کاوه نمیر، نویسنده و مترجم پرکار آثار کلاسیک انگلیسیزبان به زبان کردی کرمانجی، بیش از پنج سال را صرف ترجمه اولیسس جیمز جویس به زبان کردی کرد. این اثر در سال ۲۰۱۷ در انتشارات اورست استانبول منتشر کند.
نمیر میگوید سختترین قسمت ترجمه اولیسس جیمز جویس به کردی، ترجمه بدزبانیها و شوخیهای کثیف راوی داستان بود. چگونه میتوان scrotum-tightening sea را به زبانی که در محدودهای از کوهها و دشتهای محصور در خشکی متولد شده است، ترجمه کرد؟ چگونه میتوان اشاره به خودارضایی با شمع را به زبان کردی از کار درآورد؟
نمیر در مصاحبهای هنگام معرفی کتاب در استانبول گفته بود:
«به صراحت میگویم که اینکار دشوار بود اما سرگرمکننده هم بود. من به جویس عشق زیادی دارم و فکر میکنم که این علاقه برای تمام کردن کار کاملاً ضروری بود.»
نمیر ترجمه خود را در ۱۶ ژوئن ۲۰۱۲ آغاز کرد و اواخر سال ۲۰۱۷ به پایان رسید. استفاده گسترده جویس از زبان عامیانه و اصطلاحات کوچه، کاوش در زبان عامیانه کردی را ضروری میکرد. نمیر گفته است:
«این کار بزرگ من است. حتی ترجمه نمایشنامهها و غزلهای شکسپیر فقط مقدمهای برای ترجمه اولیسس بود.»
نمیر که در ایغدیر در شرق ترکیه به دنیا آمده، اکنون در ماردین در جنوب شرقی ترکیه زندگی میکند. او علاوه بر شش مجموعه شعر، ۲۵ ترجمه از آثار انگلیسی به زبان کردی از جمله آثار شکسپیر، تی اس. الیوت، امیلی دیکنسون، ویلیام باتلر ییتس، سیلویا پلات و والت ویتمن را در کارنامه دارد
فضای سیاسی کنونی در ترکیه، به ویژه برای کردها بسیار پرتنش است. دولت اسلامگرای اردوغان قصد دارد مجدداً تهاجم تازهای را به بهانه ایجاد ثبات در مرزهای ترکیه به کردهای شمال عراق و شمال سوریه آغاز کند. نمیر در مصاحبه با قنطره میگوید:
«نسل ما احساس ترس میکند و بسیاری یا قبلاً رفتهاند یا قصد دارند منطقه را ترک کنند. کسانی که میمانند، چیز زیادی خلق نمیکنند زیرا همه ما در معرض خطر هستیم.»
نمیر در ادامه این مصاحبه میگوید:
«تجربههای کردها در مواجهه با یک قدرت استعمارگر بی شباهت با تجربه ایرلندیها نیست.» شباهتهایی دارد. البته نام های بزرگی در ادبیات ایرلند ظهور کردهاند و به اعتبار این نامها میتوان گفت جایگاه ادبیات ایرلند و ادبیات کردی در ادبیات جهان یکسان نیست اما با این حال و به رغم فاصله جغرافیایی میتوان بین دو زبان و دو ملت ارتباط برقرار کرد.»
نمیر در ادامه این مصاحبه میگوید:
«اولیسس به ما این فرصت را میدهد تا همه ظرفیتهای زبان کردی را کشف کنیم و به کار ببندیم و شیوههایی مانند جریان سیال ذهن را که برای ادبیات کردی ناشناخته ماندهاند، بیشتر بشناسیم.»
نمیر میگوید ادبیات کردی، در عین اینکه تاریخ خود را میشناسد، باید با دستاوردهای ادبیات جهان ارتباط نزدیکتری برقرار کند.