارزار:
اعتراض علنی به روند فزایندهی اعدامها، بازتابدادن صدای قربانیان خاموش، مقابله با گفتمان مرگمحور با تکیه بر شعر و ادبیات، گسترش همبستگی در برابر مجازات مرگ و حمایت از کارزارهای اعتراضی «نه به اعدام» و «سهشنبههای نه به اعدام» بود.
بیش از ۶۰ شاعر از سرتاسر جهان با گرایشهای سیاسی و سبکهای مختلف ادبی در این کارزار حضور یافتند. آثار آنها با همکاری رادیو زمانه و نشریهی ادبی «بانگ» منتشر شد و بسیاری بهصورت مجازی در شبشعرها شرکت کردند. مجموعهای از شعرها با خوانش شاعران، روزانه با هشتگهایی چون#شعرزندگیدربرابراعدام،#آریبهزندگینهبهاعدام و #نهبه_اعدام در فضای مجازی و بر پلاکاردهای خیابانی دیده شد.
نخستین شب شعر پنجشنبه ۲۵ اردیبهشت ۱۴۰۴ باصدای شاعرانِ نسلها و سبک های گوناگون یکی از شریفترین «نه»ها را فریاد سر داد.
دومین شب شعر کارزار، سهشنبه ۷ خرداد ۱۴۰۴، با تأکید بر جایگاه تاریخی شعر در مقاومت مدنی و فرهنگ سازی برگزار شد.
در این نشستها که با حضور شاعران، ناشران، جامعهشناسان و فعالان حقوق بشر به میزبانی رادیو زمانه در فضای اسپیس و کلابهاوس برگزار شد، مسئلهی اعدام، خشونت حکومتی و نقش شعر در جامعهسازی به بحث گذاشته شد.
شعرهای این کارزار از خشونت، اهمیت جان و کرامت انسانی، تروماهای فردی و اجتماعی ناشی از اعدام، سوگواری، سرکوب و مقاومت سخن میگفتند. مضامینی چون مرگ و زندگی، بدن محکوم، روانِ بازمانده از اعدام، انسانِ خشونت ورز و…
کارزار «شعر زندگی در برابر اعدام» گامی کوچک اما پیوسته در مسیر مبارزهی فرهنگی با خشونت نهادینهشده بود.
باشد که ضرورت آغاز فصلهای تازه را دریابیم: فصلی که فرهنگ، اعتراض، مقاومت و نیرویی برای ساختن باشد.
امیدواریم این صداها به طور مداوم به جریانهای پیگیر مقاومت فرهنگی، اجتماعی و حقوقی علیه اعدام در هم افزایی باشند؛ چراکه تا روزی که چراغ مبارزه روشن است، دیکتاتوری پیروز نشده است.
از همهی شاعران، نویسندگان، هنرمندان، کنشگران، رسانهها (بهویژه رادیو زمانه و نشریهی بانگ) و همراهانی که در این کارزار صدای زندگی شدند، صمیمانه سپاسگزاریم.