تقوایی در این داستان نشان می‌دهد که چگونه یک تجربه جهانی (بلوغ) در فرهنگ جنوب ایران و با آیین‌های خاص خودش معنا و شکل می‌گیرد. به بیان دیگر، تقوایی از یک «قالب جهانی» (روایت گذار) برای به تصویر کشیدن محتوا و زیست‌جهان بومی خود استفاده می‌کند و همین، هم به اثرش وجهی جهانی می‌بخشد و هم اصالت بومی آن را تقویت می‌کند.
در روزگاری که تصویر، ابزار فریب شده، ناصر تقوایی تصویر را به پناهگاه صداقت بدل کرد. اکنون در نبود او، سینمای ایران فقیرتر است. اما تصویرش، همچنان در باد و دریا و در نگاه مردمان جنوب زنده است. در یاد کسانی که می‌دانند هر هنرمند راستین، پیش از آنکه فیلمساز یا نویسنده باشد، شاهدی بر حقیقت انسان است.
در بیانیه کانون نویسندگان ایران آمده است:
«ناصر تقوایی را می‌توان شمایل خدشه‌ناپذیر سینماگر مستقلی شمرد که هرگز سر بر خط صاحبان قدرت و ثروت نگذاشت و تا زنده بود در برابر سانسور، تبعیض، آزادی‌کشی و دخالت حکومتی در کار هنرمند جانانه ایستاد و هرگز با دو حکومت پهلوی و جمهوری اسلامی بر سر هنر خود معامله نکرد و هنر را فروختنی نمی‌دانست.
این مصاحبه یک سند تاریخیِ درجه یک برای فهم جریان ادبی جنوب، تاریخچه مطبوعات محلی و نقش محوری ناصر تقوایی در شکل‌بخشیدن به این جریان ادبی است. ارزش اصلی آن در روایت اولیه، جزئیات منحصربه‌فرد و تحلیل‌های شخصی نسیم خاکسار نهفته است. این متن برای هر پژوهشگری در حوزه تاریخ ادبیات معاصر ایران و به ویژه سینمای تقوایی، یک منبع ضروری و روشنگر محسوب می‌شود.
ناصر تقوایی، اگرچه به عنوان یکی از پیشگامان موج نوی سینمای ایران شناخته می‌شود، بیش از هر چیز، ریشه در ادبیات داشت. خاستگاه هنری او نه در کلاس‌های سینما، که در دل داستان‌نویسی و فضای روشنفکری دهه‌های ۴۰ و ۵۰ شکل گرفت. تقوایی با انتشار داستان‌های کوتاهش در مجلاتی چون «آرش» و سردبیری «جُنگ هنر و ادبیات جنوب»، خود را به عنوان نویسنده‌ای صاحب سبک با نثری متأثر از مکاتب آمریکایی تثبیت کرد. مجموعه داستان «تابستان همان سال» که تنها اثر او در زمینه ادبیات داستانی است در عرصه ادبیات کارگری و ادبیات اقلیمی جنوب به یاد ماندنی و از اثار شاخص ادبیات معاصر ایران است.
تقوایی هنرمندی بود که پیش از آنکه کارگردان شود، نویسنده‌ای مردمی و دقیق‌نگر بود؛ نویسنده‌ای که درد و حقیقت زندگی انسان ایرانی را می‌نوشت و با زبانی ساده اما ژرف، از واقعیت‌های جامعه سخن می‌گفت.
این مقاله با نگاهی شاعرانه و فلسفی، به تحلیل فیلم «باد جن» ساخته ناصر تقوایی و ارتباط آن با شهر بندرلنگه و مفهوم «زار» می‌پردازد. نویسنده استدلال می‌کند که «باد جن» تنها یک مستند درباره یک آیین محلی نیست، بلکه تصویری است از «وضعیت عمومی جهان». نویسنده با ارجاعات فراوان به اسطوره‌ها (مانند مسیح، دیونیسوس، ادیپ) و چهره‌های ادبی (مانند ساعدی، احمد محمود، شاملو)، فیلم «باد جن» را به عنوان اثری جهان‌شمول و فلسفی فراز می‌آورد.
نخستین شماره آوا و نوا به درونمایه «طغیان» در داستان‌های کوتاه ناصر تقوایی اختصاص دارد. این برنامه با تکیه بر مقاله‌ای از سمیه سادات نوری در جمع‌‌خوانی دو داستان کوتاه «روز بد» و «عاشورا در پاییز» ناصر تقوایی تهیه شده است.
ناصر تقوایی، کارگردان و داستان‌نویس برجسته‌ی ایرانی، خالق آثاری چون «دایی جان ناپلئون» و «ناخدا خورشید»، در ۸۴ سالگی در تهران درگذشت. او با داستان‌هایی صمیمی و تأثیرگذار، زندگی کارگران و دریانوردان جنوب ایران را با نگاهی همدلانه و بی‌طرف به تصویر کشید و نسلی زخم‌خورده را جاودانه کرد.
مسلم منصوری، سینماگر در مستند «آخرین کلام» (به تهیه کنندگی لیلا قبادی) تصویری از احمد شاملو را در گفت‌وگوی ناصر تقوایی با شاعر ارائه می‌دهد.
روز جهانی کارگر – سمیه‌سادات نوری، «روز بد» و «عاشورا در پاییز»، دو داستان نمونه از ادبیات کارگری ایران نوشته ناصر تقوایی را بررسی می‌کند.
