کانون نویسندگان ایران (در تبعید) و انجمن قلم ایران (در تبعید) موج تازه بازداشت‌ها و احضارهای امنیتی در ایران، به‌ویژه دستگیری خانم‌ها مهسا اسداله‌نژاد، شیرین کریمی، بازداشت آقای پرویز صداقت، سردبیر سابق روزنامه «سرمایه»، و تفتیش منزل آقای محمد مالجو و احضار این پژوهشگر اقتصاد و تاریخ را محکوم می‌کنند.
«این پرچم خمیده تسلیم»، تصویری نفس‌گیر از جهانِ ناقص‌الخلقه‌ای‌ست که چشم و گوش و قلبش را از دست داده؛ مرگ با آرواره‌های افعی بر تن کودکان می‌جنبد و پرچم تسلیم زیر غبار خمیده است. عقاب تاریکی ستاره می‌چیند، کلاغ خبررسان قارقار می‌کند و آژیر زنده ماندن در حباب‌های خون می‌ترکد. این غزه است؛ صدایی که لرز زندگی را در رگ‌ها جاری می‌کند.
آیا می‌توان مجموعه‌ای از داستان‌های به ظاهر پراکنده را همچون یک سمفونی کامل تجربه کرد؟ اپیزود جدید پادکست «آوا و نوا» از نشریه ادبی «بانگ» با اجرای گندم، ما را به اعماق جهان ادبی احمد خلفانی در مجموعه داستان «از سکوت تا تمساح» می‌برد تا پاسخ این پرسش را بیابد.
در سرزمینی که ادبیات همواره در حال قاچاق است – از مجلات زیرزمینی دهه ۳۰ تا بازارهای غیررسمی کتاب امروز – داستان کوتاه به مهم‌ترین قالب ادبی سودان بدل شده است. این ژانر با ایجاز خود از تیغ سانسور می‌گریزد و با ترکیب سنت‌های شفاهی، زبان‌های متکثر و واقعیت‌های پرتنش جامعه سودان، روایتی زنده و مقاوم از زندگی در شرایط دشوار ارائه می‌دهد.
در داستان «پاراگوئه»، بارتلمی مفاهیم آرمانشهر (Utopia) و ویرانشهر (Dystopia) را به شکلی پیچیده و مبهم بررسی می‌کند. پاراگوئه‌ی توصیف‌شده در داستان، هم می‌تواند به عنوان یک آرمانشهر و هم به عنوان یک ویرانشهر تفسیر شود. از یک طرف، این مکان به عنوان یک دنیای جدید و ناشناخته، امکاناتی برای کشف و تجربه‌های جدید ارائه می‌دهد. از طرف دیگر، ویژگی‌های عجیب و غریب آن، مانند سیستم‌های عقلانی‌سازی هنر و حرکت براونی، می‌توانند نشان‌دهنده‌ی نوعی ویرانشهر باشند که در آن انسان‌ها درگیر بی‌نظمی و ازخودبیگانگی هستند.
: لوران مووینیه، نویسنده ۵۸ ساله فرانسوی، سه‌شنبه ۱۳ آبان (۴ نوامبر ۲۰۲۵) در پاریس جایزه معتبر گنکور را برای رمان ۷۵۰ صفحه‌ای «خانه خالی» برد؛ حماسه‌ای خانوادگی که رازهای یک خانه قدیمی در تورن فرانسه را کاوش می‌کند و برای ضربه‌های دو جنگ جهانی بر سه نسل زنان زبان داستانی می یابد.
این رمان که تجربه زیسته نویسنده از فروپاشی نظام‌های تمامیت‌خواه در ایران و چک‌اسلوواکی را بازمی‌تاباند، از طریق شگردهای خودارجاعی، درهم‌آمیزی ژانرها و بازی با زمان روایی، مرزهای داستان و تاریخ را درمی‌نوردد. دانایی نشان می‌دهد چگونه میرزادگی با تلفیق داستان کاراگاهی، شعر منثور و روایت تاریخی، نه تنها تراژدی شخصی قتل دکتر امین جلالی را روایت می‌کند، که نقدی گزنده بر استبداد سیاسی و پیامدهای ویرانگر ایدئولوژی‌های چیره ارائه می‌دهد. این اثر از رهگذر طنز تلخ و تعلیق‌های هنرمندانه، هم روایتی از گذشته است و هم هشداری برای اکنون.
شهر الفاشر در منطقه دارفور سودان، که توسط نیروهای پشتیبانی سریع (RSF) محاصره شده بود، هفته گذشته به دست این گروه شبه‌نظامی افتاد و آنچه پس از آن رخ داد، یک فاجعه بود. این فاجعه را حتی از فضا هم می‌توان دید. اما روی زمین همه دست روی دست گذاشته‌اند. چرا؟
پارسا با زبانی آمیخته به گفتمان عامیانه و نمادهای سیاسی-اجتماعی، تصویری هجوآمیز از رابطهٔ فرد و قدرت، و همچنین تماشاگران منفعل این تقابل ترسیم می‌کند. داستان با پایانی باز و چندپاره، بر ابهام و پیچیدگی این رابطه تأکید دارد و پرسش‌هایی بنیادین دربارهٔ هویت، مقاومت و پذیرش در جامعه مطرح می‌کند.
«نیشتمان» روایت بی‌پرده و تکان‌دهنده‌ی رنج‌های مهاجرت غیرقانونی و آوارگی است که از طریق تجربه‌های نیشتمان، زنی کردتبار با جرم سیاسی، و دخترش روژان به تصویر کشیده می‌شود. نویسنده با شفافیت و بدون سانسور، از واقعیات تلخ و گاه مشمئزکننده‌ی زندگی مهاجران سخن می‌گوید و جهانی را نقد می‌کند که در آن کرامت انسانی زیر پای سیاست‌های نابودگر و منفعت‌طلبی‌ها له می‌شود.
مقاله حاضر تأثیرگذاری چخوف بر کاترین منسفیلد، جان چیور و ریموند کارور را مورد واکاوی قرار می‌دهد. این پژوهش نشان می‌دهد که چگونه اصول سه‌گانه روایت چخوف (ایجاز و عینیت تا شفقت انسانی) در بافتارهای اجتماعی و تاریخی متفاوت، بازخوانی و بازآفرینی شده‌اند. منسفیلد با نگاهی امپرسیونیستی به درون‌مایه‌های زنانه، چیور با نقادی جامعه حومه‌نشین آمریکا و کارور با تصویرگری تلخ فروپاشی روانشناختی طبقه متوسط، هر یک وجوهی از میراث چخوف را در تقابلی خلاق با جهان مدرن و پسامدرن به نمایش می‌گذارند. این مقاله با پیگیری ردپای چخوف در گذار از سنت به مدرنیته و سپس به پسامدرنیته، در نهایت به این پرسش بنیادین می‌پردازد که آیا این «سایه» روشن، به بازتولید وفادارانه سبک محدود شده یا به خلق امکاناتی نو در داستان‌نویسی معاصر انجامیده است؟
در سالروز درگذشت محمد کلباسی، به سراغ یکی از درخشان‌ترین آثار مدرن فارسی می‌رویم؛ داستانی که مانند آینه‌ای شکسته، تصویر انسان معاصر را در مواجهه با ماشین بوروکراسی بازمی‌تاباند. «ناگهان عبدالحسین خان» نه فقط روایت یک کارمند ساده اداره، بلکه کالبدشکافی روحی خردشده در نظامی است که انسان را تا سطح یک شماره قابل تعویض تقلیل می‌دهد. با شنیدن این پادکست، به درون ذهن پریشان کارمندی قدم می‌گذارید که مرزهای واقعیت و خیال در جهانش محو شده، و هویتش همچون میزش به تصاحب دیگری درآمده است.
جستار حاضر تحلیلی از چگونگی تغییر ارجاع بین ضمایر «من» و «او» در روایت اول‌شخص و سوم‌شخص ارائه می‌دهد. این تحلیل به‌ویژه بر روی فاصله‌گیری راوی اول‌شخص از تجربیات گذشته‌اش و همچنین نقش این تغییر ارجاع در ایجاد فاصله‌ی عاطفی و روانی در داستان‌نویسی تمرکز دارد.
