تلمیب

تلمیح، هنری ظریف در زبان شاعرانه است که با ارجاعی کوتاه به روایات، آیات یا داستان‌های آشنا، ذهن مخاطب را به جهانی از معانی پیوند می‌دهد. این صنعت ادبی، که از قرن ششم هجری با ورود عناصر عرفانی و دینی به شعر پارسی شکوفا شد، در روایت یوسف و زلیخا جلوه‌ای پررنگ یافت. اما آیا این ظرفیت زبانی، پس از مصرف مداوم توسط شاعران، به ابتذال کشیده شده یا همچنان می‌تواند درخشش نابغه‌هایی چون سعدی و حافظ را بازآفرینی کند؟ این مقاله به بررسی این پرسش می‌پردازد که آیا تلمیح ذاتاً چنین پویایی‌ای دارد یا درخشش آن وابسته به لحظه‌های استثنایی شاعرانه است.