سلمان رشدی که قرار است جایزه صلح اتحادیه ناشران و کتابفروشان آلمان در سال ۲۰۲۳ را دریافت کند، جمعه ۲۸ مهر در یک نشست خبری در نمایشگاه کتاب فرانکفورت آلمان گفت که نگران وضعیت سیاسی کنونی جهان است اما نمیخواهد امید خود را از دست بدهد.
او افزود: «جهان در وضعیت خوبی نیست اما به طور غیرمنطقی، من همچنان خوشبین هستم. نوشتن نوعی خوشبینی است.»
به گزارش خبرگزاری آلمان رشدی گفت با این حال، او از آنچه حماس در اسرائیل انجام داد و همچنین از واکنش اسرائیل «مملو از وحشت» است.
رشدی که آشکارا از اظهار نظر صریح درباره جنگ اسرائیل با حماس در غزه طفره میرفت گفت در مجموع نظر مشخصی در اینباره ندارد و صرفاً «با مرگ افراد بیگناه» مخالف است.
قرار بود در نمایشگاه کتاب فرانکفورت، بنیاد «لیتپروم» که برای حمایت از نویسندگانی در «جنوب جهان» پدید آمده، به خاطر رمان «تفصیل ثانوی» جایزه ویژهاش را به عدنیه شبلی، نویسنده فلسطینی اهدا کند. اما به دلیل جنگ حماس و اسرائیل، یورگن بوس، مدیر نمایشگاه کتاب فرانکفورت اعلام کرد این جایزه در فرصت دیگری به شبلی اهدا میشود. رشدی گفت امیدوار است که به تعویق افتادن اهدای این جایزه ادبی به معنای لغو آن نباشد. او یک بار دیگر به کنایه گفت:
«من بیش از حد خوشبین هستم.»
بیش از ۶۰۰ نویسنده سرشناس در جهان از جمله عبدالرزاق قرنح، برنده نوبل ادبی در سال ۲۰۲۱ و ارنی آرنو، برنده نوبل ادبی در سال ۲۰۲۲ در نامهای به نمایشگاه کتاب فرانکفورت از عدنیه شبلی، نویسنده فلسطینی حمایت کرده و از برگزارکنندگان خواستهاند که به «احساسات و عواطف فلسطینیها» در چارچوب آثار ادبی فضایی اختصاص دهند.
مخالفان اما میگویند اهدای جایزه به عدنیه شبلی به بحثها درباره اشغالگری اسرائیل در شرایط خطیر کنونی دامن میزند و ممکن است زمینهساز مخالفتهایی با اسرائیل شود.رشدی گفت:
«هر کس باید بتواند در مورد هر چیزی بنویسد. تنها سوال باید این باشد که نوشته خوب است یا بد. هر چیز دیگری به معنای مرگ هنر است. ادبیات نباید نقش از پیش تعیین شده داشته باشد. کتابها برای این نیستند که به مردم بگویند به چه چیزی فکر کنند، بلکه قرار است مردم را وادار به تفکر کنند.»
رشدی در ادامه یادآوری کرد:
«و این همان چیزی است که کتابها را برای دیکتاتوریها و رژیمهای استبدادی بسیار خطرناک میکند: ادبیات میتواند نشان دهد که جهان چقدر غنی و پیچیده است – این برخلاف جهان بینی تنگنظران، متعصبان و مستبدان است. اینکه مثلاً نویسندگانی در ایتالیا یا هند به دلیل انتقاد از دولت به دادگاه کشیده میشوند، رسوایی است. به طور کلی دموکراسی در سراسر جهان در معرض خطر است.»
کتاب جدید رشدی که درباره سوءقصد سال گذشته به اوست، قرار است در آوریل سال آینده منتشر شود. این کتاب که «چاقو؛ اندیشههایی پس از تلاش برای قتل» نام دارد، در ۲۵۶ صفحه در انتشارات پنگوئن رندوم در آمریکا منتشر میشود. این ناشر اوایل سال جاری میلادی رمان «شهر پیروزی» رشدی را که پیش از حمله تکمیل شده بود، منتشر کرد.
مراسم اهدای جایزه جایزه صلح اتحادیه ناشران و کتابفروشان آلمان یکشنبه ۳۰ مهر در کلیسای سنت پل فرانکفورت برگزار خواهد شد. هدف این جایزه نشان دادن تعهد تجارت کتاب به «درک بینالمللی بین ملتها و فرهنگها» است.
بیشتر بخوانید:
