«یادگاری روی دیوار دیگران»: مجموعه مقالات و گفت‌وگوهای محمد محمدعلی درباره چهره‌های برجسته ادبیات معاصر ایران، در انتشارات رها و با گردآوری و تنظیم بهاره دهکردی منتشر شده است. این کتاب در جریان دومین جشنواره کتاب فارسی ونکوور در ماه مه ۱۴۰۴ رونمایی شده بود و اکنون در نسخه‌های چاپی و الکترونیکی در دسترس علاقه‌مندان قرار دارد. نسخه چاپی این اثر شامل نمایه‌ای با بیش از ۳۵۰ مدخل است که دسترسی به محتوای کتاب را برای پژوهشگران و علاقه‌مندان آسان‌تر می‌کند.
این مجموعه شامل مقالات و یادداشت‌های محمد محمدعلی درباره ۳۱ چهره برجسته ادبیات معاصر ایران، از جمله صادق هدایت، سیمین دانشور، احمد شاملو، فروغ فرخزاد، محمود دولت‌آبادی و دیگران است. این نوشته‌ها که در بازه زمانی ۱۳۶۶ تا ۱۳۹۶ نگاشته شده‌اند، ترکیبی از نقد، خاطره و تاریخ شفاهی ادبیات ایران را ارائه می‌دهند. هر بخش با گفت‌وگوهای میان محمدعلی و بهاره دهکردی تکمیل شده است که به‌روزرسانی اطلاعات و حفظ جنبه شفاهی اثر را تضمین می‌کند. کتاب به گونه‌ای تنظیم شده که دیدگاه‌های نویسنده بدون تغییرات ساختاری اساسی حفظ شده و بازتاب‌دهنده سبک نثر روان و صمیمی اوست.
زنده‌یاد محمد محمدعلی در پیشگفتار کتاب نوشته است:
«مجموعهٔ «یادگاری روی دیوار دیگران» آن‌طور که از نامش پیداست، یادآور گونه‌ای ادبیات شفاهی به‌طور کلی، و جزئی از تاریخ شفاهی است… این نوشته‌ها دربرگیرندهٔ برخی یادداشت‌های من است در بازهٔ زمانی سی‌ساله (۱۳۶۶ – ۱۳۹۶) و به‌طور کلی در جوار و حوالی ادبیات شفاهی و صرفاً دربارهٔ نویسندگان و شاعران ایرانی… سعی شده است در بخش پرسش و پاسخ با مرور خاطره‌هایی چند و به‌منظور رونقِ بخش شفاهی، برخی اطلاعات شخصی به‌روزرسانی شود.»
شقایق محمدعلی، دختر زنده‌یاد محمد محمدعلی، در مراسم رونمایی کتاب درباره چالش‌های گردآوری این کتاب گفته بود:
«بدون پشتیبانی خانم سیما غفارزاده و آقای هومن کبیری، انتشار این کتاب پس از درگذشت نویسنده، برای ما ممکن نبود. آن‌ها با درک چالش‌های عاطفی ما به‌عنوان خانواده، همراه ما و بهاره دهکردی عزیز، پاسخگوی پرسش‌های فراوانی بودند… یکی از دغدغه‌های ما این بود که چطور می‌توان بدون تغییر دادن صدای او، متن را ویرایش کرد؟ چطور می‌توان دیدگاه‌های نویسنده را حفظ کرد و آنچه را ناتمام گذاشته بود، به پایان رساند. پشتیبانی و پشتکار مادرم، نسرین کیهانی، که به‌سنت همیشه‌اش هنگام ادیت کارهای پدر، خط‌کشی به‌دست متن را خط‌به‌خط چندباره و چندباره خواند، از خاطرم نمی‌رود.»
دکتر فرزان سجودی، زبان‌شناس و نشانه‌شناس، در مراسم رونمایی کتاب گفته بود:
«سبک نثر او [محمد محمدعلی] پاکیزه، روان، خوش‌خوان، صمیمی و بی‌تکلف است… اشراف او به فضای ادبی دست‌کم پنج دهه، از دهه چهل تا پایان دهه نود، و دقت و ریزبینی‌اش در خوانش آثار ادبی، این مجموعه را به منبعی ارزشمند تبدیل کرده است.»
انتشارات رها پیش‌تر به مناسبت هفتاد و هفتمین زادروز محمد محمدعلی، کتابی با عنوان «به‌یاد خالق «جهان زندگان»: مجموعه مقالات و یادداشت‌هایی درباره زندگی ادبی و آثار محمد محمدعلی» منتشر کرده بود.
محمد محمدعلی (۷ اردیبهشت ۱۳۲۷ – ۲۳ شهریور ۱۴۰۲)، نویسنده برجسته ایرانی و عضو کانون نویسندگان ایران، با آثاری چون «بازنشستگی و داستان‌های دیگر» (برنده جایزه بیست سال ادبیات داستانی) و «برهنه در باد» (برنده جایزه یلدا) شناخته می‌شود. او در آثارش به مسائل اجتماعی با بیانی نمادین پرداخت و موضوعاتی چون سنت و تجدد، بحران آب و خشونت علیه دگراندیشان را بررسی کرد. محمدعلی در سال ۱۳۷۵ از حادثه اتوبوس نویسندگان جان سالم به در برد و در سال ۱۳۸۸ به کانادا مهاجرت کرد. او تا پیش از درگذشتش در ونکوور به تدریس داستان‌نویسی و نگارش آثار ادبی ادامه داد. آخرین رمان او، «جهان زندگان»، اثری عاطفی درباره خشونت‌های تاریخ معاصر ایران است.
تهیه کتاب
نسخهٔ چاپی این کتاب را می‌توان از کتاب‌فروشی پان‌به در داون‌تاون ونکوور، به‌صورت حضوری و آنلاین با امکان ارسال به تمام نقاط دنیا (به‌جز ایران و افغانستان) و همچنین از طریق وب‌سایت آمازون و دیگر کتاب‌فروشی‌های معتبر در کشورهای مختلف خریداری کرد.
نسخهٔ الکترونیکی این کتاب با فرمت ای‌پاب و چیدمان سیال متن روی پلت‌فرم‌های Apple Books و Google Play Books تنها با یک کلیک در ۷۰ کشور جهان در دسترس است.
خرید نسخه‌های چاپی و الکترونیکی کتاب از طریق لینک زیر امکان‌پذیر است (+)
https://tr.ee/2tdDus