کوین پاور در نقدی برای گاردین، مجموعه داستان تازه سلمان رشدی را آینه‌ای از تمامی عمر ادبی او می‌داند؛ پنج روایت مرگ‌‌کام که ردپای سه دهه زیستن در سایه فتوا و سوءقصد را از خلال ترومایی پایدار و پایداری‌ای خلل‌ناپذیر بازمی‌تابانند
در سالروز درگذشت محمد کلباسی (۹ آبان ۱۴۰۲)، داستان‌نویس اصفهانی و استاد ادبیات فارسی، مجموعه «سرباز کوچک» (۱۳۵۸) به عنوان شاهکاری از جریان واقع‌گرایی ذهنی در ادبیات ایران برجسته می‌شود؛ اثری که با ۱۲ داستان کوتاه، تنهایی انسان را در لحظات روزمره، از کودکی گِلی تا زندان و مرگ، با زبانی روان و هنجارگریز کاوش می‌کند و خواننده را به مواجهه با حقیقت‌های مخفی وانهادگی وامی‌دارد، در امتداد میراث هدایت، گلشیری و صادقی.
«پشت دیوارهای آسایشگاه، خستو، پروانهٔ بال‌شکسته، با خاطرهٔ عنکبوت و تارهای خفقان‌آورش کلنجار می‌رود؛ تارهایی که به نام عشق، پرهایش را چیدند و پروازش را به دیوانگی تبدیل کردند.»
اکسپریمنتالیسم (تجربه‌‌گرایی) به عنوان جنبشی آوانگارد، ریشه در تئاتر اکسپریمنتال دارد که با رویکردی ساده‌گرایانه و ساختارشکن، در تقابل با موسیقی کلاسیک و آکادمیک شکل گرفت.
«صداها» در ژانر داستان‌های روانشناختی-اجتماعی، سفر روحی زنی‌ست که با شنیدن صدای زندگی دیگران، متوجه خلأ بزرگی در زندگی‌اش می‌شود. او ابتدا این خلأ را به اشتباه در «نداشتن» آن زندگی بیرونی می‌بیند، اما سرانجام درمی‌یابد که مشکل در «نداشتن» شور و هویت در زندگی درونی خودش است.
داستان‌های پخته و خوش‌خوان این کتاب با نگاهی عمیقاً انسان‌شناسانه، تلخی‌های زیستن در جهانی پر از اندوه، گناه، عشق و مهاجرت را به تصویر می‌کشند. نویسنده با به‌کارگیری بسترهای فرهنگیِ هم بومی و هم فرابومی، از تهران تا مینه‌سوتا، و با خلق پایان‌بندی‌هایی اثرگذار و غیرمنتظره، بر زخم‌های کهنه‌ی بشری دست می‌گذارد. این اثر، روایتی شجاعانه از تلخی‌هایی است که گاه در پشت شکوهِ روایت‌های رسمی پنهان می‌مانند.
پدن با قاطعیت استدلال می‌کند که موفقیت در نویسندگی، مانند هر حرفه‌ی تخصصی دیگر، نتیجه‌ی ترکیبی از استعداد، تلاش مداوم، و پشتکار است و ایده‌ی «حادثه‌ی ادبی» یا خلق ناگهانی شاهکارهای ادبی را رد می‌کند. او این باور را که آثار ادبی به‌صورت خودانگیخته و بدون زحمت خلق می‌شوند، اسطوره‌ای می‌داند که توسط نویسندگان فرصت‌طلب و آماتورهای ساده‌لوح تقویت شده است.
مقاله حاضر از نسیم خلیلی یک تأمل ادبی شاعرانه در گفت وگوی عمیق با «احمق‌ها» نوشته جوآن سیلبر است. نویسنده به قدری در دنیای رمان غرق شده که گویی دارد بخشی از آن را بازمی‌آفریند. می‌خوانید:
