دانته در سرود بیستوهشتم کمدی الهی پیامبر اسلام و امام اول شیعیان را در جهنم در میان آنان که در دین اختلاف به وجود میآورند و فرقهسازی میکنند قرار داده، و آنها را در حال دریده شدن مکرر توسط شیاطین به تصویر کشیده است. یک ناشر هلندی در چاپ نسخهای از کمدی الهی دانته برای نوجوانان و جوانان این فصل را برای «جلوگیری از جریحهدار شدن بیمورد احساسات» حذف و به یک معنا سانسور کرده است.
کریستف دوفوگت، استاد دانشگاه معتبر ساینس پو در پاریس در مصاحبهای با روزنامه فیگارو این اقدام را محکوم کرده و هشدار داده که غرب با چنین اقداماتی به ورطه خودسانسوری و «فرهنگ حذف» میافتد. این استاد تاریخ هلند در بخشی از این مصاحبه میگوید:
«در مورد سانسور کمدی الهی دانته ما با تصمیمی که مقامات مذهبی یا نهادهای دولتی گرفتهاند روبرو نیستیم بلکه با تصمیمی که ناشر گرفته است، یعنی با یکی از بازیگران جامعه مدنی روبرو هستیم. این ناشر سخنان یک نویسنده زنده را سانسور نکرده بلکه یک میراث ادب کهن غرب را هدف قرار داده لذا ممکن است این اقدام او بر فیلمها و برنامههای تدوین کتابهای درسی دانشآموزان و دانشجویان نیز تاثیر بگذارد و زمینهساز اجرای “فرهنگ حذف” شود که همه آنچه را که ممکن است احساسات را جریحهدار کند در محاق قرار میدهد. در این مورد احساسات مسلمانان غافل از آنکه مسلمانان مهاجر خواهان سانسور کمدی الهی نشده بودند. »
دانته در «کمدی الهی» که یک اثر استعاری و حماسی در یک صد سرود است، سه عالم برزخ، دوزخ و بهشت را در سه مجلد وصف میکند. شخصیت اصلی در این اثر خودِ نویسنده است که در سفری به ارواح مردگان برمیخورد. آنها از سرگذشتشان با او سخن میگویند. در این میان «ورژیل» که در این اثر نماد خردگراییست، همراه شاعر به دوزخ میرود و دوزخ را به او نشان میدهد. بهآتریس به عنوان نمادی از ارادهی پروردگار دست شاعر را میگیرد و او را با خود به بهشت میبرد.
دانته در نزاع میان امپراطور بیانچی و پاپ نری، جانب امپراطور را گرفت. در سال ۱۳۰۲ میلادی او را به فعالیتهای ضد ملی و اخلال در امنیت ملی متهم کردند، از مشاغل دولتی برکنارش کردند و پس از پرداخت جریمهی نقدی او را به مدت دو سال به خارج از فلورانس تبعید کردند. کمدی الهی را دانته در همین سالهای تبعید نوشت.
کمدی الهی نخستین بار به ترجمهی زندهیاد شجاعالدین شفا در سال ۱۳۳۵ توسط انتشارات امیر کبیر منتشر شد و تا سالها پس از انقلاب، وزارت ارشاد به این کتاب اجازهی تجدید چاپ نمیداد.
