بانگ نیوز

در حالی که در سالن سینمای پاریس مشغول تماشای فیلم ژاپنی «استاد کابوکی» بود، ناگهان خبر درگذشت بهرام بیضایی روی صفحه موبایلش ظاهر شد؛ لحظه‌ای غریب و پرمعنا برای محمد حقیقت، منتقد و دوست قدیمی این سینماگر بزرگ، که شیفتگی بیضایی به هنر و تئاتر ژاپن را به خوبی می‌دانست و همین تقارن، موجی از خاطرات مشترک، از شب‌گردی‌های پاریس تا همراهی در جشنواره نانت و برگزاری مرور آثار او در سینماتک فرانسه را در ذهنش زنده کرد.

در آثار بهرام بیضایی، داغ ننگ نه تنها یک پدیدهٔ اجتماعی، بلکه ابزاری قدرتمند برای طرد و کنترل افراد متفاوت است. بررسی جامعه‌شناختی دوازده اثر او بر اساس نظریهٔ اروینگ گافمن نشان می‌دهد که بیضایی بیشترین توجه را به داغ‌های جنسیتی، طبقاتی، نژادی و عقیدتی معطوف کرده و شخصیت‌های زن و مردش را قربانیان برچسب‌های غیرحقیقی جامعه‌ای مردسالار، واپس‌گرا و منفعت‌طلب ترسیم می‌کند.

بهرام بیضایی، یکی از تأثیرگذارترین چهره‌های سینمای نوین و تئاتر ایران، در روز تولد ۸۷ سالگی خود – پنجم دی ۱۴۰۴ – در آمریکا درگذشت. دوسیه بانگ درباره این ایرانی ترین هنرمند ایران را می‌خوانید:

«بدری» نه فقط یک داستان عاشقانه‌ی تلخ، بلکه کاوشی ظریف در بحران مردانگی، دروغ به عنوان شیوه بقا، و امکان (یا عدم امکان) رهایی از خودِ قدیمی است.

حسین نوش‌آذر در این مقاله کتاب جدید عباس امانت با عنوان «گاه‌شماری خورشیدی و پایداری نوروز در هویت فرهنگی ایران» را بررسی می‌کند. امانت در

«رؤیاهایی که در شب می‌خندند»، جدیدترین دفتر شعر سارا پورجوادی، بیش از آنکه مجموعه‌ای از اشعار سپید باشد، نقشه‌ای است برای ادامه‌دادن. این مقاله با عبور از عنوان نمادین کتاب و با تکیه بر نظریه‌هایی از فمینیسم تا روان‌کاوی، نشان می‌دهد که این اشعار چگونه با زبانی ساده و تصاویری ملموس، سه‌گانۀ «سیاست مراقبت»، «سوگ و احیا» و «زیست روزمره در محاصرۀ خشونت» را در هم می‌تنند تا امیدی کم‌حجم اما پایدار برای زیستن بیافرینند.

دومینو» رمانی است دربارهٔ گذر از انفعالِ قربانی‌پنداری به فعال بودنِ جست‌وجوگر معنا؛ اثری که با پیوند داستان‌های شخصی، تاریخ جمعی و فلسفه، از رنج فرشی انسانی می‌بافد و پرسش نهایی را همچون میراثی به خواننده می‌سپارد: ما چه معنایی را در رنج‌های خود خواهیم یافت؟

در اوج تاریکی‌های فردی و اجتماعی، گرد هم آمدن، سخن گفتن، مهر ورزیدن و حفظ امید به فردا، خود عملی رادیکال و نورافشان است.

در بخش پایانی این نقد بر کتاب «یعنی تو کله‌ت بهشته» رضا شهبازی، نویسنده با حفظ نگاه تاب‌آورانه‌اش به زندگی، به تحلیل‌های عمیق سیاسی و اجتماعی می‌پردازد؛ از نقد مصرف‌گرایی و سرمایه‌داری گرفته تا جزئیات هایپررئالیستی شرایط روزمره، همه با لحنی ساده، طنزآمیز و دوستانه که مخاطب را تا انتها همراه می‌کند و به تأمل وامی‌دارد.

قدرت روایت این شماره از کافه رادیو با صدا و اجرای مهدی اصلانی نه در زیبایی ادبی، که در صداقت دردناک و به تصویر کشیدن رنجی است که از دیوارهای زندان فراتر رفته و دامن بی‌گناه‌ترین افراد (یک مادر سالخورده) را می‌گیرد. محتوای آن از نظر عاطفی قدرتمند و از نظر اجتماعی-تاریخی قابل تأمل است.

این گزارش که هر چهار سال منتشر می‌شود، تنها تحلیل جهانی جامع روندهای چندساله آزادی بیان و روزنامه‌نگاری است و با عنوان فرعی «روزنامه‌نگاری: شکل‌دهی به جهانی در صلح» بر نقش حیاتی رسانه‌های آزاد در دستیابی به اهداف توسعه پایدار تأکید دارد.